Fight Club artı Mr. ROBOT ve Kaotik Balon

YOK ETMEK ÇARE Mİ?
"Yerine bir şey koymadan olanı asla yıkma"
1999 vizyon tarihli Fight Club filmi artı 2015 tarihli Mr Robot dizisi bu makalenin çıkış noktası. Bilindiği üzere her iki yapım "insanların özgürleşmesi" üzerine bir önermeyle karşımıza çıkıyor. Nihayetinde vaad edilen özgürleşme sağlanıyor. Teknik olarak! Lakin bir çözüm sunuyor mu? Maalesef yine teknik olarak Koca bir Hayır!
Belki de senaryo yazarlarının yeteneklerinin sınırları var. Anlatmak istedikleri insanların finansal olarak özgür kılma hayalinden ibaret görünüyor ve film karakterleri bunu başardıklarında ekranda "son" yazıyor. Sonuç olarak, film yapımcıları, süreğen, grotesk ve şaşırtmacı bu hikayelerde, seyircinin aklına "gerçekten olabilir mi?" soru işaretini bırakarak gişe hasılatını saymak üzere ayrılıyorlar. Ayrıca, çok fazla ömrü olmayan bu soru, insana, bu hayali gerçekleştirecek herhangi bir güç vermiyor.

Peki insanlar, o gücü bir şekilde örgütlese ve başarsa sonuçlarından mutmain olacak mı? Filmlerde olduğu gibi tüm finans kuruluşlarını yerle bir edip toz ve cam yığınlarına ya da dev bir canavara dönüşmüş tüm kayıtların korunduğu sunucuları kifayetsiz metal tarlasına dönüştürebilseydi ne olurdu? Muhtemelen herkes mutlu olurdu. Fazla uzun sürmeyecek bir mutluluktan bahsediyoruz elbette. Çünkü tüm kayıtlarını yitirmiş kurumlar bir daha ne zaman açılacağını bildirmeden kapılarına kilit vururlardı. Sıradan halkın tasarrufları dahil; mortgage, ihtiyaç, araç veya tarımsal kredi türlerinin takibatı artık mümkün olmadığı için muhataplar pek keyifli olurlardı. Saniyede trilyon dolar dönen emtia piyasaları anlamsız renkli yazılara dönüşmüş sıkıcı KJ'lere dönüşürdü. Tezgahına yıkım sabahı bir kasa portakal koymuş manav ise artık neye göre fiyatlandırma yapacağını bilmez olurdu. Sosyal güvenlik kurumlarındaki memurlar, henüz ton balıklarını indirmiş işçiler, tornada krom kaplini kesen usta, artık milyon dolar kredi borcu kayıtlarda görünmeyen belediye içme suyu sorumlusu, henüz yüklü bir sipariş almış tişört fabrikası ve benzerleri... artık tanımlanamayan "şey"lere dönüşürlerdi.

Anlaşılan KAOS filmin "son" yazısından sonra başlıyor.

KAOTİK BALON

Herkesin bildiği üzere M.Ö. 6yy'da Lydia'lıların parayı keşfine kadar trampa (değiş-tokuş) tarzı ticaretten günümüz fiziksel parayla gerçekleştirilen ticarete değin insanlar daima paranın ya da daha doğru tanımlamayla parayı yönetenin esaretinde onlarca asır tüketti. Parayı devlet güvenceli fiziksel bir değiş tokuş aleti olmaktan bir sayı haline dönüşmesi ise çok eski değil. Buna ek olarak para üzerinden geliştirilen yatırım ürünleri de öyle. Şu anda onlarca farklı yatırım işi yaptığını iddia eden kurumdan ve yüzlerce parasal karşılığı olduğu iddia edilen üründen bahsediyoruz.

Örneğin emekli olmuş çok şanslı bir işçi ikramiyesi olan 5 bin doları sayısal emtia piyasaları aracılığıyla işlem komisyonunu ödeyerek 1 ton bakıra yatırıyor. Bu yatırımcı ömrü boyunca ne bakır cevheri ne de endüstüriyel bakır görmüş durumda. İlginç olansa işçinin bakıra ulaşımını sağlayan yatırım firması da aynı durumda. Sadece sayıdan oluşan bu yatırımın o an için karşılığı olduğunu biliyoruz. Çünkü Bakırın fiyatı arz talep dengesine göre, yani üretici ve alıcının hatta cevherin o an üretim miktarına dayalı olarak oluşan sayı ve gerçekleşen reel ticaret kayıtları üzerinden gerçekleşiyor. İşçinin sayısal olarak sahip olduğu fiziksel bakır, Maden/Taş Çağından şimdiye kadar üretilmiş ve kullanılmış tüm bakırların hangi 1 tonu olduğunu asla bilemiyoruz. Yatırım 5 yıl süre ile bekletilse ve sonucunda 5 bin dolarlık yatırımı artık 2 ton bakır karşılığına tekabül etse aradan geçen zamanda oluşan 1 ton bakır fiziksel olarak üretilmiş olmayacağına göre burada yatırımcının hiç bilmediği bazı insanların köleleştirildiğini anlamamız gerekiyor.

Paranın diğer nesne ve nesne olmayan "şey"lerle olan grift bağlantısı onlarca yırtıcı hayvanın tek vücutta yaşaması gibi. İşçi piyasadaki hiç üretilmemiş 1 ton artı başlangıç 1 tonu toplam 2 ton bakırı satıp kısa vadeli ama yüksek faizli devlet fonu alsa; vade sonunda satıp o sıra yükselişte olan bir ekonominin dövizini alsa; pik yaptığı dönemde onu da satıp mortgage tahvilleri alsa.... ve saire ve saire. Şeytan tüyü olduğunu var saydığımız işçinin 5 bin doları 10 yıl sonra 100 bin dolar olduğunda aradaki muazzam fark tüm dünya piyasalarının üflediği, her an patlamak üzere olan kaotik bir balonun olduğunu gösteriyor bize. Eğer işçi şanssız olsaydı ve parasını Forexçilerde eritseydi de yine balona üflemiş olacaktı. Çünkü kaybedenin ve kazananın tek yaptığı bu balona üflemek.

ÇARE KRİPTO PARA

Tyler Durden finans kurumlarını yerle yeksan ettiğinde, Elliot Anderson sunucuları bertaraf ettiğinde... yani Kaotik Balonu patlattıklarında insanlığın elinde sadece dijital para kalacak. İnsanlığın asırlardır uğruna can feda ettiği para aleti yok edildiğinde artık yerine koyabileceği bir şeyi var. Özellikle Satoshi'yi kahraman ilan etmiyorum.Çünkü değil! Nasıl insanlığın binlerce yıllık birikimi, Lydia'lılardan bir devlet adamını ortaya atıp fiziksel parayı trampaya alternatif yaptırdıysa aynı insanlığın yüzlerce yıllık birikim ve felsefesi bu sefer Satoshi'yi ortaya atmıştır. Modern ve postmodern çağın akıl almaz hızı illaki yeni bir alışveriş sistemini insanlığa dayatacaktı. Bu Satoshi olmasaydı bir başka kimse olacaktı. Merkezsizlik, müdahalesizlik, sahipsizlik, emek para bağlantısızlığı, takip edilebilirlik güvenlik vb. artılarının yanında enerjiye, teknolojiye bağımlılık ve spekülasyona açık serbest piyasa olumsuzluklarıyla gerçekten de çağa uygun. Nitekim yaşadığımız parasal tecrübeler buna kanıt. Üfledikçe büyüyen Kaotik Balonun tam da patlamasının arefesinde Cripto Para kendisini gösterdi. 2007 Amerikan krizinde hava kaçıran bu balon dünya tarihinin gelmiş geçmiş en büyük yara bandının yapıştırılmasıyla anca kurtarıldı. FED başkanı Bernanke'nin meşhur lafını unutmayalım: "Kriz, bir avuç emlak işiyle ilgili değil. Burada tüm dünya para sisteminden bahsediyoruz." 1 tirilyon dolara mâl olan bu yara bandı, kaotik balonu bu seferlik kurtardı. Bir daha ki sefere işe yarayacağını ise kimse düşünmüyor.

Bizde bir söz vardır: "Para, elinin kiri"... Hepinize paraya bağlı kölelikten uzak bir gün dilerim.