KRİPTO PARA CÜZDANLARI
(Cryptocurrency Wallets)
Günümüzde hemen hemen herkesin malum bir bankada hesabı bulunuyor. Birikimlerimizi bankalarda değerlendiriyor veya saklıyoruz. Dilediğimizde para yatırabiliyor ve çekebiliyoruz. Aslında kripto para cüzdanları da birer banka hesabı gibi düşünülebilir. Dilediğinizde hesabınıza yatırabilir,bir başkasına gönderebilir, hesabınızdan çekebilir veya hesabınızda saklayabilirsiniz ve de en önemlisi bunu banka gibi bir aracı,merkeziyetçi(centralized) bir yapı olmadan yapabilirsiniz.
Bu noktada Kripto paralar için banka kasası yerine veya mevduat hesapları yerine kripto paralarımızı
sıcak ve
soğuk depo olarak adlandırılan dijital ortamlarda saklamamız gerekiyor.
Sıcak Cüzdanlar ve Soğuk Depolama
(Hot Wallets & Cold Storage)
Cüzdan çeşidi çokolmasına rağmen bunları iki ana grupta toplamak mümkündür. Sıcak/ veya soğuk depolama ya da cüzdanda saklama.Bir manada çevirimiçi ve çevrimdışı cüzdanlar olarak iki guruba da ayırabiliriz. Sıcak denmesinin sebebi cüzdanların doğrudan internete bağlı olmasından kaynaklanmakta, yani çevirimiçi olması. Diğer yandan “soğuk” sözcüğü çevrimdışını(internete bağlı olmama/offline) durumunu ifa eder.
Bilakis soğuk depolar yüksek miktarda Bitcoin tutmak için idealdir.Bu nedenle uzun vadeli yatırım yapmak istiyorsanız, bunları donanım cüzdanlarında tutmak çok daha mantıklı olacaktır. Soğuk depolamada koin’lerinizin çevrimdışı/offline tutulması anlamına gelir. Kripto dünyasındaki yatırımlarımızı saklamanın belki de en güvenli yolu budur diyebiliriz. Çevrimdışı olduğundan bilgisayar korsanlarının ve kötü maksatlı yazılımların/virüslerin ulaşması gibi bir durum da söz konusu değildir. Fiziksel cüzdanlar ve donanımsal cüzdanlar bu grubun içine girer.
Sıcak cüzdanlar ise gündelik olarak sıklıkla kullandığınız varlıklarınız için daha uygun ve pratiktir. Eğer sık erişim istiyorsanız ve düzenli olarak al-sat işlemleri yapacaksanız sıcak depolar sizin için çok daha kullanışlı olacaktır. Sıcak cüzdanlar soğuk depoların aksine 7/24 internet üzerindeki sunuculara bağlıdır.E bu durumda haliyle soğu depolamaya nazaran bir risk oluşturmaktadır.Sıcak cüzdanlara erişmek için size verilen private key/özel anahtarınız da bu sunucularda saklanır. Sıcak cüzdan, her zaman dijital para akışını sağlar.Binance,Kucoin Poloniex, Bittrex ve benzeri siteler günlük alım satım yapabileceğimiz kripto borsalarıdır. Her gün için belirli miktarda coin yatırımınızı çekmenize izin vermektedir. Bu borsaların kendilerine ait soğuk depoları bulunmaktadır; fakat likitide/para/koin akışı için belirli miktar kripto parayı sıcak cüzdanlarda tutmak durumunda hatta zorundadırlar.
Not:Bir bankanın kasasında belli bir miktar likidite rezervi olmak zorundadır.Keza ilgili bankanın müşterilerinin istedikleri zamanda fonlarına erişebilmeleri için nakit rezervi olmazsa olmazdır.
Kağıt Cüzdanlar (Paper Wallets)
Koin hesabınızın yazıcı vasıtasıyla basit kağıda aktarılmasıyla oluşturulur. QR kodu yani barkodu, özel anahtar (private key) ve açık anahtar (public key) içerir. Fiziksel bir cüzdandır. Özel anahtarlara internet yoluyla erişim olamayacağından gayet güvenlidir. Kullanım maliyeti çok düşüktür.Fakat kağıt olduğundan dolayı ıslanması veya yanması gibi durumlarda yok olabilir hatta çalınabilirler.
Donanım Cüzdanları (Hardware Wallets)
Donanım cüzdanları kağıt cüzdanlara göre çok daha işlevsel ve güvenlidir, fakat daha maliyetlidir. Özel anahtarlar dijital olarak USB sürücüsünde saklanır. Büyük miktarda veya uzun vade yatırım yapmayı amaçlayan yatırımcılar için uygundur.Piyasada en çok tercih edilen iki donanım cüzdanı Ledger Nano S ve Trezor’dur.
Masaüstü Cüzdanları (Desktop Wallets)
Dizüstü ve kişisel bilgisayarlarınıza indirebilir ve kullanabilirsiniz. Bilgisayar internete bağlı olmasa bile kolaylıkla erişebilirsiniz. Farklı işletim sistemleri (Windows, Mac OS ve diğerleri) için de kullanılabilir.
Mobil Cüzdanlar (Mobile Wallets)
Herkesin elinin altında, rahatlıkla ulaşabileceği, Android ve iOS’larda kullanılabilen uygulamalardır. (Blockchain bu uygulamalara örnek olarak verilebilir). Bu tip cüzdanların en kullanışlı özelliği QR kodlarıdır. Anında ödeme, Bitcoin gönderme ve alma imkanı sağlar.
Web Tabanlı Cüzdanlar (Online Web Wallets)
Bu cüzdanlar üçüncü şahıs cüzdan servis şirketleri tarafından sağlanır. Bu platformlardaki cüzdanlara yalnızca internet bağlantısı üzerinden erişilebilir. Yüklü miktarda koin tutulması tavsiye edilmez. (Myetherwallet(mew) web tabanlı cüzdanlara örnek olarak gösterilebilir.)
SONUÇ... Sonuç olarak her cüzdan kendi içerisinde olumlu ve olumsuz özellikler barındırabiliyor. Fakat fiziksel cüzdanlarda özel anahtarların kontrolü de tamamen sizin elinizde olacağından, riski de minimuma indirmiş oluyorsunuz.
Tekrar vurgulamakta fayda var.Şayet uzun vadeli bir yatırım düşünüyorsanız donanım cüzdanı edinmenizde fayda var.Günlük al-sat işlemleri yapmak istediğinizde dilediğiniz miktarda bitcoin veya altcoin’i borsalara aktarabilir ve işlemlerinizi yapabilirsiniz. Kazançlarınızı veya birikimlerinizi fiziksel cüzdanınıza aktarabilir ve saklayabilirsiniz. Elbette risk alıp almamak hususunda karar sizin olacaktır.Fakat her şeye rağmen tedbiri elden bırakmamak gerekli.
Herkes iyi forumlar,güzel paylaşımlar.Not: Kripto para cüzdanları rehberi yine bana ait ve önceden yazılmış altta yer alan blog yazımdan alıntılanmıştır.
(
https://medium.com/@colmandante/kri%CC%87pto-para-c%C3%BCzdanlari-348dc5e031e4)
