Bunu daha önce de birkaç konuda tartışmıştık. Bu ortalamalar alınırken sokaktan adam çevirip test yapılmıyor çeşitli sınavların sonuçlarına vs. bakılıyor birçok değişkeni var. Aşağı yukarı bir veri veriyor size tabi ki inanmamak veya komplo teorisi üretmekte serbestsiniz ama dünya çapında geçerliliği olan yöntemler kullanılıyor bunu bilin.
Ben kullanılan eğitim modeliyle uzun bir süre bu ortalamanın yükselemeyeceğini düşünüyorum tabi duruma pozitif bakmak isteyen bakabilir ama görünen köy kılavuz istemez.
Hocam tam bununla ilgili yazacaktım ama siz yöntemi ile ilgili yazmışsınız. Dediğinizi kontrol etmek için araştırmada kullanılan yönteme bakmak istedim ama göremedim. Açıkçası ben böyle şeylerin gerçek bilimsel yöntem uygulanarak ölçülebileceğini sanmıyorum. Yanlış anlaşılmasın, bizim sonuç düşük çıktı falan diye demiyorum, aksine yüksek çıkmış. Ben bizim ortalamanın yerlerde olduğunu düşünüyorum. Ama böyle şeylerin ölçülmesi çok çok zor. Türkiye'de 80 milyon küsür vatandaş, kim bilir kaç milyon kaçak var. Doğusu farklı batısı farklı karadenizi farklı egesi farklı. Bunlardan eşit gelecek şekilde, ayrıca yaş, cinsiyet, meslek vs doğru bir araştırma grubu ayarlayabileceklerini hiç düşünmüyorum. Çok ciddi olarak araştırma yapılacaksa acayip bütçe gerekir. Bu olsa olsa rastgele bir araştırma olmuştur yani ya sokaktan çevirmişlerdir ya da para ile araştırma şirketlerine çok dar skalada bazı kişiler toplatmışlardır. Ben öğrenci iken acayip araştırmalara katıldım ordan biliyorum. Bunun bizim ülkemiz tarafı var afrikası var asyası var. Böyle araştırmaların gerçeğe yakın sonuç göstermesinin çok zor olduğunu düşünüyorum. Taste atlas sonuçları gibi böyle şeylere de çok takılmamak lazım.
Çok uzun bir zamandır ortada olan veri üretme çılgınlığı yüzünden gerçek veriye ulaşılamaz oldu. Bir de bu veri üretme çılgınlığı her hafta, her ay, her sene gibi düzenli bir hal almışsa iyice gerçeklikten uzaklaşıyor. Örneklem kümesi çok büyük olmalı, ulaşılabilirlik zorluğu zaten varken ve bu kadar farklılıklar varken bu değerin gerçeği yansıtma ihtimali yok. Yaklaşık bir değer veriyor mudur, bence onun da ihtimali yok.
Biz bazı şeylerin gerçek değerini hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz. Bunun sebebi de bize bu değerleri sağlayanların bile gerçek değere ulaşamamaları. Öyle bir teknoloji ya da her yere ulaşılabilecek bir maddiyat yok. Şimdi kim inanır bu değeri bulmak için şu kadar para harcandığına ya da şu kadar kişi mesai harcadı denildiğine. Elbette belirli oranlarda vardır ama asıl mesele gerçek değeri bulmak olduğu için söylüyorum yoksa sadece bir değer bulmak kadar kolay bir şey yok.