-Ico'nun amacını, hangi soruna çare olduğunu, ne yenilikler getirdiğini, roadmap'ini (hangi aşamada olduklarını), whitepaper/onepager'nı, proje ekibini, early investorlarını (angel venture), advisor'larını ve partnership'lerini bilin, okuyun, araştırın. Ana sayfayı tümüyle gözden geçirin. (Proje ekibinin deneyimli olması ve geçmiş ico'lardaki performansı önemli kriterlerdir)

-Whitepaper'ı powerpoint/keynote vs.de hazırlanmış, tanıtım broşürü gibi rengarenk olan ico'lardan uzak durun.

-Aynı amaca hizmet eden rakip coin'lerle karşılaştırın.

-Token adının orjinal bir isim olmasına dikkat edin. (popularcoin, playchain, roulettegames vs. gibi isimli ico'lardan uzak durun)

-Piyasaya mvp sunulmuş olmasına ve hangi seviyede(alpha, beta, code, mockup, demo, prototype) olduğuna dikkat edin. (Yada en azından roadmap'te belirtilmiş olmalı)

-Roadmap'te gerçekleştirilecek olan development ile ve github sayfası arasında zaman farkları varsa uzak durun.

-Forumdaki official announce topic'indeki yorum sayısının fazla olması kriter değildir. (Forumda bounty peşinde koşan üyelerin yorumları sizi yanıltmasın)

-Ico'nun bounty sayfasında verilen bonusların (twitter, fb, telegram, signature vs.) dağıtım oranlarına dikkat edin. Mesela, telegram grubuna katılanlara verilen bonus yüksekse ve gruptaki kişi sayısı çoksa bu durum sizi kandırmasın.

-Pasta payının % 2-3'ten fazlasını bounty'den dağıtan ico'lardan uzak durun

-Bounty konusunun profesyonel bir şekilde yönetilmesi ico için artı puan.

-Takım üyelerine ayrılan pasta payının, lock-up periyoduna/vesting, cliff schedule'ına dikkat edin. (Vesting, lock-up periyodunun uzun olması, smart contract'ın içine kodlanmış olması önemlidir)

-Roadmap'inde buyback/buyback-burn/buyback-lock vs. bulunması ico için avantajdır.

-Pastada token sale için ayrılan kısımdaki satılmayan coin/token'ların ne olacağını öğrenin. (Yakılabilir, vesting periyoda alınabilir, foundation'a bırakılabilir, airdrop yapılabilir vs.)

-Hardcap yapamadan belirlenen süre içinde crowdsale'i kapatan icoların satılamayan tokenlarının ne olacağını araştırın. Kimi icolar kalan tokenları yakar, kimisi kilitler belli bir süre, kimi airdrop yapar, kimisi fona aktarır, kimisi de sümen altı!

-Tokenların; early/private/pre/public sale, team, bounty, advisor, partner ve rezerve arasındaki dağıtım oranlarına dikkat edin. (Pre/public sale'in pastadaki payı az ise verilen bonus oranına göre dump yeme ihtimali yüksektir)

-Telegram, Twitter, Facebook, Instagram, Reddit, Medium, Steemit, Linkedin, Github commits sayfalarındaki içerik, yorum ve üye sayısının fazla ve olumlu olması. Bu durum o ico için Hype seviyesinin yüksek olduğu anlamına gelir ki özellikle telegram (5k üzeri ve artarak devam eden üye sayısı buna delalettir, fakat üyelerin bot olup olmadığına da dikkat edin). (Fakat ilgili ico'nun bounty programındaki; ''bizi takip edin, like'layın, fav'layın, rt'leyin'' gibi ödül dağıtıcı yazılar ve bot üyeler yanıltıcı olabilir, dikkat edin)

-Reviewer'ların youtube'da yayınladığı ico analiz videolarını izleyin. (Sponsorludur bazısı anlarsınız zaten)

-Proje ekibinde çalışanların gerçek kişiler olup olmadığını Linkedin/Facebook/Twitter karşılaştırması yaparak muhakkak araştırın.

-Takım üyelerinin gerçek kişiler olup olmadığını anlamanın diğer bir yolu da, profil resimlerinin google görsellerde aratılmasıdır. Arattığınız resim başka bir çok yerde kullanıldıysa o iceo'dan uzak durun.

-Linkedin'de paylaşılan profillerin bağlantı ve onay sayısı (+500 vs.) gerçek olmayabilir. (Para karşılığı bağlantı ve onay satın alınabiliyor linkedin'de)

-Reddit, ConcourseQ ve Github’tan ico-check/issues, due diligence, red flag, green flag vs. iyi araştırın. https://github.com/ico-check/ico-check/issues

-Github üzerinde açık kaynak kod'unu paylaşan ico'ların, 50'den fazla satır kod içermemesine dikkat edin. Modülerlik önemlidir ve kodu daha okunabilir ve sürdürülebilir kılar.

-Telegram hesabı açın. Yatırım kararı aldığınız ico'nun official telegram grubundan ve anons kanalından güncel haberleri takip edin. 'Pinned Mesajları' ve geçmiş mesajları okuyun, kafanıza takılanları adminlere sorun ico'ya ait herşeyi öğrenin ama boş yere de laf olsun diye flood edip durmayın grubu.

-Community'sinin sağlam olmasına dikkat edin. (Takımdaki software developerların telegram/slack grubunda yatırımcılarla ilgilenmesi ve güven vermesi first exchange'de sağlam boost yemesine neden olur)
 
-Telegram grubunda yardım beklerken özelden yazacak olan admin kılığındaki ve nick'indeki scammer'lara çok dikkat edin!! (Bu kişiler genellikle, size yardım etme bahanesi ve sorununuzu çözme vaadine karşılık olarak sizden btc vs. göndermenizi ister. Telegram grubunda görüştüğünüz hiç kimseye özelden veya genelden coin veya cüzdanınızın private key'ini göndermeyin ve şunu unutmayın; hiç bir grup admin'i siz yazmadıkça özelden size yazmaz! + Grup admin'lerinin profilinde gri renkte 'admin' yazıyor olmasına dikkat edin + Extra bilgi: Admin kılığındaki scammer'ların geçmişte kullandığı birbirinden alakasız birçok profil resmi bulunur, stalklayın)

-Token sale'den hemen önce ortaya çıkan telegram scammer'larına ve onların oluşturduğu ico ile aynı adı taşıyan fake anons gruplarına dikkat edin. Adminlerin söylediği yöntem ve adresler dışında hiç kimsenin yönlendirmesine (fake medium token sale yazılarına) kanmayın.

-Amazix grubunun telegram kanallarını yönettiği ico'lar iyi bir referanstır.

-Scam email'lere dikkat edin, kanmayın. (Email'lerin içeriği genelikle; şu adrese ether, btc vs gönderin yada cüzdan private adresinizi şuraya yazın %30-40 fazla token kazanın gibidir. bkz: experty.io, thebeetoken, seele)

-Whitepaper'ın özgün olduğunu, c/p yapılmadığını anlamak için, metnin bazı yerlerini google'da aratın. Daha önce başka bir projede kullanıldıysa uzak durun. (bkz: dadi)

-İsminde bitcoin veya ethereum vs. geçen ico'laardan uzak durun

-Icoya ait medium blog'ta paylaşılan, registration ve contribution'ın nasıl yapılacağıyla alakalı yazıları okuyun, öğrenin. İşinizi son dakikalara bırakmayın

-Roadmap'inde, ico bitiş tarihi ile ilk exchange tarihi arasında 1 aydan fazla süre olmamasına dikkat edin. (Her geçen zaman aleyhinize işler)

-Hardcap seviyesine, dolaşımda olan token sayısına, toplam token sayısına, en önemlisi de ulaştığı ve ulaşacağı market cap'e , ico'nun dolar, btc ve eth bazında değerine dikkat edin. (Düşük hardcap seviyesi, token miktarı ve dolar/btc/eth değeri ico için gayet iyi özelliklerdir)

-Ico'suna katılmayı düşündüğünüz coinin whitelist/waitlist'ine vakit kaybetmeden kaydolun. (Sonra, ben kaçırdım ico'ya katılamadım diye üzülmeyin çünkü 1-2 saatte whitelist cap'i dolduran ico'lar mevcut piyasada)

-Bazı ico'lar token sale bitmeden işlem görecekleri exchange'leri yatırımcılarına önceden söyler. Zaman kaybetmeden o borsadan üyelik açın. (Olası bir pump/dump durumunda eğer üyeliğiniz yoksa zarar etmeniz olasıdır)

-Icosu tamamlanan token, unlocked olduktan sonra platformuna uygun decentral bir borsada (etherdelta, idex, diğer dex'ler vs) hacimsiz olarak trade'e başlar. Yada direkt central bir borsada işlem görmeye başlar. Ses seda yoksa etherdelta üzerinden elden çıkarın herşeyinizi yada soğuk bir su için. (bkz: tezos)

-Ico'suna katılmayı düşündüğünüz coin'nin smart contract'ı olmasına dikkat edin. (Yoksa token'larınız geç gelebilir yada hiç gelmeyebilir)

-Katılacağınız ico'nun smart contract adresini etherscan ve ethplorer'dan cross-check yapın.

-Decentral borsada işlem görmeye başlayan coin'in birebir aynı isimde fakat farklı contract adres'e sahip fake coin'leri olabilir. Telegram grubundan orjinal exchange linki veya contract adresi talep edin.

-Birçok coini işlem görmeye başladığı decentral borsalarda ico fiyatına exchange'lerden alıp satabilirsiniz, fakat cüzdanınıza dikkat edin.

-Ico sitelerine btc,ltc,eth vs göndermeden önce gönderdiğiniz adresi kontrol edin. (Btc'yi yanlışlıkla Ltc yada Eth adresine göndermeyin mesela)

-Ico sitelerine bank wire (swift havale) yöntemiyle zorda kalmadıkça para göndermeyin. Aynı şey exchange'ler için de geçerli. (cex.io vs.) (Çünkü parayı hem yatırmak hem de geri almaya çalışmak çok meşakkatli + komisyon oranları ve aracı masrafları çok yüksek)

-Kripto dünyası, yatırımını planlı ve sabırlı yapan insanlara orta-uzun vadede daha fazla kazandırır. Bu yüzden kendi portföyünüzü oluşturun ve ona göre ico'ya girin. (Mesela; Btc,Ltc,Eth gibi (nispeten) daha güvenilir ana coinler için %25, diğer altcoinler için %40, fiat paralar (usd, usdt, euro, wtry vb.) için %25, Ico'lar için de %10 portföyünüzde yer açın. Zorunlu hallerde veya market crash gibi durumlar haricinde pozisyonunuzu bozmamaya çalışın)

-Katılmayı düşündüğünüz ico'nun borsaya ilk açılacağı günün, genel kripto market durumunun nasıl olacağını düşünün. (Eğer boğa sezonunda iseniz, katıldığınız coin'in değerinin artması yüksek ihtimaldir. ayı sezonunda ise tam tersi olarak ico fiyatının altını dahi görebilir)

-Yeni regülasyonlar nedeniyle artık nerdeyse tüm ico'lar 'kyc/aml' ister yatırımcılarından, yani kişisel bilgilerinizi talep ederler. Mutlaka doldurun. (Bilgilerinizi vermekten çekinmeyin, aksi takdirde, ico’ya katılma hakkını kaybedebilirsiniz veya token'larınız cüzdanınıza transfer edilmeyebilir! Kyc/aml'deki amaç, ajan gibi bilgilerinizi toplamak değil, abd/çin vatandaşlarını elemek ve kara para aklamanın önüne geçmektir)

-Bitcoinsuisse hesabı açın, bilgilerinizi tamamlayıp gönderin. (Ico'suna girmek istediğiniz coinin ceo'su, bu arkadaşlarla anlaşma yapmış olabilir yarı yolda kalmayın)

-Bitcoinsuisse vb. escrow'larla fon toplayan ico'lar daha güvenilirdir.

-Bounty açmayan, bonus dağıtmayan ico'lar daha değerlidir gözümde. (Tok satıcı misali)

-Withdraw işlemini exchange sitelerden (bitfinex, poloniex, bittrex vs.) veya ico platformunu desteklemeyen uyumsuz wallet'tan kesinlikle yapmayın! Eth, neo, strat, xlm vs.yi sizden istenen uyumlu; Web wallet (mew, neotracker, stellarterm vs.), Mobile app wallet (trust, imtoken vs), Desktop wallet (mist, parity, neon vs.), Hardware cold wallet (trezor, ledger vs.) yada Browser extension wallet (metamask, myetherwalletcx, nex vs.) cüzdanlardan gönderin. (Ico sitelerinin birçoğu (smart contract), icosunu satın almak için gönderdiğiniz coin'in wallet adresine tokenlarınızı otomatik olarak geri gönderir. Dolayısıyla kaybolan fund'unuza dair hiçbir hak iddia edemezsiniz)

-Hype yemiş ico'lardaki gas war olaylarına dikkat edin. Gas limit & gas price tavsiye edilenin aksi belirtilmedikçe yüzde 10 fazlasına ayarlayın.

-Ico'suna gireceğiniz coin'in contract adresini iki defa kontrol edin, yanlış yere göndermeyin. (cmd+f, ctrl+f)

-Ödemesini yaptığınız coinlerinizi cüzdanınızda görebilmek için token contract adresi + decimal'i + sembol bilgilerini kullandığınız cüzdan programına girmeyi unutmayın.

-Web wallet cüzdanlarda phishing tehlikesi bulunur. Bu yüzden cüzdan adresini yer imlerine ekleyin ve her zaman ordan giriş yapın. (Yoksa cüzdanınız günün birinde boşaltılır)

-Ico ranker sitelerindeki puanına bakın, popülarite/hype/risk seviyelerini araştırın. (Diğer ico ranker sitelerle karşılaştırın, sponsorlu reklamlı ico'lardan uzak durun)

-Ico; halka arz demektir. Dolayısıyla psikolojik unsurlardan fazlasıyla etkilenirler. Projedeki aksaklıklar, roadmap'e uygun gidilmemesi, site/kyc vs. hack olayları hype'in yok olmasına neden olur.

-Ico ranker sitelerindeki yorumcuların verdikleri puanlara inanmayın, sadece review'lerini okuyun. (10 kişiden 9'u paralı asker)

-En az 2, 3 tane ico taviyesi veren google spreadsheet'i düzenli güncel takip edin.  https://bitcointalk.org/index.php?topic=2963745.0

-Tokenmarket, icodrops, icobench, icoalert kaliteli ico araştırma siteleridir. Icobench chrome eklentisini yükleyin.

-Orda, burda, her yerde reklamı olan ico'lardan uzak durun.

-Hype'lenen, artık herkesin bildiği fakat hype seviyesine oranla projesi sağlam olmayan ico'lara girerken 2 defa düşünün. (Genellikle dump yer ve roi düşük kalır)

-Hype'li ico'ların, pozitif olduğu kadar negatif yanları da bulunur. Mesela bu tip ico'larda weak hand yatırımcı daha fazladır. Bu tip yatırımcıların sayıca fazla olduğu ico'larda volalite daha fazla olur. (Hatta ico fiyatının altını bile görmeniz olasıdır)

-Site tasarımı sade, akıcı ve yaratıcı olan ico'lar bir adım öne geçer. Fakat yeterli değildir. (Piyasada 40-50 dolara gayet iyi internet siteleri yapılabiliyor)

-Debit kart, porno, bahis, spor, eğitim, 3d-vr, sosyal medya üzerine piyasaya çıkan ico'ların cazibesine hemen kapılmayın.

-Proje önceliğinin, blockchain teknolojisine ve dünyaya efektif bir ürün bırakmak mı yoksa token satmak mı olduğunu araştırın. (Önceliği token satmak olan projelerden uzak durun)

-Aynı sektörde, aynı amaca hizmet eden daha önce piyasaya çıkan ico'larla karşılaştırın.

-Ico’lar üç-dört aşamadan oluşur: early(angel) sale, private sale, pre-sale and public-sale. (Dördünün de birbirine karşı avantajları ve dezavantajları bulunur. Bu dörtlünün kendi arasında eth/neo karşısındaki satış fiyatı veya bonus miktarı arttıkça, ilk exchange'de dump yeme ihtimali artar)

-Early ve private sale'den satılan token sayısına ve pastadaki oranına dikkat edin. (Ne kadar yüksekse dump yeme ihtimali artar)

-Hardcap'e ulaşılamadığı taktirde, kalan token'ların yakılması ico için artı puandır.

-Satışın, hardcap'e dayalı deadline olarak mı yapılacağını, auction yada dutch auction olarak mı yapılacağını öğrenin.

-Rus, Çinli, Hintli, Türk veya İsrailli takım üyelerinden oluşan ico'lara şüpheyle bakın. (Multination takım üyelerinden oluşan icolar + amerikan kovboylarının, hollandalı portakalların, singapurlu samurayların ico'ları bir adım önde olmalı. Advisor'ları arasında, gerçek dünyada tanınmış güvenilir insanlar bulunmalı)

-Proje devam ederken, takımdan ceo/cto/developer ayrılması negatif unsurdur.

-Sec'in yayınladığı rapora göre, geçmişte halka arz edilip yeterli parayı toplayamayan ve başarısız olan bazı firmalar projelerini blockchain üzerinden ico olarak satışa sunmaya çalışır. Projenin blockchain teknolojisine ihtiyacı olup olmadığını sorgulayın.

-Advisor ve angel investor'ların linkedin'de geçmiş ico katılımlarına bakın. (Başarılı projelerde bulunması önemlidir)

-Tüm ico'lar pastadaki payın bir kısmını advisorlara ücretsiz ayırır. Advisor payının minimum 6 ay vesting/locked periyoda dahil edilip edilmediğini öğrenin./ (Smart contractta bu kodlanmamışsa dump yemesi kaçınılmazdır)

-Türk yatırımcıların (kumarbazların) çok olduğu ico'lardan uzak durun. (Blockchain teknolojisi üzerinde üretim odaklı olmadığımız gibi, nereye yatırım yapmamız gerektiği konusunda da rezalet durumdayız. Bizim işimiz tüketim)  

-Software engineer'ların üniversite mezunu + bilgisayar mühendisi olmasına dikkat edin. (Alaylı, black/white hat hacker olmasın)

-Takımdaki ağırlığın software developer'larda mı yoksa pr/community/business/marketing'cilerde mi dikkat edin. (Engineers first!)

-Eğer marketing, teknik detayların üzerindeyse uzak durun.

-Ian balina, david drake, john mcafee, charlie shrem, roger ver, tim draper gibi balinaların adından bahsettiği ico'lar yüksek hype yaratır. Dikkatli olun

-Ico şirketinin kayıtlı olduğu yeri, adresini, sahip olduğu sertifikaları öğrenin.

-Bazı ico'lar çin veya rus yapımı olmasına rağmen, yalandan daha güvenilir gözükmesi amacıyla kayıtlı oldukları merkezi; amerika, almanya, ingiltere gibi ülkeleri gösterirler. Araştırın, kanmayın

-Ico'ların bazısı, daha az vergi verme amacıyla offshore vergi cenneti yerlere kayıtlıdır. Fakat ayakları yere basan ico'lar abd, japonya, ingiltere, almanya, singapur, hollanda, isviçre gibi denetim ve teknolojiye önem veren ülkelere kayıtlıdır. Bu durum, ico yaratıcılarının olaya daha ciddi baktığı anlamına gelir.

-Çin yapımı ico'lar, startup aşamasında angel (early bird) yatırımcılara tokenlarını düşük fiyat & yüksek bonusla satarlar ve bolca airdrop yaparlar bu nedenle dump yemeleri muhtemeldir.

-Korelilerin yaptığı her ico'ya hemen balıklama dalmayın. (Icx dışında bir numarası yok bu adamların kripto piyasasında)

-Proje geçmişi 3 aydan kısa olan & 1 yıldan fazla olan ico’lardan uzak durun. (Özellikle de, kripto'ya adım atmadan önce de var olan şirketlerden)

-Piyasaya girer girmez projesini anlatmaktan ziyade, pre-sale yada public sale'den bahseden ico'lardan uzak durun.

-Şirketin ve smart contract adresinin bağımsız denetim şirketleri (deloitte, kpmg vs.) ve siber güvenlik kuruluşları tarafından audit'lerden geçip geçmediğini kontrol edin.

-Ico'ya ait domain adresini who.is vb. siteler üzerinden kapsamlı bir şekilde araştırın. Domain adresinin; uzun bir tarihi geçmişinin olması, premium ada sahip olması, isminde ' '' - , _ & + gibi sembollerin olmaması, register merkezinin olması önemli noktalardır.

-Ico'ların büyük çoğunluğu ethereum zinciri üzerinde (erc-20) piyasaya çıkıyor. Kendi blockchainini (testnet/mainnet) yaratan/yaratacak olan ico'lar yüksek kazançlar elde etmenizi sağlayabilir.

-Ethereum ve waves platformlarının dışında neo, stratis, cardano, stellar, iota (tangle) vb. platformlardan gelmeye başlayan ico'ları takip edin, parlak projeler geliyor.

-İsmi cismi bilinen, tanıdık firmalarla yapılan gerçek partnership'ler önemli. (Kendi internet sitelerine koydukları partner şirket logoları fake olabilir, araştırmanızı öneririm + ismi cismi bilinmeyen firmalarla ve coinlerle yapılan anlaşmalar bana güven vermiyor açıkçası)

-Ico'da angel venture yatırım yapan şirketlerin bulunması önemlidir. (Pantera, hashed, boost, draper, fenbushi vs)

-8-10'dan fazla venture company ile partnerlik anlaşması yapan ico'lardan uzak durun. (Token'larını early stage'de ucuzdan satarak sürümden kazanırlar)

-Ico founder'ının ve ekip çalışanlarının çeşitli blockchain faaliyetlerine ve meet-up'lara katılması ve etkin rol alması önemlidir.

-Projenin yatırımcılarına karşı şeffaf olup olmamasına dikkat edin. (Ticari ve teknik şartlar nedeniyle bilgi vermeyi reddeden ico'lardan uzak durun)

-Yatırımlarınızın son durumunu; blockfolio, delta, altpocket vs. programlardan güncel takip edin.

-Scam ico sayısının, başarılı ico sayısından çok daha fazla olduğunu unutmayın.

-Hiçbir ico'nun üzerinizde fomo yaratmasına izin vermeyin, duygularınıza ket vurun, çabuk karar vermeyin. (Uçan kaçan birşey yok)

-İngilizce'nizin yeterli olmadığını düşünüyorsanız yukarıdaki maddeleri unutun, bulaşmayın. (Hırsız ve dolandırıcılar tekniklerini her geçen gün geliştiriyor. Bu nedenle Paribu, binance kafidir sizin için)

-Aynı şekilde, saydığım tavsiyeleri okumak bile zor geliyorsa, hiç bulaşmayın. (Ico yatırımında yüksek roi, araştırmanıza ve şansınıza bağlıdır. DYOR)

-2018 Q1 itibariyle piyasanın yüzde 95-98'nin scam ve çöp projelerle dolduğunu ve hepsinin fiyaskoyla sonuçlanacağını bilin. (Elimdeki matematiksel veriler bu sonucu veriyor)

-Herşeye rağmen %90 yanılabileceğinizi unutmayın. V.B.

_______