İş dünyası ve vatandaşlara damga vergisi müjdesi. 12 Eylül 2018 tarihinde yayınlanan "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Kararda" yapılan değişiklikle; Türkiye’de yerleşik kişilerin aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım, satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü kiralama ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinin Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak değil, Türk Lirası cinsinden yapılması kararlaştırılmıştı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın belirleyeceği haller bu kapsam dışında bırakılmıştı. Bu arada yeni düzenlemenin, 30 gün içerisinde (yani 13 Ekim 2018 tarihine kadar) yürürlükteki sözleşmelere de uygulanması kararlaştırılmıştı.
BİR KAÇ GÜN İÇİNDE AÇIKLANACAK
Düzenlemede en önemli sorunlardan birisi her bir sözleşme için alınan sözleşme bedelinin binde 9'u oranındaki damga vergisinin yeni yapılan sözleşmeler de ödenip ödenmeyeceğiydi. Çünkü Damga Vergisi kararı gereği bu tutarın her bir sözleşmede ödenmesi gerekiyor. Ancak bazı vergi uzmanları ise yeni ve dönüştürülen sözleşmelerin kamu zoru ile yapıldığı için damga vergisinin konusuna girmediğini savunuyordu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı en çok merak edilen bu konudaki çalışmasını tamamladı. Buna göre dövizden Türk Lirası'na çevrilen sözleşmelerde hiç bir şekilde damga vergisi olmayacak. Konuyla ilgili kanuni düzenlemenin ise bir kaç gün içinde açıklanması bekleniyor. Ekim ayına ait damga vergisi beyannameleri ise 26 Kasım'da verilecek. Yani yasal düzenleme bir kaç gün içinde açıklandığında tüm sözleşmeleri kapsamış olacak.
SÖZLEŞMELER HANGİ ALANLARDA YENİLENECEK?
Konut ve işyeri satışları ve kiraları: Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul satışı veya kira sözleşmelerinde sözleşme bedelini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacaklar.
İş sözleşmeleri: Türkiye’de yerleşik kişiler; yurt dışında ifa edilecekler dışında kalan iş sözleşmelerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapamayacaklar.
Hizmet sözleşmeleri: Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında döviz üzerinden veya dövize endeksli danışmanlık ve aracılık dahil hizmet sözleşmesi imzalayamayacak. Bu yasaktan istisna tutulan durumlar şöyle:
- Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin taraf oldukları hizmet sözleşmeleri,
- İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri,
- Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri.
Eser sözleşmeleri: Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında gemilerin inşası dışında kalan eser sözleşmelerini döviz üzerinden yapamayacak.
Menkul satış sözleşmeleri: Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında, iş makineleri dâhil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış ve kiralama sözleşmelerini döviz üzerinden yapabilecek.
Leasing sözleşmeleri: Gemilere ilişkin finansal kiralama ve leasing sözleşmeleri döviz üzerinden yapılabilecek. Finansal
kiralama (leasing) sözleşmelerine ilişkin bedeller döviz cinsinden kararlaştırılabilecek.
Vatandaş olmayıp Türkiye’de yerleşik kişiler: Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye’de yerleşik kişilerin akdedecekleri, taraf olduğu iş sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenebilecek.
Kamu kurumları: Kamu kurum ve kuruluşları ile bu kurum ve kuruluşların savunma sanayii sektöründe doğrudan veya dolaylı pay sahipliğinin bulunduğu şirketler, gayrimenkul satış ve kiralama dışında kalan sözleşmeleri döviz üzerinden yapabilecek.
Yabancı şirket şubeleri: Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgelerde yer alan şirketlerin taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmeleri döviz üzerinden yapılabilecek.
Havayolu şirketleri: Yerli havayolu şirketleri ile bu şirketlere teknik bakım hizmeti veren Türkiye’de yerleşik kişiler, gayrimenkul satış - kiralama ve iş sözleşmeleri haricindeki sözleşmeleri döviz üzerinden yapabilecekler.
Çek ve senetler: Döviz yasağı konulan sözleşmeler kapsamında düzenlenecek çek, senet gibi kıymetli evraklarda yer alan bedeller döviz veya dövize endeksli olamayacak.
Kıymetli madenlere endeksleme: Uluslararası piyasalarda fiyatı döviz cinsinden belirlenen kıymetli madenlere ve/veya emtiaya endekslenen sözleşmeler, dövize endeksli sözleşme olarak değerlendirilecek.
Yurt dışındaki şubeler: Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, “Türkiye’de yerleşik” olarak kabul edilecek.
Eski taşıt kiralama sözleşmeleri: Daha önce akdedilmiş bulunan iş makineleri dâhil taşıt kiralama sözleşmeleri devam edecek.
Taraflar anlaşamazsa 2 Ocak’taki kur esas alınacak: Dövizden TL’ye geçirilmesi gereken sözleşmelerde yer alan
bedellerin TL’ye çevrilmesinde taraflar arasında mutabakata varılamazsa, 2 Ocak 2018 tarihi ve öncesinde akdedilen sözleşmelerde bedeller bu tarihteki Merkez Bankası efektif satış kuru (3.7776 TL) kullanılarak Türk Lirası’na çevrilecek.
2 Ocak’tan sonra imzalanan sözleşmelerde ise sözleşme tarihinde geçerli kur dikkate alınacak. Söz konusu tutarlar sözleşmenin yenileme dönemine kadar uygulanacak. Yenileme döneminde tekrar tespit edilecek tutarlar ise Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı geçemeyecek.
Kaynak:
https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2171581-sozlesmeler-donustugunde-damga-vergisi-olmayacak
