Doğrusunu yapmışsınız. Günlük hayatta paranızı tanımadığınız birine nasıl ki emanet etmiyorsanız borsalara da emanet etmemelisiniz. Borsaları öyle yada böyle kullanmak durumunda kalıyoruz ama küçük işlem ücretlerinden kaçınıp tüm parayı riske etmeye gerek yok. İşlem yapacağınız anda deposit edip işlem biter bitmez ne aldıysanız kendi cüzdanına çekmek en düşük riskli yöntem.

Elon sadece bir tüccar bitcoin yada diğerleriyle gerçek bir kabullenmeye sahip değil bunu şirketleri ilk bitcoin aldı haberleri düştüğünde de yazmıştım ama dönemsel olarak ilgi çok yüksek olduğu için herkes bunu büyük bir olay gibi karşıladı. Sadece kar etmek amaçlı aldı sonrasında da Doge ile burada peşinden sürüklediği kitleye sosyal medya fenomenlerinin yaptığının aynısını yaptı.

Bitcoin dünyayı kirletiyor alt metinli manevrasını hatırlıyorum ki madenciliğin bitcoinin temel taşı olduğunu ilk bitcoin aldığında da biliyordu.

Karşılıksız paralara karşısında geçici değer kayıpları hiç bir zaman umurumda olmadı. Sonsuz para basılması üzerine kurgulanmış bir ekonomide er yada geç yeniden çılgınca para basmaya mecburlar. O gün geldiğinde elimde BTC olmama ihtimali beni küçük fiyat hareketlerinden çok daha fazla korkutuyor.

Muhtemelen bir kaç sene içerisinde çocuklarımıza 100 lirayı sakız almaları için vereceğiz. 2015 yılında w176 aracımı 80.000 TL karşılığında almıştım. Şu an aynı aracı aynı şekilde sıfır olarak almak istesem 2 milyon TL ödemem gerekiyor. Para için 8 senede 25 kat değer kaybı ki bu bahsettiğim düşük motor olduğu için en fazla fiyatı artan araçlar arasında değil. Yada bugün 8 sene kullanmış olduğum aracı satsam 1 milyon TL yani 8 sene eskiterek 12,5 kat fiyatla satabilir hale gelmiş oluyorum.

Bu süreçte dolaşımdaki para miktarı 12 katına çıkmış. 92 senede basılan paranın 11 katı kadar para basılmış 8 senede.

8 sene önce 1 senede aldığınız maaşı hiç ellemeseniz bugün kenara koyduğunuz o para 1 ay çalışarak ortaya koymuşsunuza dönüşmüş. Geri kalan 11 aylık emekleriniz sizden bizzat çılgınca para basmaya devam edenler tarafından çalınmış.

Ve en önemlisi bu ülkede en büyük yük her zaman olduğu gibi vergisini ödeyen dürüst vatandaşın sırtına yüklenmeye devam ediyor. Birileri vergi kaçırmaya hatta her işlerini vergisiz bir şekilde halletmeye devam ediyor. Finalde ise vergi kaçakçılarına ceza verilmesi gerekirken fazileri silinmiş şekilde borçlarını ödemeleri için sürekli ödül niteliğinde aflar çıkarılıyor.

Ülkenin para biriminin değeri, ekonomisinin gücü insan hayatının değeri ile doğru orantılıdır. Fakir ülkelerde ölmek çok daha kolaydır, kabullenilmiştir. Basit bir örnekle bugün tatil dönüşü yolda denk geldiğim bir kazayı anlatayım. Kazaya karışan araçlardan bir tanesi belki buradaki çoğu insandan daha yaşlı ve klasik araç olarak değil günlük hayatta ihtiyaçları gidermek için kullanılmak zorunda. Eğer kişi daha iyi bir araba alabiliyor olsaydı yeni gelişen güvenlik önlemleri sayesinde bu kazanın yaşanma ihtimali de düşecekti.



Bu ve benzeri çok yaşlı araçlardan trafikte artık çok fazla miktarda var. Araba alacak ekonomik güce sahip olmayan insanlar eski arabalarını bir şekilde toparlayıp kullanıyor. Aracın içerisinde yaralı görmüyor olma sebebiniz tahmin edebileceğiniz gibi emniyet kemerinin takılı olmaması. Ekonomik yokluk maalesef cahilliği de beraberinde getiriyor.

Asgari ücretli bir insanın ayda hiç bir şey yemese içmese sadece 5-6 depo benzin alabildiği bir durumla karşı karşıyayız. 2000'li yıllarda insanların seyahat edebilmek için bu araçları kullanmaya devam ediyor olması, yokluktan yakıt dahi alamayacak durumda olması gerçekten acı verici. Bu araçların trafikte olması herkes için tehdit unsuru maddi açıdan yeterli güce sahip ve yeni teknoloji araçları alabilenler için de.

İnsanlar seyahat edebilmek için daha az yakıt yakan ve daha ucuz seçeneklere yönelme eğilimindeler motorsiklet satışlarındaki patlama da ekonomik süreçlerin doğal sonucu.

***Kazaya ait gazete haberi

Binance tabiki karlılığını arttırmak üzerine planlar yapacak ama bunun yolu shitcoin listelemek değil. Maalesef binance borsasında listeli bir çok token Doge kadar bile gerçek değiller ve geçmişte bir kaç kere açığa çıktığı üzere projelerden listeleme ücreti alarakta listelemeler gerçekleştirmişler. Bir borsa için en iyi büyüme yöntemlerinden birisi müşterilerine kazandırarak onların yarattığı hacim ve reklam sayesinde büyümektir. Binance tarafından en iyi yönetilen süreçlerden birisi BNB ile kendi müşterilerine ciddi gelir imkanı sunmuş olmasıydı ki bunun dönüşünüde aldılar.

Her yoğun ilgi döneminin şartları birbirinden farklı oluyor. Geçen dönem DeFi ile başladı, NFT, Metaverse ile devam etti. Bunların üçü ile ilgili çalışmalar da boğa döneminden çok önce başlamıştı. Bu dönem aynı ayarda olan alanlar ai ve Layer 2'ler. Yapay zeka olayı 2017 civarında da ciddi hype yaratmıştı iota v.b. ile ama boş içerikti, hayal satmaktı. Şimdi yapay zeka biraz daha hayatımızın içine girmişken yapay zekaya ucundan kıyısından dokunan projeleri yakından takip etmek şart.

Eskilerle ilgili deneme yapılacaksa da geçtiğimiz sezonu boş geçmiş ama halen bir şekilde aktif olan projeler takip edilebilir.

Tabloda gerçek enflasyon verilerinin bizim ülkemizde manipüle edildiğinin başka yoldan tespitini de görebilirsiniz. Resmi verilere göre Arjantin'e göre daha düşük enflasyona sahibiz ama gerçekte sürekli değiştirilen enflasyon oranı belirleme kuralları ile bu rakamların gerçeği yansıtmadığını zaten biliyoruz.

Enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde insanlar parasıyla hiç bir şey yapmadığında o paranın yok olacağını bilir ve enflasyonun düşük olduğu ülkelere göre risklere çok daha açıktırlar. Değeri sürekli azalan bir şeyi biriktiremezsiniz yeni bir şeyler denemeye mecbursunuz.

Her ne kadar taraftarı olmasam da Avrupa'da ilk spot ETF'nin kabulü Amerika versiyonlarının da kabul sürecini öyle yada böyle etkileyecektir. Taraftar olmama sebebim bitcoin'in zaten kendi cüzdanında kolayca saklanabilir bir varlık olması. Söz konusu altın, gümüş gibi saklaması bitcoine göre çok daha zor varlıklar olduğunda ETF kısmen düşünülebilir oluyor. Ama bitcoinden bahsederken bana hissettirdiği kendi cüzdanımda saklamak varken neden hem başkasının cüzdanında saklanması riskine katlanıp hem de senelik bitcoin bazında ücret ödemeliyim anlayamıyorum.

Özellik uzun zamandır vardı ama uygulamayı yeni aktif etmişler. Problem şuydu size ait ethereum adresine gelen mesajı görmek için etherscan'da var olan hesabınıza giriş yapmak gerekiyordu yada o adresin genel görünümünü açmanız. Yani siz bir adrese mesaj gönderdiniz fakat o adres bu özelliği bilmiyorsa boşluğa mesaj göndermiş oluyorsunuz. Benzer sorun uygulamalar içinde geçerli olacak karşı taraf eğer uygulamaya o adresi tanımlamamışsa yada etherscan hesabına giriş yapmıyorsa attığınız mesajın bir anlamı yok sadece başka yerden ulaşabildiğiniz bir arkadaşınıza haber verip oradan mesaj atarsanız karşı taraf fark ediyor. Çok önemli bir mesajsa ve gizli kalması gerekmiyorsa 0 eth gönderim ile zincir üzerinde göndermek çok daha makul.

SRM Solana'nın zayıflaması sonrası doğal olarak güç kaybetti. Her şeyden öte şu an tutuklu olan SBF'nin arka bahçelerinden birisiydi. FTX'in kara paralarını temizlemede kullanılıyordu eğer kara para geri dönmezse de Solana ekosisteminin işi zor.

YFII ve YFIII için ilk yaratıldıkları anda foruma açıp scam uyarısı yapmıştım altında yatan sebep ortaki orijinal bir işin birebir kopyası olmaktan öte değillerdi ve o dönem içinde YFI olan her şey çok para ediyordu. Hatta ben o scam başlığını açtıktan sonra yanlış hatırlamıyorsam fiyatı 500x civarı yaptı ama sonuçta ortada düşünmeyen sadece kopyalayıp yapıştıran bir beyin olduğu gerçeğini değiştirmiyordu fiyat. Bu piyasada değişime ayak uyduramayan, ortaya orijinal bir çözüm koyamayan her şey er yada geç yok olacaklar. Sadece bunun farkında olmayan kişilerin paraları kötü niyetliler tarafından emilecek.

Müsait zamanlarımda metinlerinizde anlatım bozukluğu olup olmadığını incelemek için yardımcı olabilirim. Borsalarda KYC zorunluluğu olmadan kullanılabilecek limitlerin listesinin olması tüm forumlar için faydalı olacaktır.

Neresinden tutsam elimde kalıyor. İktidar partisini (gerçi siyaseten böyle bir terim artık yok) defaatle eleştirdiğimi forumda bilmeyen kalmadığı için olaya başka pencereden bakarak yazacağım.

Sorun demokrasi için savaşmamış, özgürlüklerini savaşarak kazanmamış (fransız ihtilali benzeri), halk olarak gelişimini tamamlamamış (rönesans - reform hareketleri benzeri) bu süreçleri %100 kendi isteğiyle almamış toplumlarda maalesef demokrasi elbisesi vücuda tam oturmuyor. Siyasetçiler toplumca çok bilinmesi gerekmeyen kişiler iken tapılan kişilere dönüşüyorsa bu cumhuriyet görünümlü monarşi olmaktan ileriye gidemiyor.

Siyasetin asıl konusu olması gereken ülkenin gelişimi için atılacak adımlar, halkın daha huzurlu yaşaması için alınması önlemlerken Atatürk, padişahlar, din, rakı, başörtüsü, milliyetçilik temelli tartışmalar siyasilerin halkı yemlemek için masalarına koyduğu mezeler ülkede siyasetin tamamını kaplıyor. Az önce saydıklarımın tamamı siyasi partileri geçin insanların bile aralarında tartışmamaları gereken konular. Halk bunu yedikçe siyaset mekanizması da tamamen aşiret liderlerinin, belli soydan gelen kişilerin elinde oyuncak oluyor. Sonra birileri çıkıp bu ülkede halkın seçme gücü var diyor, sadece komik. İnanmıyorsanız şu anki milletvekili listesini açın inceleyin çok büyük bölümünün üst nesillerinde yine milletvekilleri, bakanlar göreceksiniz.

A partisi, B partisi hepsi maalesef birbirinin aynısı. Fakir halk zamlar altında ezilirken muhalif olan milletvekillerinin bile koltuk, servet, güç peşinde olduğuna zerre şüpheniz olmasın.

Biz siyaseti gerçekten siyasete, cumhuriyeti gerçekten cumhuriyete çeviremediğimiz sürece bu azınlık kitlenin oyuncağı olmaya devam edeceğiz. Şu an mevcutta bulunanların söylemlerinin ve eylemelerinin tamamen dışında bir çözüme  ihtiyacımız var. Kurulacak böyle bir partinin de Türkiye'de %0,1'den fazla oy alamayacağına emin olduğum için ülkem adına ümitsizim.

Ben benzinin litresine 40 değil 500 lira da ödemeye razıyım, mal varlığımın beni yaşatacak kısmı haricindeki kısmını da bağışlamaya hazırım yeterki alınan vergiler gerçekten ülkenin gelişimi için harcansın, bu ülkenin insanları sığ tartışmalarda değil geleceğin teknolojileriyle ilgili tartışmalarda boğulsun, huzurlu olsunlar. Lakin şu anki mevcut yapıda imkansız.

Benzin 40 lira ama gerçekte bugün 40 lira olmadı seçim döneminde seçim öncesi dönemde yapılan yanlışlarla oldu. Ve her ne olursa olsun hala buna sebep olanlar bir kaç ay önce %52 oy alıyorsa, karşısında muhalefetin adayı diye dikilen aday parti içinde diğerinin ülkeyi yönettiğinden bile daha dominant bir yapıya sahipse, koca ülke iki kişi arasında seçim yapmaya zorlanıyorsa sevsinler böyle cumhuriyeti.

Son günlerde çok fazla kullanıcının Mexc'nin kullanıcı hesapları ve varlıkları üzerindeki doğrudan müdahaleleri ile ilgili şikayetleri dolaşıyor. Özellikle kaldıraçlı işlem çiftlerinde belirli oranların üzerinde kazanç sağlayan kullanıcıların hesapları kilitlenerek işlemleri silinmiş. Bu borsanın kullanıcı varlıklarıyla yada sahte varlıklarla işlem açarak kaldıraçlı işlemler kullanıcılarının paralarını illegal biçimde (kendi borsasında manipülasyon) elde etmeye çalıştığının göstergesidir.

Şiddetle uzak durmanızı tavsiye ediyorum. Shitcoin kovalamak için kullanıyorsanız bile satın almanızı gerçekleştirdikten sonra varlıklarınızı muhakkak kendi cüzdanlarınıza çekin.

Geçen hafta twitter'da gezinirken fenomen geçinen arkadaşlardan birinin neden BTC alınmaması gerekir temalı yazısını okudum. Özet geçiyorum;

- Sahibi belli değilmiş.

Bitcoin'in sahibinin olmadığını bile anlayamamış çok insan var. Satoshi'yi bitcoin'in sahibi zannediyorlar. Satoshi'nin bitcoin üzerinde sahibi oldupu bitcoinler herhangi bir yönetim yetkisi vermediği için herhangi bir sahipliği yada söz hakkı yok. Olsun isteseydi yarattığı şey bitcoin olmazdı zaten.

- Başlangıçtan bugüne 600.000 kat yapmış.

600.000 kat değil aslında sonsuz kat çünkü başlangıç değeri gerçek anlamda sıfırdı. Şimdi 30k$ civarında görünse de benin için 1 BTC = 1 BTC.

Sadece BSC için değil işlem ücreti çok düşük olan bütün zincirler için geçerli. Örneğin BSC'de son açıklanan CYBER airdropunda da insanların beklentisi yüksekti binance launchpool yapacağı için ama işlem ücreti düşük zincirlerde gerçekleşen şey tekrar oldu. Sybil saldırıların önüne geçmeleri mümkün değil pasta çok parçaya bölüneceği için de bir kişinin büyük bir ödül alması pek olası değil.

Kripto startuplarını beyin fırtınası yapıyor gibi düşünmek lazım. Fikirlerin çoğunun yanlış olması problem değil içlerinden 1 tanesinin problemi çözmesi yeterli.

Layer 2'lerin doğuş sebebi ölçeklenebilirlik problemi ve gerçekleşen emirleri toplayıp ana zincirde daha az kaplayacak şekilde onaylatmanın bu problemi çözüp çözemeyeceğini bize zaman gösterecek. Bu yolda binlerce denemenin yapılması problem değil ama derseniz ki yatırımcılardan toplanan milyon dolarlar fazla değil mi ? Bence de fazla lakin para yatırımcıların parası istedikleri alanda değerlendirmekte özgürler.

Tamamen copy/paste olan projelere yatırım yapanların ve bu zincirlerde para bulunduranlarında kendi problemi layer 2'ler olmasa dolandırılacak başka bir hype alanı bulurlar nasılsa kendilerine. Bunun dışında L2'lerin hepsi aynı L2 değiller. İşlemleri biriktirme, merkezi zincire onaylatma gibi aşamalarda birbirlerinden ayrıldıkları noktalar var yine hangisinin daha iyi sonuç verdiğini yoğunluk zamanlarında göreceğiz.

ETH'nin dolaşımdaki miktarı değişmiyor (köprü kontratına kitlediğiniz miktarda alabiliyorsunuz) lakin borsalardaki sınırsız mal varlığı üretip içeriyi boşaltma olasılığı köprüler için de gayet geçerli. Köprülerin tamamının merkezi köprüler olduğunu düşündüğünüzde aslında bankaya para yatırmaktan çok farklı değil L2'lerde para bulundurmak. Aynısı Ethereum'un wrapped yada wsteth gibi versiyonları için de geçerli. Eth verip senet alıyorsunuz ve o senedi 1 ETH değerinde kullanabiliyorsunuz eğer senedin karşılığı bozulursa siz elinizde değersiz senet kağıdı (tokeni) ile kalırsınız. Güvenlik konusunda en sıkıntılı nokta yeni zincirlerin köprüleri yada multi zincirde kullanılabilen 2. 3. taraflar tarafından yapılmış köprüler (Hop, orbiter v.b.).

L2'lerin ucuzluğunu pahalılığını kendi paramıza göre değil ucuzlatmayı planladığı zincire göre kıyaslamak durumundayız. Ethereum ana zincirinden %50 ucuz olsalar bile ucuzuz deme hakkına sahipler. Yoksa bizim para değerlememiz üzerinden bakarsak 0,5 usd işlem ücreti bile kesse 15 lira az para değil. L2'lerde ücretlendirmelerin daha da düşmesi için beklenilen güncellemeler var.

Eğer yapay zeka fazla su tüketiyorsa daha az tüketmesinin bir yolunu bulmak zorundalar.
Eğer bitcoin fazla elektrik tüketimine sebep oluyor ve küresel ısınmaya çok küçük bir katkısı oluyorsa bile elektrik tüketiminin azaltılması yada temiz enerjiye yönelinmesi gerekiyor.

Bunları sıkı teknoloji takipçisi olarak hatta hayatta en güvendiği şeylerden birisi BTC olan bir kişi olarak yazıyorum çünkü doğanın korunması her şeyden daha önemli. Merkezi medya organlarının bitcoini kötülemek için bunu bir silah gibi kullandıklarının farkında olmakla birlikte bitcoinin her zaman daha iyisini yapabilecek bir yazılım olduğunu biliyorum. Doğaya zararı minimize edilmiş bitcoin çok daha vazgeçilmez hale gelir.

Starknet'in gerçek varlıkların kaybına sebep olan güncelleme salaklığı (daha nazik bir kelime ile ifade etmek mümkün değil) blockchain ile ilgilenmeye başladığım günden beri gördüğüm en saçma olay. Eğer ortada gerçek bir kayıp riski var ise güncellemeler testnet üzerinde yapılmaya devam edilmeli ve bu risk ortadan kalkana kadar mainnete geçilmemeliydi.

Bitcoin için aynı şeyin gerçekleştiğini bir anlığına hayal edelim. Muhtemelen bugün dolaşımdaki bitcoin miktarı 1 milyonun bile altında olurdu belki çok daha az çünkü hiç kimse gerçek varlıklarını bir güncellemeyi kaçırdığı için kaybetme riskini göze almaz. Blockchain genel bilgisine çok güvendiğim bir arkadaşım Starknet'in bu güncelleme salaklığı ile 1 ETH üzerinde para kaybetti ve kurtarmak için yapabilirsiniz denilen işlemler sırasında oluşacak herhangi bir hatanın da geri dönüşü yok.

Böyle bir saçmalığı tartışmak durumunda olmamıza bile inanamıyorum.

Eğer Türkiye gibi yüksek enflasyona sahip bir ülkede yaşıyorsanız asla ve asla sadece kiraya vermek için ev satın almayın. Boşta dursun daha iyi bir süre sonra alacağınız kira bedeli kiracının evde oluşturacağı fiziksel maliyeti bile karşılayamaz hale gelir.

İdeal olarak bilinen kira ev fiyatı oranı 1/200'dür. Bu civardaki kiralamaların karlı olacağı öngörülür lakin enflasyon yüksek ve kira artışı kısıtlı olunca işler sarpa sarıyor. İlk sene bile 1/200 ile kiraya verdiğinizi düşündüğünüz ev sene sonunda 1/400'ün altına düşmüş oluyor. İkinci senenin sonunda 1/800 ve bu tarihten sonra evde oluşacak her hasar sizin zarar etmenize sebep.

Kiraya vermek için ev satın alma işlemi sadece evin alış parasının çok yüksek bölümü 10 sene gibi bir vade ile kredi çekilmişse makul. Eğer sık kiracı değiştirebilirseniz 2. senenin sonunda alacağınız kira zaten ödeyeceğiniz kredi taksitlerini fazlasıyla karşılamaya başlıyor. Bedavaya ev sahibi olmuş oluyorsunuz. Her ne kadar şu anda kredi muslukları kapalı olsa da seçimler yaklaştığında birilerini mutlu edebilmek adına yeniden açacaklar ekonomiye vereceği geri döndürülemez zararı göz ardı ederek.