Ekim ayı ortalarından itibaren BTC toplam hashrate büyük bir düşüş içerisinde. 18 ekimde 146m civarındaydı şu an ise 107m civarına düştü, yaklaşık %30'luk bir düşüş görülüyor. Toplam hashrate'in azalması yada homojenliğinin bozulması ağ için güvenliğin azaldığı anlamına gelir bir anlamda. Madencilerin bu tutumu bitcoin fiyat grafiğini negatif etklileyebilir.



Daha kolay yorumlamak için bu azalmanın kaynağına bakmak lazım. Azalma eğilimi gösteren gruplar "btc.com" ve "others". Özellikle ayın son günlerinde btc transfer gelirlerinde büyük artış gözlenmesine rağmen bu grafiğin oluşması beni şaşırttı açıkçası.



Madencilere ödenen işlem ücretleri grafiği:



* Görseller https://www.blockchain.com/ kaynaklıdır.

Listeler 2 kasım tarihine kadar güncellenmiştir. İmzası boşta olan kişiler için arcona - defixy - ideaology - amepay yeni eklenen ödül programları. Çok fazla vaktim olmadığı için çok derin bir araştırma gerçekleştiremedim kendi araştırmanızı yapınız.



https://docs.google.com/spreadsheets/d/13lpbrxjFJKkjG8N8NYKbUQYqQdnkSNhV2zY97ryjsJo/edit#gid=876956041

Not: Sadece daha kolay ulaşım için listeleme yapıyorum, puanlamalar tamamen kişisel fikirlerimdir. Katılmak yada katılmamak tamamen sizin kararınızdır, kesinlikle hiç bir ödül kampanyası için kimlik bilgilerinizi paylaşmayınız.

Bu dolandırıcılık girişimi deneyimli kullanıcılardan ziyade newbie üyeleri kandırmaya yönelik bir girişim. Burada belli tecrübeye sahip hiç kimse benzeri tuzaklara düşmez. Newbie'ler tarafından daha kolay fark edilmesi için Type-1 Flag açtım. Eline sağlık ekiller hocam.

https://bitcointalk.org/index.php?action=trust;flag=2431

Başlık sonradan değiştirildiği için arşivi de ekliyorum:

https://ninjastic.space/post/55426249

Önümüzdeki ay için dt listeleri güncellendi. Çoğunlukla Türkçe yerel bölüm içerisinde yazan ve dt'ye seçilen üyeler;


Sistemin doğru ve adil çalışabilmesi için karar mekanizmalarına güvendiğiniz kişileri trust listesine eklemeniz faydalı olacaktır. Ticaret gerçekleştirerek güvenilir olduğunu deneyimlediğiniz yada bir karşılık gözetmeden size katkıda bulunmuş kişilere topluluğun değer yargılarının gelişmesi için pozitif yada nötr feedback bırakabilirsiniz. Aynı şekilde topluluğa zarar verme olasılığı gördüğünüz, dolandırıcılık yada sahtekarlık girişimi olduğunu düşündüğünüz durumlarda da kişilere negatif veya nötr feedback ekleyerek insanları uyarabilirsiniz. Feedback göndermek için DT üyesi olmanız gerekmez sizin eklediğiniz feedbackleri görmek isteyen her kişi görebilir.

Her iki sisteminde aşırılıklar içeren yanlış kullanım şekillerinden uzak durmalısınız. Eğer çok ciddi bir dolandırıcılık ihtimali görüyorsanız mutlaka dt üyeleriyle iletişim kurun veya bir başlık açın ki herkesin süreçten haberi olsun.

Feedback yada trust farkını bilmiyorsanız bu konuda biraz araştırma yapmanız faydanıza olacaktır.

Sizin zihniyetinize göre yaşıyor olsaydık bugün hala en iyi seyahat aracı ancak deve olabilirdi yada hala avlanmak için mızrak kullanıyor olurduk. Oysaki develer ve atlar 1 milyon senelik insanlık tarihinin çok büyük bölümünde en güvenilir seyahat araçlarıydı (900.000 seneden daha uzun bir süre). Son 100 yıldaki değişimi görmemek için kör olmak gerekir. Teknoloji her zaman kazanır. Hem BTC hem altın yatırımcısıyım, temelde baktığınızda ikisi de teknolojiye yenik düşme riskine sahiptir. Uzay teknolojilerinin gelişmesi altın için bir tehdit iken kuantum teknolojisi bitcoin için bir tehdit oluşturabilir. Her gelen yeni teknoloji eskiyi değiştirir, birileri dünyanın değişeceğine inansa da değiştirir, inanmasa da değiştirir.

Bitcoin, altın yada diğerleri hakkında zerre fikriniz yok. Bitcoin genç bir oluşumdur yapısı itibariyle fiyat hareketleri çok daha kısa sürelerde gerçekleşir altına göre. Altın ise çok daha uzun bir fiyat grafiğine sahip olduğu için bitcoin'de 1 senede hatta bazen 1 günde gördüğünüz hareketi altında 30 - 40 senede görürsünüz.


https://goldprice.org/gold-price-history.html

Şu grafiğe bir bakın bakalım tarih aralıklarının uzunluğu haricinde bitcoin grafiğiyle neredeyse birebir oturuyor mu oturmuyor mu ? Altın için 1980 - 2006 aralığına bir bakın 26 sene zararda bekleyen insanlar var. Bitcoin grafiğine öncesini yok sayıp 2017-18 sonrası bakalım demek 1990'da bir insanın çıkıp "bence altın grafiğine 1980'den sonra bakmak gerekir" demesi kadar saçmadır. Yine benzer şekilde altın içinde 2013-2018 arasında zarar yazan bir sürü insan bulabilirsiniz. Grafikler yada bir varlığın yaşam süreci sizin kafanıza göre kesip biçebileceğiniz bir şey değildir.

Bitcoin için yolun halen daha ne kadar başında olduğumuzu anlamak için çok faydalı olduğunu düşündüğüm bir tablo paylaşacağım. Bitcoin 40000 doları geçerse ancak facebook kadar market büyüklüğüne yada 106.000 doları geçerse Apple kadar büyüklüğe ulaşabiliyor. Tek bir şirket ile karşılaştırdığınızda bile geleceğin para birimi olarak nitelendirdiğimiz bitcoin'in market büyüklüğünün hala gelişmeye ne kadar açık olduğunu görebiliyoruz. Bitcoin gibi aynı zamanda bir değer saklama aracı olan altını kıyasladığınızda ise bitcoin için hala emekleme döneminde diyebiliriz.

Ecoinometrics tarafından yayınlanan tabloda her şey çok daha net görülebiliyor.



Sosyal medyada bitcoin için 1 milyon dolar hedef koyanlar için ise henüz böyle bir fiyatlanma yaşaması için daha çok zamana ihtiyaç olduğu söylenebilir.

Takvimi açıp baktığımızda bitcoin'in altın karşısında artış gösterdiği dilimlerin fazla olması çok doğaldır hocam. Yeni gelişmekte olan her teknolojinin altın karşısında veya diğer birimler karşısında artması yüksek olasılıktır. Bitcoin, Tesla gibi hayatımızda her saniye yaşadığımız gerçek bir problemi çözmek üzerine kurulu teknolojiler yada teknoloji şirketleri için ise bu kaçınılmazdır.

Bitcoin ve altın kıyaslaması yaptığımızda önündeki en büyük engel yüksek fiyat oynaklığı yatırım yapmaya alışık olmayan kişilerin çoğu zaman zararla ayrılmasına sebep oluyor bu durum. Yada insanların yatırım yapmak için çekinmesine sebep oluyor. Bitcoin halen marketcap olarak altının 40'ta birinden daha az.


Görsel kaynağı: https://twitter.com/ecoinometrics

Aslında süreci tekrar düşününce Satoshi çok önemli bir adım atıyor ancak sonrasında bitcoini sahiplenen insanların da çok önemli payları var. Hal Finney'in katkısı muazzam, her sene pizza günü olarak kutladığımız olayın kahramanı Laszlo yada kafası güzelken HODL yazan eleman bile çok önemli yerlere sahipler. Yaratmakla bitmiyor iş aslında sahiplenilmesi de çok kıymetli daha önceki bitgold v.b. örnekleri düşündüğünüzde.

Coinkolik 2011'den beri bitcoin fiyatlarını düzenleyerek bir tablo oluşturmuş. Tabloya göre ekim-kasım-aralık ayları genelde yükselişin gerçekleştiği aylar olurken ocak-şubat ayları genellikle düşüş gerçekleşmiş. 2020 yılı içerisindeki renklerin değişimi en çok 2017'deki renk değişimine benziyor. Piyasada şu an beni heyecanlandıran iki şey var bitcoin ve ethereum (Defi v.b. faktörlerle birlikte).

Oylama bugün sonuçlandı yeterli oy miktarına ulaşılamadığı için reddedildi. Teklif Dharma tarafından uniswap havuzlarını diğer platformlar üzerinden dolaylı olarak kullanan kişilerinde airdrop sürecinden faydalandırılması amacıyla verilmişti. Oylama 2 aşamalı gerçekleşecekti ikisi de geçerse dağıtım gerçekleşecekti ancak ilk oylama için gerekli olan 40 milyon oy toplanamadı ve tekrar teklif edilmemek üzere rafa kaldırıldı.

https://app.uniswap.org/#/vote kısmından geçmiş oylamaları kontrol edebilirsiniz. Direkt bu oylamanın sonucu için: https://app.uniswap.org/#/vote/2

Bugün Satoshi'nin bitcoin whitepaper'i yayınlayarak yolculuğu başlatmasının 12. yıl dönümü. Tam 12 sene önce bugün bir kaç şanslı kripto meraklısı (The Cryptography Mailing List) paranın tarihini değiştirebilecek 9 sayfalık o belgeyi okuyarak bitcoin diye bir şeyin başladığından haberdar oldu.



Orijinal bağlantı


Bitcoin whitepaper
Bitcoin whitepaper Türkçe Çeviri Kaynak 1
Bitcoin whitepaper Türkçe Çeviri Kaynak 2

Bitkoyun tarafından yayınlanmış sesli versiyon:


Geçmişe dair bilgileri okumaktan zevk alanlar için tavsiyeler:

Bitcoin'in ilk yıllarına dair yazher tarafından hazırlanmış müthiş bir forum postu (2007-2014)

xtraelv tarafından hazırlanmış bitcointalk tarihi

Sizin bilgi ve tecrübelerinize sahip birisi için mail adresinin bilinmesi bir sorun yaratmayabilir ancak bir acemi kullanıcı için her zaman ekstra risk demektir üstad. 100'den fazla mail adresine sahibim ve farklı amaçlarla kullanıyorum, hatta çoğu zaman yeni bir platforma kaydolurken yeni bir mail adresi oluşturuyorum. Bu eğer benim bilgilerimi satıyorlarsa kimin sattığını anlamamı da sağlıyor, o mail adresine dolandırıcılık amaçlı bir mail gelirse amaçlarını da keşfetmiş oluyorum. İşyeri için kullandığım mailler ile arkadaşlarım için kullandığım mailler farklı veya borsalar için yada ödül programları için kullandığım maillerde birbirinden farklı. Forum hesabım da tamamen bağımsız bir maile bağlı mesela.

Örnekle anlatayım, geçtiğimiz ay forumdan bir kaç arkadaşla birlikte bir projenin whitelist sürecine girip sınav olduk. Daha sonrasında ekip süreçleri mail üzerinden devam ettirdi. Sınava katılan tanıdığım 4 kişiden sadece birisine yatırım süreciyle ilgili fake bir mail geldi kendisi muhtemelen o maili başka yerlere de kaydolurken kullanmıştı. Gelen mailin adresi ekibin mail adresi ile birebir aynıydı. Atılan mail fake olduğu için tahmin edeceğiniz üzere cevap istemiyorlardı maile farklı bir form yoluyla cevap istiyorlardı. Sizin de bildiğiniz gibi istenen mail adresini kullanarak bir kullanıcıya fake mail atmak çok uzun süredir mümkün. İşte bu durum yeni başlayan kullanıcılar için çok ciddi tehditler oluşturabilir.

Daha önce katıldığınız bir ödül kampanyası v.b. var ise mail adreslerinizle telegram adreslerinizi eşleştirip, telegram üzerinden girmiş olduğunuz yeni proje telegram kanallarını takip ederek size özel dolandırıcılık girişiminde bulunabiliyorlar. Dolandırıcılar için en küçük veri bile çok değerlidir bu yüzden mail adresleri dahil mümkün mertebe gizli kalmanın faydalı olduğunu düşünüyorum.

Kendisini bir ponziye kaptırmış, ponziye inanmış insanları vazgeçirmek gerçekten çok zor. Zengin olma hayali içerisinde önlerine konulan her gerçek argümanı reddetmeye meyilli oluyorlar. Genellikle "çalışan ürünleri var", "çok mantıklı" yada "kıskanıyorsun" gibi cümleler kuruyorlar. İnsanlara umut satmak onları dolandırmanın her zaman en kolay yoludur ve bir çok saadet zinciri bunu yaparak insanları kandırıyor. Siz bunun dolandırıcılık girişimi olduğunu anlattığınızda ise umutlarını elinden almaya çalıştığınızı düşünüp savunmaya geçiyorlar.

Miracle Tele denen ponziye gerçek hayatta tanıdığım bir kişi yatırım yaptı ki kendisi kriptolarla yakından ilgilendiğini düşünüyordu. Bitconnect videolarını izlettim yine inandıramadım. Çevresindekilere de yatırım yaptırmaya çalıştı bir kaç kişiyi kurtardım ama mydexpay gibi ponziler halen ciddi yatırımlar alarak insanları dolandırmaya devam ediyor.

Youtube üzerinden çekilmiş videoların bir kısmı muhtemelen dolandırıcılardan reklam için para alan yada bilakis ekibin parçası olan kişiler gibi görünüyor. İleride yasal yollara başvurmak isteyenler olursa diye arşivledim.

Umarım mail adresiniz günlük hayatta kullandığınız mail adresiniz değildir ve içinde önemli veriler yoktur hocam. Görünen o ki mail adresiniz cinsel saldırı dolandırıcılarının eline geçmiş. Eğer mailinize önemli hesaplar bağlıysa mutlaka bir an önce onları taşıyın ve mail adresinizle ilgili güvenlik önlemlerini arttırın.

https://haveibeenpwned.com/ adresi üzerinden mail adresinizi bir check edin en azından dark web'e veya veri satışı gerçekleştiren yerlere kaptırıp kaptırmadığınızı anlarsınız. En önemli nokta kripto ile organizasyonlarda asla günlük hayatta kullandığınız mailleri kullanmayın.

Ticaret mi yapmak istiyorsunuz ? Burası özgür bir platform, başlığınızı açar teklifinizi belirtirsiniz ister %1 ister %50 kesinti alırsınız bu sizin bileceğiniz iştir. Başkalarının ticaret oranları sizi zerre ilgilendirmez. Herkes kendi hesaplamalarını yaptıktan sonra hangi ticaret teklifi kendisine makul gelirse onu tercih eder.

Hhampuz sıralamaya göre değil post kalitesine göre alım gerçekleştiriyor. Kaçıncı sırada başvurduğunuz önemli değil, önce veya geç başvurmak bir avantaj yada dezantaj yaratmıyor hocam. Fark ettiğim kadarıyla çeşitli dillere göre de mümkün olduğunca eşit dağılım yapmaya çalışıyor mesela Türkçe yazan iki kişiyi aynı kampanyaya almıyor.

Merhabalar, yeni başlayan kullanıcıların bazen de uzun süredir piyasada olan kişilerin anlık dalgınlıklarla yatırımlarını kaybettiklerini defalarca okuduk. En çok bilinen yöntemleri listeleyerek konuya dikkat çekmek istiyorum, bir kere gözden geçirmeniz faydanıza olacaktır. Başlığı sürekli olarak güncelleyeceğim.

Kötü amaçlı yazılımlar (malware): Tıkladığınız bir link veya bir indirme sebebiyle bilgisayarınıza bulaşarak yatırımlarınızı kaybetmenize sebep olur. Kripto paralar için en çok kullanılan türü kopyaladığınız cüzdan adreslerini korsanın cüzdan adresiyle değiştirerek yanlış adrese gönderim yapmanızı sağlıyor. Bu şekilde tek gönderimde +1400 btc kaybeden yatırımcı kaydedilmiş. Her gönderimde cüzdan adreslerini defalarca kontrol ediniz. Bilgisayarınızı sıklıkla tarayınız.

Çok sık kullanılan bir diğer yöntem ise dosyalarınızın kilitlenerek açmak için para istemeleridir (Ransomware). Eğer kripto paralarla ilgileniyorsanız her zaman bir kaç yedek bulundurun. Eğer yedeğiniz yok ise bitcoin gönderimi gerçekleştirmeden önce kurtarmak için her şeyi denediğinizden emin olun. Gönderim yapsanız bile açmayıp daha fazlasını isteyebilirler.

Kilitleme durumunda yardımcı olabilecek bilgiler: https://www.tomsguide.com/us/ransomware-what-to-do-next,news-25107.html

Oltalama (phishing): Orijinal web sitesine benzer isimle sahte bir site yerleştirerek (büyük i harfi ve küçük L değişikliği v.b.), formlar üzerinde değişiklikler yaparak veya sahte mailler ile şifre ve diğer bilgilerinizin ele geçirilmesidir. Çok yoğun kullandığınız adresleri kısa yollara eklemek, site isimlerini her zaman kontrol etmek ve bilmediğiniz kaynaklardan gelen link ve formlara giriş yapmamak sizi koruyacaktır.

Kimliğe bürünme: Dolandırıcılar ünlü kişilere veya proje yöneticilerinin hesap özelliklerini kopyalayarak (twitter, telegram v.b.) veya direkt olarak hesapları çalarak çeşitli ödül kampanyaları veya sizin için yaratılmış fırsatlar vaat ederler. 1 ethereum gönderene 5 ethereum gönderiyorum şeklinde olan kullanımı 2018 yılı başında oldukça modaydı. Hiç kimse size bedava bir şey vermez yada hiç bir yönetici size özel şartlarla satış yapmaz eğer böyle bir teklifle karşılaştıysanız dolandırma girişimi ile karşı karşıyasınız demektir. Bedava peynir fare kapanında bulunur.

Cinsel saldırı (Sextortion): Dolandırıcılar mail adreslerini ele geçirdikleri kullanıcılara mail atarak ellerinde porno izlerken veya kişinin utanabileceği başka şeyleri yaparken çekilmiş videolarının olduğunu söyleyerek fidye isterler. Aslında ortada bir video yoktur ancak kurban durumu riske edemeyeceği için ödemeyi gerçekleştirerek dolandırılır. Sadece kripto işleri için kullandığınız mail adresleri açın kişisel mail adreslerinizi kurtlar sofrasında kesinlikle paylaşmayın.

Kimlik Hırsızlığı: Tüm dolandırıcılar paranızla ilgilenmezler onlar için sizin kimlik bilgileriniz veya diğer kişisel bilgileriniz çok daha kolay ulaşılabilir ve çok daha kıymetlidir. Sizin bilgilerinizi kullanarak yapabileceklerinin limiti yok. Bilgilerinizi hiç bir ödül programı yada proje için hiç kimseyle paylaşmayın. Bu forumda anonim olarak bulunan bir çok tecrübeli isim göreceksiniz tabi ki bir nedeni var. İlla kimlik bilgilerinizi paylaşmanız gerekiyorsa kimlik bilgilerinizde paint yada çeşitli photoshop programları ile küçük değişiklikler yaptıktan sonra paylaşmayı deneyebilirsiniz. (Resmi kurumlara karşı bunu yapmanız hukuki sorunlar  doğurabilir.)

Ponzi, Sahte projeler, Sahte borsalar: Size sadece kar vaat eden kazancın kesin olduğu söylenen projelerden uzak durun. Yeterince araştırmadığınız hiç bir borsaya kesinlikle para göndermeyin. Yatırımlarınızı sürekli olarak her hangi bir borsa üzerinde tutmayın. Bu kriptoların genel mantığına aykırı olmakla birlikte çoğu zaman yatırımlarınızı kaybetmenize sebep olur. "Sizin cüzdanınızda değilse sizin paranız değildir."

Kripto piyasaları kurtlar sofrasıdır, eğer nasıl hayatta kalacağınızı bilmiyorsanız Bitcoin ve Ethereum gibi birimler dışında hiç bir şeye yatırım yapmayın. Eğer yeterli bilgi birikime sahip olduğunuzu düşünmüyorsanız onlara da yatırım yapmayın. Önce ne olduklarını, felsefelerini ve kendinizi nasıl koruyacağınızı öğrenin daha sonra yatırım yapın.

Çok fazla gerilla marketing yapılan, süslü sözlerle yeni yatırımcıları dolandırmaya alışmış bir sürü dolandırıcının bulunduğu piyasaya girerken başkalarının sözüne inanarak hiç bir projeye yatırım yapmayın (twitter fenomenleri, telegram grupları hatta bazen bu forum ve arkadaşlarınız dahil). Kendi araştırmalarınızı yapabilecek seviyeye geldiğinizde tercihlerinizi kendi kriterlerinize göre yapacaksınız zaten. Merak etmeyin hiç bir şeyi kaçırmıyorsunuz, burası kripto dünyası burada fırsatlar gerçekten bitmez.

Çalıntı kredi kartları, Dark web: Ucuza satıldığını gördüğünüz bir ürün olduğunda hemen üstüne atlamayın. Muhtemelen dolandırılmak üzeresiniz yine. Forumdan yaşanmış bir olayla örneklendireceğim. X kişisi bitcoin karşılığı ucuza kahve satışı ilanı verir. Ucuz olduğunu gören kullanıcılar satın alırlar. Daha sonra X kişisi geri gelir ve çalıntı kredi kartıyla işlem yaptınız adreslerinize somut ürünler gönderildi bana ekstra ödeme gerçekleştirmeyenleri şikayet edeceğim der. Şeytanın aklına gelmez ama ucuz kahve makinası almaya çalışırken dolandırılabilir yada resmi süreçlerle karşı karşıya kalabilirsiniz.

Yazımı yazarken destek aldığım https://scam-alert.io/ adresi üzerinden bazı verilerle bitiriyorum, site üzerinden sizi dolandıran adresleri raporlayabilir yada adresleri check edebilirsiniz.

Bilinen bazı dolandırıcı cüzdanlarının son durumları:



Bilinen adresler vasıtasıyla gerçekleştirilen son dolandırmalar:

Bitcoin muhtemelen ABD'nin uyguladığı ambargoyu delmek için kullanılacak. İran Merkez Bankası yatırım amaçlı olarak değil gerçekleştirecekleri ticaretlerde bankacılık sistemine ve ambargoya takılmamak adına bu hamleyi gerçekleştiriyor. Bitcoin'in bir merkez bankası tarafından resmen ticareti yapılıyor olması iyi bir haber fakat Bitcoin'in ambargoları aşmak için kullanılması durumunda ABD tarafından kötü lanse edilmesine ve yaptırımlarla karşılaşmasına sebep olabilir.

Binance listeleme ve delist işlemlerinde sadece hacim bazlı hareket edildiğine inanmıyorum, bağlantılar üzerinden ekstrem olarak gerçekleşmiş bir çok işlem var. Nucleus Vision (ncash) gibi tescilli scam projelerin açıkları bulunduktan 2 sene sonra bile çok az hacimle listelerinde bulunduğunu hesaba katarsak bunu keşfetmek çok zor değil. Steemit v.b. ise Justin Sun trolünün satın aldıktan sonra yapısını bozmasıyla topluluk desteklerini kaybettiler ancak binance delist etmeyecektir bağlantıları sebebiyle.

Not: Google dökümanını açmadan önce tüm listenin ekran görüntüsündeki kadar olduğunu düşündüm. 89 farklı birim için hesaplama yapıp listelemişsiniz elinize sağlık, teşekkürler.

Antminer S9 veya diğer madencilik cihazlarından tahliye edilen havayı ısınmak için kullanmak iyi bir fikir ancak direkt olarak odaya salmak yerine boruları geçirerek havayı o ortama salmadan ısıtırsanız daha mantıklı olabilir. Cihazlardan salınan havanın sağlığa etkisiyle ilgili bir araştırma veya makale var mı diye taradım ancak denk gelmedim. Salınan hava çok masum olmayabilir hele ortamda küçük bir çocuk varsa.