Layer 2 Projeleri

[gospodin]

Defi çılgınlığı başladıktan sonra gördük ki ethereum ağında istediğimiz gibi at koşturamayacağız. Gerçi biz bu filmi cryptokitties zamanında da yaşamıştık ama o zaman bile böylesine fee söz konusu değildi diye hatırlıyorum. Belli ki bu süre eth 2.0 güncellemesi gelene kadar devam edecek ve bu güncellemenin ne zaman olacağı hakkında kesin bir tarih yok. 2 sene de olabilir 20 sene de!

Bu yüzden geçtiğimiz aylarda “layer 2 layer 2” diye ortalığı inleten @dannybrown’un sözünü biraz dinleyelim. Ha ben yine dinlemeyeceğim orası ayrı ama en azından layer 2 dediğimiz zaman aklımıza gelecek olan projelerin isimlerine bir bakalım derim.

Layer-2 nedir?

Ne bileyim lan çok da umrumda sanki! Sidekick hacı bu adam. Mesela sen komutan ethereumsun bu da senin yardımcın, yalağın gibi bir şey. “al şu evrakları yırt” diyorsun ve hemen emri yerine getiriyor. Ethereum ana ağındaki ölçeklenme sorunun aşmamız için geliştirici arkadaşlar bir çözüm sunuyor. Ana ağda her işlem için götümüzü yırtacağımıza bir üst katman olan layer 2 de bunları toplu yapalım daha sonra ethereum komutana “komutanım evrakları 500 tane evrağı yırttık. Bunları tek tek yazmak yerine deftere tek seferde adedi yazalım.” diyorlar. Kapitan da tamam lan gebeş diyip Oluru veriyor. Al sana mal gibi açıklama.

Listeler:

The Layer 2 projects
    • State Channel
        ◦ Celer Network
        ◦ Connext
        ◦ Counterfactual
        ◦ FunFair
        ◦ Geoprotocol
        ◦ Lightning Network
        ◦ Machionmy
        ◦ Magmo
        ◦ Perun
        ◦ Pisa
        ◦ Raiden Network
        ◦ SpankChain
        ◦ Sprites
        ◦ Trinity
    • Side Chain
        ◦ BIFROST
        ◦ Liquidity Network
        ◦ Livepeer
        ◦ Loom Network
        ◦ MATIC Network
        ◦ OmiseGo
        ◦ Plasma
        ◦ POA Network
        ◦ SKALE
        ◦ LeapDAO
        ◦ Tokamak Network
    • Off Chain Computation
        ◦ AlphaWallet
        ◦ ARPA
        ◦ Provable
        ◦ TEEX
        ◦ Transmute
        ◦ TrueBit
        ◦ Accord Project
    • Research Institute
        ◦ Finality Labs
        ◦ L4
    • Others
        ◦ integrations
            ▪ Abridged
            ▪ Alacris
            ▪ ONDER
        ◦ Zero knowledge
            ▪ Matter Labs
            ▪ StarkWare

kaynak: https://github.com/Awesome-Layer-2/awesome-layer-2

ayrıca şu listeye de bakabilirsiniz: List of Awesome Layer 2 Projects


aramızda inceleyen, kullanan birileri varsa hepimiz bilgilenip kendimize bir yol haritası çizebiliriz.

not: güvenlik açısından ben hafiften tırsıyorum.

[1714059611]

1714059611

[1714059611]

1714059611

[1714059611]

1714059611

[1714059611]

1714059611

[Bthd]

Layer 2 uzun süredir bitcoin için de duyduğumuz lightning mantığıyla aynı mantık. Ana ağdaki işlem yoğunluğunu azaltmak için x ağı üzerinde gerçekleştirilen işlemler daha sonra toplu şekilde ağa kaydedilir. Lightning'de bu işin birincil amacı işlemlerin anlık gerçekleştirilmesiydi 2018 başında ağdaki yoğunluk sebebiyle 2-3 günde gerçekleştirilemeyen işlemlerin yerine transferler lightning ağına anında kaydedilerek gerçekleştirilir sonrasında da toplu bir şekilde bitcoin ağına kaydedilir.

Satoshi ve ben ticaret yapıyoruz diyelim;

Satoshi bana 1 btc attı.
Ben Satoshi'ye 2 btc attım.
Satoshi bana 3 btc attı.
Ben Satoshi'ye 1 btc attım.
...
Satoshi bana x btc attı.

Aramızda işlemler devam ettikçe işlemler gerçekleşiyor ancak ağa kaydedilmiyor. Ne zamanki işlemleri bitirdik bilgiler bitcoin ağına sadeleştirilmiş olarak giriliyor. Onlarca işlemin sonucunda Satoshi benim gönderdiklerimden 5 btc fazla göndermişse bana toplamda ağa sadece Satoshi Bthd'ye 5 bitcoin gönderdi olarak yazılıyor. Bu sayede ağ üzerinde onlarca işlem yerine tek işlem gerçekleştirilerek yoğunluk azaltılıyor.

Layer 2 çözümleri güvenlik anlamında ana ağdan tabi ki daha sıkıntılılar. Aldığınız risk ana ağ riski + kullandığınız layer 2 ağ riski haline gelmiş oluyor. Ölçeklendirme için daha iyi çözümler bulunamazsa gelecekte ana ağlardan daha fazla kullanılabilirler. Ethereum için ethereum 2.0 bu projelerin ciddi değer kaybetmesine de sebep olabilir, şahlanmalarına da. Ethereum 2.0'ın önümüze tam olarak nasıl geleceği çok önemli.

Not: Gospodin mesajın başında ismin yazmasa bile bu başlığın sana ait olduğunu gözü kapalı anlardık sanırım . Tam gospodin tarzı olmuş.

[dannybrown]

Layer 2 uzun süredir bitcoin için de duyduğumuz lightning mantığıyla aynı mantık. Ana ağdaki işlem yoğunluğunu azaltmak için x ağı üzerinde gerçekleştirilen işlemler daha sonra toplu şekilde ağa kaydedilir. Lightning'de bu işin birincil amacı işlemlerin anlık gerçekleştirilmesiydi 2018 başında ağdaki yoğunluk sebebiyle 2-3 günde gerçekleştirilemeyen işlemlerin yerine transferler lightning ağına anında kaydedilerek gerçekleştirilir sonrasında da toplu bir şekilde bitcoin ağına kaydedilir.

Satoshi ve ben ticaret yapıyoruz diyelim;

Satoshi bana 1 btc attı.
Ben Satoshi'ye 2 btc attım.
Satoshi bana 3 btc attı.
Ben Satoshi'ye 1 btc attım.
...
Satoshi bana x btc attı.

Aramızda işlemler devam ettikçe işlemler gerçekleşiyor ancak ağa kaydedilmiyor. Ne zamanki işlemleri bitirdik bilgiler bitcoin ağına sadeleştirilmiş olarak giriliyor. Onlarca işlemin sonucunda Satoshi benim gönderdiklerimden 5 btc fazla göndermişse bana toplamda ağa sadece Satoshi Bthd'ye 5 bitcoin gönderdi olarak yazılıyor. Bu sayede ağ üzerinde onlarca işlem yerine tek işlem gerçekleştirilerek yoğunluk azaltılıyor.

Layer 2 çözümleri güvenlik anlamında ana ağdan tabi ki daha sıkıntılılar. Aldığınız risk ana ağ riski + kullandığınız layer 2 ağ riski haline gelmiş oluyor. Ölçeklendirme için daha iyi çözümler bulunamazsa gelecekte ana ağlardan daha fazla kullanılabilirler. Ethereum için ethereum 2.0 bu projelerin ciddi değer kaybetmesine de sebep olabilir, şahlanmalarına da. Ethereum 2.0'ın önümüze tam olarak nasıl geleceği çok önemli.

Not: Gospodin mesajın başında ismin yazmasa bile bu başlığın sana ait olduğunu gözü kapalı anlardık sanırım . Tam gospodin tarzı olmuş.

Ethereum 2.0 gelse bile matic networkun hızına ve transfer ücretine yetişemiyor diye biliyorum hocam.

[abduramann_]

Şöyle başlıklar açıyorsunuz, sonra tahrik oluyorum Benim aktif olduğum Incognito Chain'in bir özelliği de Ethereum side chain olması, hemi de private side chain. Ücretler yok gibin bir şey, cross-chain DEX muhteşem, DeFi var, var oğlu var. Daha ne olsun?

Linki aşk ile bir daha paylaşayım: https://bitcointalk.org/index.php?topic=5269150.0

Tabii riski de paylaşayım, ana ağdan ayrıldığınız anda varlığınızın emniyeti biraz daha düşüyor. Bu sadece Incognito için geçerli değil, hepsinde aynı risk var. Şimdilik kendileri audit ediyor sistemi. Bir süre sonra 3. parti tarafından da audit yapılması planlanıyor. Fakat hacklerden bildiğiniz üzere audit yeterli değil, çünkü hırsız polisten hep bir adım öndedir. Sigorta fonu önerdim. Kısa vadede zor ama yaparsa yine bizimkiler yapar