Bitcoin Forum

Local => Türkçe (Turkish) => Topic started by: realpseudozach on April 04, 2019, 08:58:53 AM



Title: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: realpseudozach on April 04, 2019, 08:58:53 AM
Tanım
Lightning Network (Yıldırım Ağı), blockchainin ölçeklendirme sorununa cevaben geliştirilen ikinci seviye bir çözümdür. Bitcoin blockchaine 1.seviye dersek, Lightning 1.seviyenin üzerine kurulan bir düğümden düğüme ödeme kanalları ağıdır.

Tarihçe
2016 yılında yayınlanan whitepaperı (https://lightning.network/lightning-network-paper.pdf (https://lightning.network/lightning-network-paper.pdf)) hayata geçirmek için yazılan protokol anlaşmasına(https://github.com/lightningnetwork/lightning-rfc (https://github.com/lightningnetwork/lightning-rfc)) binaen 3 şirket (acinq, lightning labs, blockstream) bunu geliştirip, açık kaynaklı olarak piyasaya sürmüştür. Şu anda protokol Bolt 1.0 olarak geçmekte önümüzdeki süre içerisinde birçok yenilikler içeren Bolt 1.1(https://github.com/lightningnetwork/lightning-rfc/wiki/Lightning-Specification-1.1-Proposal-States (https://github.com/lightningnetwork/lightning-rfc/wiki/Lightning-Specification-1.1-Proposal-States)) yazılıp yayınlanması planlanmaktadır.

Nasıl Çalışır?
İki Lightning network düğümü birbirleriyle anlaşarak belirli büyüklükte bir ödemeyi imzalayıp aralarında paylaşırlar ve bunu blockchaine yazarlar. Bundan sonra, bu ödeme limiti dahilinde defalarca ileri-geri sınırsız ödeme alıp verirler ve işleri bittiğinde sadece sonucu blockchaine yazarlar. Böylece arada gidip gelen sayısız ufak ödemeyi blockchaine yazmaktan kurtulurlar. Bu içerisine bir çok ödeme yazılabilen basit kontrata kanal denir. Birçok düğümün birbirine bağlanması, kanallar açması ve ödemelerin düğümden düğüme, kanaldan kanala aktarılması ile oluşan yapı, yani Lightning Network, ile blockchainin saniyede işlem yapabilme limiti çözülür.

Basit Kullanım
En hızlı başlangıç için
1- Aşağıdaki cüzdanlar listesinden custodial(anahtarı sizde olmayan, uygulama sahibine güven gerektiren) mobil cüzdan indirin
2- Aşağıdaki faucetten veya benim sitem olan sosyal medya faucetinden satoshileri cüzdanınıza çekin.
3- LN kabul eden sitelere ödeme yapın/alın :)
Bu kadar.

Ayrıntılı Kullanım
- Node Launcher kurun veya node yazılımlarından birini kurun. Dikkat: Öncelikle bir bitcoin nodeunuz olması gerekir.
- Bitcoin node'u tüm blockchaini (250GB) indirdikten sonra, Lightning Nodeunu başlatın, o da senkronize olsun.
- Lightning node'undan adres üretin, o adrese en az 300000 satoshi gönderin.
- Explorer sitelerinden kendinize uygun bağlanıp, kanal açmak için bir node seçin. Yalls, rompert tavsiye edilir. Veya lnbig.com'dan size doğru kanal açmasını isteyebilirsiniz.
- Kanalın 3 onay alıp aktif olmasını bekleyin.
- Kanal aktif olduktan sonra LN kabul eden sitelerde ödeme yapın/alın :)


Cüzdanlar
Uygulama içi marketplace'i olan, hem bitcoin, hem LN cüzdanı. LN tarafı custodial: bluewallet.io (http://bluewallet.io)
En basit LN cüzdanı (Custodial): https://www.walletofsatoshi.com/ (https://www.walletofsatoshi.com/)
Kanal açmayı gerektiren (Bence en başarılılardan) (Custodial olmayan) Cüzdan sadece Android: https://lightning-wallet.com (https://lightning-wallet.com)
Kanal açmayı gerektiren (Custodial olmayan) Cüzdan sadece Android: https://play.google.com/store/apps/details?id=fr.acinq.eclair.wallet.mainnet2 (https://play.google.com/store/apps/details?id=fr.acinq.eclair.wallet.mainnet2)
Masaüstü için en güzel app: (Şimdilik full bitcoin node gerektiriyor) https://zap.jackmallers.com (https://zap.jackmallers.com)

Referans Siteler
Lightning Network Node Yazılımları
C-Lightning: https://github.com/ElementsProject/lightning (https://github.com/ElementsProject/lightning)
LND: https://github.com/lightningnetwork/lnd/blob/master/docs/INSTALL.md (https://github.com/lightningnetwork/lnd/blob/master/docs/INSTALL.md)
ECLAIR: https://github.com/ACINQ/eclair (https://github.com/ACINQ/eclair)

Ağ ile ilgili bilgiler, explorer: https://1ml.com/ (https://1ml.com/)
Başka bir explorer: https://explore.casa (https://explore.casa)

Laptop veya masaüstü bilgisayar için en basit başlangıç, Node Launcher: https://medium.com/lightning-power-users/windows-macos-lightning-network-284bd5034340 (https://medium.com/lightning-power-users/windows-macos-lightning-network-284bd5034340)
Raspberry pi için en basit başlangıç: https://github.com/Stadicus/guides/blob/master/raspibolt/README.md (https://github.com/Stadicus/guides/blob/master/raspibolt/README.md)

Faucet: https://light.yuyaogawa.com/faucet/ (https://light.yuyaogawa.com/faucet/)
Sosyal Medya Faucet: https://kriptode.com/satsforlikes/index.html (https://kriptode.com/satsforlikes/index.html)


Talep üzerine kafadan yazdığım bir rehberdir. Hatalar olabilir. Soru, yorum, paylaşımlarınızı beklerim.


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: gospodin on April 04, 2019, 03:32:42 PM
isteğimi kırmadığın için teşekkür ederim dostum. benim bir sorum daha olacak: hani biz ryukuwallet mı ne bunu kullanıyorduk ya. o node işlemini kendi içinde mi halletmişti? çünkü o direkt oyuna bağlanıp para transferini gerçekleştiriyordu. şimdi yazıda 250 gb indir, 3xxx satoshi ateşle deyince devreler yandı.


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: antisocial77 on April 05, 2019, 07:32:44 AM
7-8 ay once google in ucretsiz serverinden node kurmustum ama sure bitince ilgilenmedim.yeni bir serverla ayni node u tekrar aktif hale getirebilir miyim? Bilgisi olan arkadaslar cevaplarsa srvinirim


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: Hedaelus on April 05, 2019, 08:03:39 AM
Benim merak ettiğim şey şu, LN tamamen micro-transactionlar için mi yaratıldı? İleride büyük ölçekli transferler yapmak mümkün olmayacak mı?


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: kurcalas on April 05, 2019, 09:09:39 AM
Yani teori içinde bile anlamak çok mümkün değil. Sanırım tamamıyla pratikte görene kadar lighting anlaşılmayacak. Üstelik bu tarz şeyleri başlangıçta denemek riskli olabilir çünkü mutlaka bir yerden patlak veriyor bunlar. Biraz kullanılsın hele sonra bakarız bizlerde...


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: nrttngnbz on April 05, 2019, 09:13:36 AM
Üstteki arkadaşa ben de katılıyorum emek vermişsiniz çok da güzel klavuz hazırlamışsınız ama pratikte görmeden pek ilgi çekeceğini ve anlaşılacağını düşünmüyorum. Yine de emeklerinize sağlık.


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: otto_diesel on April 05, 2019, 08:15:59 PM
eline sağlık hocam, oldukça faydalı bir paylaşım olmuş


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: realpseudozach on April 06, 2019, 10:00:50 PM
isteğimi kırmadığın için teşekkür ederim dostum. benim bir sorum daha olacak: hani biz ryukuwallet mı ne bunu kullanıyorduk ya. o node işlemini kendi içinde mi halletmişti? çünkü o direkt oyuna bağlanıp para transferini gerçekleştiriyordu. şimdi yazıda 250 gb indir, 3xxx satoshi ateşle deyince devreler yandı.

aynen denryu kendi node kurmuş hatta kanal da kurmuş, sana gönder al kalıyordu. onun aynısı şu anda bluewallet'da var. Uygulamayı açıp, cüzdan oluşturup direk gönder/al yapabiliyorsun. "Ayrıntılı kullanım" biraz daha kafayı kırma kısmı yani ağ üzerinde yer edineyim, ödeme yönlendirerek gelecekte para kazanmak istiyorum diyenin yapacağı şeyler.


Title: Re: [REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım
Post by: realpseudozach on April 06, 2019, 10:02:28 PM
7-8 ay once google in ucretsiz serverinden node kurmustum ama sure bitince ilgilenmedim.yeni bir serverla ayni node u tekrar aktif hale getirebilir miyim? Bilgisi olan arkadaslar cevaplarsa srvinirim

getirebilirsin hocam ama 7-8 ayda çok şey değişiyor bitcoin dünyasında. Sen büyük ihtimal ortada gezen c-lightning rehberini takip ettin o zaman. Oradaki ".lightning" klasörünü komple kopyalayıp yedeklediysen, aynen başka bir servera koyup çalıştırabilirsin. Ben 1-2 kere taşıma yaptım, sıkıntı olmadı.