İSEFAM Müdürü: Kripto Paralar Hakkında Yanlış Fetva Veriliyor

[mesacan]

Sakarya Üniversitesi İslam Ekonomisi ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSEFAM) Müdürü Doç. Dr. Süleyman Kaya, kripto paralara yönelik olarak bilgi eksikliğinden kaynaklı olumsuz fetvalar verildiğini söyledi.

İSEFAM Müdürü Doç. Dr. Süleyman Kaya, Bitcoin gibi dijital para birimleri hakkında fıkhi değerlendirmede bulundu. ‘Kripto Para Birimleri ve Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi‘ başlıklı açıklamasında kullanımı giderek yaygınlaşan dijital para birimlerinin ‘para’, ‘finansal varlık’, ’emtia’ gibi birçok tanımının bulunduğuna işaret eden Doç. Dr. Süleyman Kaya, ancak bu dijital para birimlerinin fiziksel bir gerçekliğe sahip olmadığını söyledi. Dijital paralara olan güvenin ise sistemi kullananların çoğunluğunun yanlış yapmayacağına olan inanç ile sağlandığını belirten Doç. Dr. Kaya, ‘Kripto paraların değerlerindeki aşırı oynaklık sebebiyle mübadele aracı ve ortak değer ölçüsü olma işlevlerini yerine getiremedikleri, dolayısıyla mevcut halleriyle para olarak kabul edilemeyecekleri söyleniyor. Ancak kripto paraların gelecekte genel kabul gören, daha istikrarlı bir para birimi olma ihtimali de gündemde’ dedi.

‘Olumlu ve olumsuz yaklaşımlar var’
Dijital paralara temel olan ve ciddi avantajları olduğu söylenen ‘Blockchain’ teknolojisinin zincir gibi birbirine eklemlenmiş bloklardan oluştuğunu belirten Kaya, şu anda tedavülde yaklaşık bin 400 adet Dijital para bulunduğunu, bu paralara yönelik çok farklı değerlendirmeler yapıldığını, aşırı olumlu yaklaşımların yanı sıra aşırı olumsuz yaklaşımların da bulunduğunu anlattı. Dijital paralara yönelik olarak düşük maliyetle para transfer etme imkanı, yüksek işlem hızı ve karşılıksız para basma imkanını ortadan kaldırması gibi olumlu yanlarının olduğunun söylendiğine işaret eden Kaya, buna karşılık değerindeki aşırı dalgalanma, yasa dışı örgütler tarafından kullanılması, yasal düzenlemelerin olmaması, vergilendirme zorlukları ve elektrik israfı gibi birçok olumsuz eleştiriler yapıldığını söyledi.

‘İslami açıdan da belirsizlik hakim’
Dijital para birimlerinin İslam hukuku açısından geçerliliğine de değinen Doç. Dr. Süleyman Kaya, bu paralar hakkında bazı devletlerin resmi fetva kurullarının fetva açıkladıklarını söyledi. Bu konuda yetkililerin de bir belirsizlik içinde olduğunu ifade eden Kaya, açıklama yaptığı tespit edilen üç resmi fetva kurulunun tamamı benzer gerekçelerle kripto para kullanımının caiz olmadığı yönünde kanaat beyan ettiğini ancak sivil olarak yapılan açıklamalarda cevazı yönünde fetva verenlerin de mevcut olduğunu ifade etti. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kripto paraların ciddi belirsizlikler taşıdığı, aldanma ve aldatma riski bulunduğu, belirli kesimlerin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açtığı yönünde açıklamada bulunduğunu kaydeden Kaya, Filistin ve Mısır fetva kurumlarının da benzer fetvalarda bulunduğuna dikkat çekerek, bu fetvaların yine Diyanet’in yaptığı fetvalara benzer nitelikler taşıdığını söyledi.

‘Olumsuzluklarda genelleme yapılıyor’
Fetvalarda özellikle iki konunun göz ardı edildiğine işaret eden Kaya, ‘Birincisi bin 400 kripto para içerisinden sadece Bitcoin üzerine odaklanılması. Halbuki bunların her birinin farklı hususiyetleri olabilmektedir. Özellikle yasaklık hükmü tüm kripto paraları kapsayacak şekilde zikredilmektedir. Fetvalarda özel olarak Bitcoinin caiz olmadığı dile getirilse de bu fetvalar da kamuoyunda genel anlaşılabilmektedir. Dolayısıyla bu söylenenlerin sair kripto paralarla ilgisi olmadığına vurgu yapmak daha isabetli olabilirdi. Fetvalarda göz ardı edilen ikinci husus, Bitcoinin kullanımıyla ilgili her şeyin yeknesak kabul edilmesi. Yani alıp satmak ile ödeme yapmak, para transferi yapmakla madencilik yapmak gibi farklılıkların hepsi aynı kabul ediliyor. Halbuki bunlar arasında mahiyet itibariyle de şekil itibariyle de meşruiyeti etkileyebilecek önemli farklar vardır. Kumara benzemesi ise çok zorlama bir yorum olarak değerlendirilebilir. Aldatma ve aldanmaya gelince, burada ne tür bir aldatmadan bahsedildiğini, kimin kimi aldattığını anlamak güçtür. Zira her şeyin açık ve şeffaf olduğu ve herkes tarafından denetlenebildiği bir sistemle karşı karşıyayız’ dedi.

Kaynak: https://koinbulteni.com/isefam-muduru-bilgi-eksikliginden-dolayi-kripto-paralar-hakkinda-yanlis-fetva-veriliyor-7795.html

[HokageNanadaime]

Güzel bir yaklaşım ve açıklama olmuş bence zaten diyanetin yaptığı açıklamada veya fetva diyelim sebepsiz zenginleşmeye sebep olması doğru birşey değildir hiç kimse bu piyasaya kazanma garantisiyle girmiyor sonuçta alınan riskler çoğu yatırım aracından fazladır belki de

[PHI1618]

Süleyman Kaya'nın konula ilgili bir makalesi de mevcut. Okumanızı tavsiye ederim. Kendisi gayet makul ve mantıklı açıklamalar yapıyor. Araştırmış öğrenmiş her şeyi. Buna göre düşünüyor ve yazıyor. Başakaları gibi hiç bilmeden etmeden "haramdır, mekruhtur" demiyor.
Makale şurada
http://www.isefam.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/01/Kripto-Para-Birimleri-ve-f%C4%B1khi-A%C3%A7%C4%B1dan-De%C4%9Ferlendirilmesi_son.pdf

[Mali.sak]

Süleyman Hoca güzel açıklamalar ve tespitlerde bulunmuş. en önemlisi de diyanet gibi bir kurum detaylı araştırmaya girmeden hızlı bir şekilde açıklama yaparak şu anda caiz değil diyemez. helale haram, harama helal demek büyük vebal altına girmektir. hela koskoca Türkiye Cumhuriyeti'ndeki bir kurum bu şekilde açıklama yapması tam tehlikedir.

[suram]

Diyanetin ne dediğinin bir önemi yok çünkü laik bir ülkeyiz, din ve devlet işleri ayrıdır, kısmen olsa bile dini şeylere dayandırılamaz bu tarz şeyler. Dolayısıyla bu sadece bireyleri ilgilendiriyor.

[kartalgiunti]

Diyanet'in açıklamasına üzerine açıklama yapıyor diye adamın başına bir iş gelmez inşallah, doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar hesabı

[mesacan]

bitcoin ile diyanetin ne alakası var ya.
çıkmış konuşuyorlar.

Ne demek diyanetin bitcoinle ne alakası var? Din, insanın yaptığı herşeye karışır. Zorlama yok tabii ki.

[Sefatih]

Arkadaşlar devletin sürekli bitcoinden uzak durun demesinin sebebi herhangi kayıp, çalınma vs gibi durumlarda bir hak idda edememek. Devlet doğru olanı yapıyor. Hiçbir devlet vatandaşı mağdur olsun istemez. Her gün yüzlerce ltc aldım transfer ettim gelmedi borsada kayboldu btc aldım borsada kayboldu. Bu tarz olaylara hak talep edilmiyor. Diyanette meseleyi bilmediği için ve devlet kontrolünde olmadığı için doğru ve haklı olarak caiz değildir,diyor.Cübbelinin bir lafı var. İmam demiş merhumu nasıl bilirdiniz. Oda demişki camide hiç görmedikki nasıl bilelim?

[Cgrbb]

bitcoin ile diyanetin ne alakası var ya.
çıkmış konuşuyorlar.

Ne demek diyanetin bitcoinle ne alakası var? Din, insanın yaptığı herşeye karışır. Zorlama yok tabii ki.

Ne demek ne demek diyanetin bitcoinle ne alakası var?
çocuk gelinler, tecavüze uğrayan yurt öğrencileri, tecavüze uğrayan öldürülen sokak hayvanları, kocaları tarafından katledilen kadınlar, çocuk işçiler, emekleri gasp edilen hakları verilmeyen emekçiler ve daha birsürü, dinin açık seçik yasakladığı şeyler yaşanırken bu ülkede ses çıkarmayan diyanetin tabii ki bitcoinle bir ilgisi yok.

[TheSpark]

Evet din yaşamın bütün kesidiyle ilgili fetvalar verir fakat bence şuanda bitcoin den çok daha önce gelen ve çözülmesi gereken bir çok konu var

[civilengineer]

bitcoin ile diyanetin ne alakası var ya.
çıkmış konuşuyorlar.

Ne demek diyanetin bitcoinle ne alakası var? Din, insanın yaptığı herşeye karışır. Zorlama yok tabii ki.

önce kendi işini yapsın da sonra sıra buna da gelsin.

daha basit örnek, önce tecavüzlere, rüşvetlere bir el atsın onlarla alakalı fetva versin sonra kalksın sakızın oruç bozup bozmadığını konuşsun sonra da bu işin temelini öğrenip bitcoin ticareti ile ilgili fetva versin.

[mariogomer]

Önüne gelen fikrini sunsun eyvallah da bilimsel veriler, bulgular varken dinin dogmatik yapısıyla tespitlerde bulunmak gerçekten saçma

[mesacan]

bitcoin ile diyanetin ne alakası var ya.
çıkmış konuşuyorlar.

Ne demek diyanetin bitcoinle ne alakası var? Din, insanın yaptığı herşeye karışır. Zorlama yok tabii ki.

önce kendi işini yapsın da sonra sıra buna da gelsin.

daha basit örnek, önce tecavüzlere, rüşvetlere bir el atsın onlarla alakalı fetva versin sonra kalksın sakızın oruç bozup bozmadığını konuşsun sonra da bu işin temelini öğrenip bitcoin ticareti ile ilgili fetva versin.

dediğiniz fetva verecek kim oluyor?

ayrıca sakızın orucu bozduğu saçmalığı ve tecavüzün islamda yeri yok sokun artık bunu kafanıza! bu aptalca ithamlar ile islam kötüleniyor, insanları islamdan uzaklaştırmak isteniyor!

[dedolee]

Bir konu hakkında konuşmak için, o konu hakkında tüm bilgiye sahip olmak gerekir.. Yazık, valla yazık.

[trako]

açıklaması makul ve ılımlı olmuş. özetle konu kapsamlı tek kelimeyle hüküm verilecek nitelikle değil demiş. bu bile bir akıl ürünür. kendisi akılcı yaklaşmış. ama devletin desteklediği bir şeyi diyanet desteklemez. ya da rengini belli etmez. faiz de haram. o zaman gitsin çıksın desin ki bankalar faiz vermesin. insanları örgütlesin her yerden . yapabilir mi tabi ki de hayır. bir kurumun ikili söylemleri olduğu sürece güven  teşkil etmez. çünkü kurumların bir geleneği yok bizde. her gelen hükümet kendi adamlarını yerleştirdiği için bir çok kurumumuz laçka oldu.
kimin arabasına binerlerse onun düdüğünü çalıyorlar.
şimdi bitcoinden kazandığımız parayla çocuk okutsak, cami yaptırsak açları doyursak ? onlara helal mi? üzümün bağı mı haram?

[BTCHakan]

Aklı başında olan bir eğitimcinin, bir insanın yaptığı açıklamayı görüyorsunuz. Her şey belirsizken lap diye gömmek, karalamak, kötü bir şeymiş gibi adlandırmak yalnızca bu işten zarar gören, kazançlarına ket vurulan insanların yapabileceği şeylerdir. Ağzına sağlık sayın hocam. Bu çizgide kalmanız dileğiyle.

[eucalyptus]

Her teknolojik gelişmenin veya herhangi bir gelişmenin farketmez, nedense hep dini yönünden nasıl olduğunu araştırmaktan kendimizi alamıyoruz. Millet birbirini yiyor bu konular üzerine. Kardeşim eğer insanlığa faydalı olan bir şey ise bu gerisini boşvermek lazım. Hala döviz kuru ile alım satım yapıp kar etmek günah mıdır konusu tartışılıyor. Ondan önce devlet bunun altyapısını araştırsın ve diyanete sunsun bu kadar.

[king95]

kim ne demiş kimin umrunda arkadaşlar? para kazanmamıza bakalım onlar sürünmeye devam etsin

[otto_diesel]

bu tip şeylerin türkiyede gündemde olması rezillikten öte bir şey değildir.

[lokiar7]

bilgiler için teşşekkurler guzel kaynak bulmuşsun