Bir finansal araç hakkında ponzi sıfatını kullanabilmek için şu kriterlerin olması gerekiyor :
1. Kontrolün en tepedeki kişi/kişiler ya da kurumda olması gerekiyor.
2. Bir miktar maddi gelir ve dağıtımdan sonra sistemin kısır döngüye girmesi (marjinal fayda noktasına ulaşması) gerekiyor.
3. Bir noktadan sonra sisteme giren olmaması mevcut kaynakların zamanla eski girenlere dağıtılarak kendini eritmeye başlaması.
4. Doğası gereği sürekli kazandıracak asla kaybettirmeyecek izlenimi sunması gerekiyor.
5. Sistemden çok kolay çıkılamayacak çıkılmak istenmesi durumunda yatırımın bir kısmından feragat etmek zorunda kalınması gerekiyor.
6. Genellikle bir referans sistemi ile yayılmasının hızlandırılmasını teşvik etmek gerekiyor.
Yukarıdaki maddeler genel olarak gelmiş geçmiş tüm saadet zincirlerinin karakteristik özelliklerini temsil ediyor, şimdi Bitcoin ile bu sorulara cevap vermeye çalışalım.
1. Kontrol tek bir kişide ya da kurumda değil, tüm kontrol sistemi ayakta tutan tüm topluluğun kendisinde, sistemin kapanması için onu ayakta tutan herkesin aynı anda vazgeçmesi gerekiyor.
2. Bitcoinin yakıtı insanın kendisi, içinde bulunan topluluk var olduğu sürece el değiştirme devam edecek doğal olarak marjinal fayda noktası teoride yok pratikte olur mu bilemiyoruz.
3. Şu andan itibaren bitcoin yazlımı artık yeni adres ürettirmiyoruz dese bile ki öyle bir durum söz konusu değil, bu bitcoinin fiyatının daha da artmasına neden olacak bir şey olurdu, yeni girenler ile eskiden girmiş olanlar sistemin işleyişinde pek bir şey değiştirmiyor, bir takas aracı gibi çalıştığından eski bir bitcoin kullanıcısı da yenisi de her an para yatırıp yeniden bitcoin alıyor döngü hiç kırılmıyor.
4. Bitcoin size sürekli kazandıracak bir emtiya izlenimi veriyor mu? tam tersi bir hafta sonra aldığınız fiyatın yarısına düşebileceği riskini göz önüne almak zorunda kalıyorsunuz, şu saatten sonra alırsam terse düşebilirim korkusu ile yaşıyorsunuz azıcık düşse de alsam diyorsunuz.
5. Ponzilerin hemen hiçbirisinde zamanından önce çıkma şansı yokken bitcoinden çıkmak için yapmanız gereken tek şey onu satmak ve çıkmak bu kadar kolay
6. Bir referans sistemine ihtiyaç duymuyor zaten bir şekilde insanlar duyup geliyor birinden duyup girmiş olan bunu ona duyuran kişiye fayda sağlamıyor.
Sanırım bu sorular ve cevapları bir nebze olsun ışık tutabilmiştir
Bu arada bundan 10 yıl önce Forex için tarihin en büyük ponzisi denmişti, şu anda galaksideki en büyük borsadır kendisi