Evrimsel Uyumsuzluk - Bedenimiz taş devrine ait, dünya ise dijital çağda

[Uhde]

Birçok başlıkta küresel ısınma, deprem gibi konuların tartışıldığını gördüm. Aslında ben de oralarda bir şeyler yazmak istedim ama bahsetmek istediğim kavramın ayrı bir başlığı hak ettiğini düşündüm: "Evrimsel Uyumsuzluk"

Kısaca mesele şu aslında:

İnsan beyni, yüz binlerce yıl önceki koşullarda hayatta kalmak için evrimleşti. Modern dünyanın risklerine uyum sağlayacak kadar zamanımız olmadı. Bu yüzden bugün karşı karşıya olduğumuz pek çok tehlikeyi doğru algılayamıyoruz.

Modern dünyanın riskleri neler?

Küresel ısınma, sigara, deprem, nükleer tehditler…

Atalarımızın hiçbiri bu tür soyut, uzun vadeli ve düşük olasılıklı risklerle karşılaşmadı. Biz de bunları sağlıklı analiz edecek bir altyapıya sahip değiliz. Genetik donanımımız hala avcı toplayıcı dönemin ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş durumda.

Benzer bir uyumsuzluk doğada da görülüyor. Örneğin birçok uçan böcek yön bulmak için ay ışığını referans alır. Fakat artık her yer sokak lambalarıyla dolu. Bu nedenle böcekler bu yapay ışıklara yöneliyor ve çoğu bunun sonucunda ölüyor. Onların evrimsel kodu modern dünyaya uygun değil.

Aynı durum biz insanlar için de geçerli. İlkel çağlarda tatlı, yüksek enerji ve kalori kaynağıydı... bulduğumuz anda yemek zorundaydık. Bugün hala tatlıya aynı içgüdüyle saldırıyoruz... ama artık çevremiz yüksek kalorili yapay tatlılarla dolu. Sonuç: obezite, diyabet, kalp hastalıkları  

İnsanoğlu binlerce yıl boyunca 100–150 kişilik topluluklarda yaşadı. Bugün ise milyonluk şehirlerde yaşıyoruz. Bu yüzden köye gidince huzurlu, büyük şehirde ise kalabalığın ortasında yapayalnız hissediyoruz. Çünkü beynimiz mevcut şehirler için değil, küçük kabileler için programlandı.

Özetle:

Bedenimiz taş devrine ait, yaşadığımız dünya ise dijital çağa.
Bu ikisi arasındaki uyumsuzluk, bugün yaşadığımız birçok problemin temelinde yatıyor.

kullandığım kaynaklar:
https://en.wikipedia.org/wiki/Evolutionary_mismatch
https://www.fizikist.com/evrimsel-uyumsuzluk-gunumuz-dunyasinda-mucadele-etmemizin-nedeni-olabilir

[Geleve]

Güzel bir başlık. Aslında çoğu yerde benzer örnekleri görüyoruz ve yaşıyoruz. Bizim bedenimiz yürümek, koşmak vs için evrimleşti. Bugünse günde 10 saat sandalyede oturup masa başı işler yapıyoruz. Sonuç kas iskelet bozuklukları. Geçiş de çok hızlı olduğu için aslında sonuç adaptasyondan ziyade anomali olarak gelmekte.

[RaltcoinsB]

Evrimsel olarak uyumsuzluk aslında her çağda vardı ve çağa ayak uyduramayanlar kaybetti

Bakınız İstanbul’un fethindeki top tüfek meseleleri ve gemileri karada yürütme ile yüzyıllarca boğaza kilit çekilerek gemileri durdurabilme geleneğinin sonlanması ve savaş alanında yeni düzen

Bakınız sanayi devriminde buharlara ayak uyduramayan ülkelerin başta Osmanlı geliyor sanayileşmenin gerisinde kalıp modern dünyaya ait gelişmeleri takip edemeyip yok olması

Yani geçmişte bu örneklerde ay ışığına giden böcekler bunlardı daha da örnekler çoğaltılabilir ancak önemli olan geleceğimize dair kaygılarımızı günümüze uyarlamak ve teknolojiye ayak uydurmak elbette böcekler ay ışığına içgüdüsel gidiyor ancak biz beynini kullanan varlıklar olarak teknolojiye ayak uyduramazsak kendi sonumuzu hazırlarız

Tatlı var evet ama yememek senin elinde avcı toplayıcı dönemdeki gibi hele hiç değiliz teknolojiye tutkuyla bağlı olan birisi oturduğu yerden avları (yemekleri) sofrasına kadar getirebiliyor işte bu teknoloji

Bedenimiz ilk zamanlarda taş devrine aitti ancak artık günümüze ait dünyayı da bu evreye getiren bizleriz yeter ki buraya getirdiğimiz aklı tekrar en iyi şekilde kullanalım sosyal medyada off tuşuna basan bireyler olarak kalmayalım

[Uhde]

Evrimsel olarak uyumsuzluk aslında her çağda vardı ve çağa ayak uyduramayanlar kaybetti

Bakınız İstanbul’un fethindeki top tüfek meseleleri ve gemileri karada yürütme ile yüzyıllarca boğaza kilit çekilerek gemileri durdurabilme geleneğinin sonlanması ve savaş alanında yeni düzen

Bakınız sanayi devriminde buharlara ayak uyduramayan ülkelerin başta Osmanlı geliyor sanayileşmenin gerisinde kalıp modern dünyaya ait gelişmeleri takip edemeyip yok olması

Yani geçmişte bu örneklerde ay ışığına giden böcekler bunlardı daha da örnekler çoğaltılabilir ancak önemli olan geleceğimize dair kaygılarımızı günümüze uyarlamak ve teknolojiye ayak uydurmak elbette böcekler ay ışığına içgüdüsel gidiyor ancak biz beynini kullanan varlıklar olarak teknolojiye ayak uyduramazsak kendi sonumuzu hazırlarız

Tatlı var evet ama yememek senin elinde avcı toplayıcı dönemdeki gibi hele hiç değiliz teknolojiye tutkuyla bağlı olan birisi oturduğu yerden avları (yemekleri) sofrasına kadar getirebiliyor işte bu teknoloji

Bedenimiz ilk zamanlarda taş devrine aitti ancak artık günümüze ait dünyayı da bu evreye getiren bizleriz yeter ki buraya getirdiğimiz aklı tekrar en iyi şekilde kullanalım sosyal medyada off tuşuna basan bireyler olarak kalmayalım

Aslında sanayi devrimine ayak uyduramayanlar kaybetti demek ya da teknolojiyi takip etmeyen mutlaka kaybeder demek için bence çok erken. Evrimsel uyumsuzluk dediğimiz mesele sadece belirli toplumları değil, tüm insanlığı ilgilendiren bir konu. Hayatımıza tarihte hiç olmadığı kadar hızlı giren teknolojilerin, yeni enerji üretim biçimlerinin, iletişim ve bilişim yöntemlerinin etkilerini çoğu zaman analiz edemiyoruz. Sonuçlarını öngörme kapasitemiz de sınırlı.

Bugün bizi büyüleyen ve yaşamı kolaylaştıran pek çok gelişme aynı zamanda türümüzü tehdit edebilecek riskler de taşıyor. Örneğin nükleer silahların gelmiş olduğu nokta, savaş sanayisinin aşırı büyümesi, küresel ısınmanın hızlanması ve ekosistemin çöküşüne sebep olabilecek teknolojik faaliyetler… Bunların hiçbiri insan biyolojisinin ya da psikolojisinin evrimsel olarak hazırlıklı olduğu şeyler değil.

Yani asıl mesele sadece gelişime ayak uydurmak değil; bu gelişimin ortaya çıkardığı güçleri nasıl yönettiğimiz. Sonuçta ilkel çağların koşullarında evrimleşmiş insan beyni, bu hızdaki teknolojik değişimi sağlıklı bir şekilde analiz etmekte zorlanıyor.

[Akkaali]

Kesinlikle katılıyorum. İnsan bedeni aslında hala taş devrine ayarlı. O dönemlerde insanlar sabah güneşle uyanır, hava karardığında uyurdu. Yani ışıkla bile çok doğal bir ilişkimiz vardı, bugünse tamamen koptuk. Mağaradan çıkan bir insan, ilk öğününü saatler sonra yerdi çünkü önce yürür, dolaşır ve av arardı. Kısacası vücudumuz hareket ederek yaşamaya programlanmıştı. Beslenmemiz de çoğunlukla et, yabani meyveler, kökler ve birkaç yemişten ibaretti bence. Ne zaman ki yerleşik hayata geçip tarımı geliştirdik özellikle de tahılları işte o zaman bugün olan bir çok hastalığın kapısı açıldı. Atalarımızda mesela şeker hastalığı yoktu; çünkü hem çok hareket ediyorlardı hem de karbonhidrat tüketmiyorlardı tükettikleri meyveler bile bugünkü kadar şekerli değildi. Şimdi ise tam tersi hayatlarımız aşırı şekerli, hareketsiz ve bunun bedeli olarak onlarca hastalıkla uğraşıyoruz. Hiç bir hastalığımız bile olmasa bir sürü vücut ağrısı çekiyoruz.