Ik heb een verhaaltje getypt in de hoop de Libertarische Partij voor Bitcoin te interesseren. Hoor graag jullie mening over fouten en/of misrepresentaties.
Beste Libertarische Partij,
Ik wil graag Bitcoin bij jullie onder de aandacht brengen omdat ik denk dat dit voor het Libertarisme een belangrijk onderwerp is. Bitcoin (met hoofdletter B) staat voor het p2p (peer-to-peer) netwerk, dat werkt via internet, dat is gebasseerd op het Bitcoin-protocol. Dit netwerk verwerkt transacties in de eenheid: bitcoin (zonder hoofletter) door deze transacties te controleren en te registreren in een digitale openbare boekhouding, de zgn. blockchain. De bitcoin is een onafhankelijke digitale ruil- of betaaleendheid die wereldwijd verhandeld wordt op beurzen en een wisselkoers heeft met andere valuta's als Euro's en Dollars. Elke node (knooppunt) van het p2p-netwerk beschikt in principe over een volledige kopie van de blockchain (met alle transacties ooit uitgevoerd) en controleert deze op geldigheid. Iedereen met een internetverbinding kan gebruik maken van het netwerk, door gebruik te maken van (gratis) open-source software, maar dit kan ook via digitale wallets op bepaalde website's of met een smartphone. Bitcoin wordt momenteel vooral gebruikt op het internet zoals bij betalingen in webshops en online (IT) diensten. In de volgende paragrafen geef ik een korte inleiding in de principe-werking van het Bitcoin systeem. Vervolgens geef ik mijn mening en motivatie over Bitcoin en waarom ik denk dat dit belangrijk is voor libertarisme en vrijheid.
Het hart van het Bitcoin systeem is de blockchain, dat is de openbare boekhouding, die van alle bitcoins bijhoudt wie de eigenaar is. Hiervoor worden geen namen of adressen gebruikt, maar wordt gebruik gemaakt van cryptografische sleutelparen. Zonder al te technisch te worden: het komt er dan op neer dat uitsluitend diegene met de juiste sleutel (een lang wachtwoord) toegang heeft tot zijn bitcoins. Zo'n sleutel kan opgeslagen worden in een digitale wallet op een computer of smartphone, kan worden uitgeprint op papier of simpelweg onthouden worden. De regels van het protocol, zeg maar de boekhoudregels, staan als programmeertaal in de (client) software, maar ook in indirecte vorm in de blockchain. Je zou dus kunnen zeggen dat de boekhoudregels en de boekhouding decentraal en wereldwijd zijn vastgelegd. Het netwerk is daarom robuust tegen èènzijdige aanpassing van de regels of de boekhouding, maar ook tegen het uitvallen van nodes. Voor het goed functioneren van het netwerk is het belangrijk dat er binnen het netwerk overeenstemming (concensus) ontstaat over de staat van de blockchain (boekhouding) en indirect dus ook over het protocol (boekhoudregels).
De belangrijkste uitvinding van Bitcoin is de manier waarop overeensteming wordt bereikt over de staat van de blockchain door gebruik te maken van zgn. proof-of-work (bewijs-van-moeite). De blockchain bestaat uit een verzameling (data)blokken, elk blok bevat transactiegegevens van een bepaalde periode (van ±10 minuten). Deze blokken zijn mathematisch en in chronolische volgorde aan elkaar gekoppeld (met zgn. hash-codes), waardoor het onmogelijk is om ongemerkt iets aan de blockchain te veranderen. Om een nieuw blok met transacties toe voegen (aan te koppelen) aan de blockchain moet moeite (work) worden gedaan. Hoe dit precies in zijn werk gaat is er technisch [
https://en.bitcoin.it/wiki/Main_Page]. Daarom wordt hier gebruik gemaakt van een analogie: een loterij. Wanneer iemand bitcoins wil overmaken naar iemand anders verzendt hij daarvoor een transactie over het netwerk, naar alle nodes. Sommige nodes binnen het netwerk, de zgn. miners, verzamelen deze transacties, controleren die op geldigheid en voegen ze samen tot een blok. Elke miner voegt ook een speciale transactie toe (een generation) waarmee hij zichzelf een bepaald aantal nieuw gecreerde bitcoins schenkt plus eventuele fooien (fees) die zijn bijgevoegd in transacties. Dit blok wordt gebruikt om d.m.v. een berekening (hash) loten te genereren voor een soort loterij. Deze loterij voltrekt zich in de computers van alle miners tegelijkertijd en de moeilijkheid van de loterij, dus het aantal winnende loten dat theoretisch mogelijk is, is voor alle miners gelijk. De miner die als eerste een winnend lot genereert met zijn blok, verzendt zijn blok over het netwerk naar alle nodes en die controleren of zijn blok inderdaad een winnend lot genereerd. Zo ja, dan wordt dat blok toegevoegd aan de blockchain en zijn de transacties in dat blok bevestigd (confirmation) en kan het proces zich herhalen. Je zou kunnen zeggen dat de blockchain een aaneenschakeling is van winnende loten uit een loterij die gemiddeld elke 10 minuten wordt herhaald. Voor de miners is het dus zaak om zo snel mogelijk loten te kunnen genereren en daar is (computer) rekenkracht voor nodig. De statistische kans voor een miner om de loterij te winnen is gelijk aan de relatieve rekenkracht van zijn computer t.o.v. de collectieve rekenkracht van alle miners samen. De moeilijkheid van de loterij wordt regelmatig aangepast zodat er gemiddeld elke 10 minuten een winnend lot gegenereerd wordt door een miner. De moeilijkheid van de loterij neemt dus evenredig toe (of af) met de toename (of afname) van de collectieve rekenkracht van alle miners samen. Op die manier is er ook controle over het aantal nieuw gecreerde bitcoins (de inflatie) zodat het maximum aantal bitcoins binnen de blockchain (21 miljoen) bereikt wordt ergens rond het jaar 2140. Omdat het relatief eenvoudig en laagdrempelig is om te beginnen met minen, ontstaat er veel concurrentie tussen miners. Dit heeft een disciplinerende werking waardoor de marginale winst van het minen snel afneemt. Het is voor miners ook niet aantrekkelijk om ongeldige transacties in hun blok op te nemen (zoals bijv. meer nieuwe bitcoin creëren) want zo'n blok wordt niet geaccepteerd door de rest van het netwerk en ze missen daarmee dus de beloning. De beveiliging van de blockchain wordt dus bepaald door de collectieve rekenkracht van alle miners samen. Onderlinge concurrentie tussen miners in combinatie met het toevalligheid van een loterij maken het een decentraal- en robuust systeem dat vrij ongevoelig is voor corruptie. Transacties die eenmaal opgenomen zijn in de blockchain zijn, zeker na meerdere confirmations, onomkeerbaar.
De openbare boekhouding (blockchain) van Bitcoin wordt dus continue door alle gebruikers van het netwerk gecontroleerd op afwijkingen van het protocol. Het is mogelijk om wijzigingen of bug-fixes van het protocol door te voeren, maar daarvoor moet een (grote) meerderheid binnen het netwerk (qua rekenkracht/aantal) meewerken via software updates. Het dus een soort democratisch systeem dat zich kan aanpassen aan de wensen van de bitcoin-gemeenschap, maar die gemeenschap draagt dus wel zelf de verantwoordlijkheid om de boel niet te verkloten. Bepaalde aanpassingen aan het protocol zijn zo controversieel, zoals verandering van het aantal nieuw te creëren bitcoins per blok (de inflatie), dat daar waarschijnlijk nooit een meerderheid voor zal zijn. Maar het is in principe mogelijk dat een fractie binnen de gemeenschap, die toch zo'n verandering wenst, zich afsplitst. Alhoewel het nog nooit is voorgekomen tijdens de 4-jarige geschiedenis van Bitcoin, kan de blockchain splitsen (forking) in twee takken, waarbij elke tak vanaf de splitsing verder gaat met zijn eigen protocol. Het is dan aan de individuele bitcoin-gebruikers, miners en nodes om te bepalen welke tak en welk protocol ze zullen ondersteunen. Er bestaan trouwens vele varianten van Bitcoin (zgn. altcoins), elke net iets anders in opzet, dit zijn geen afsplitsingen van Bitcoin. Momenteel is Bitcoin de grootste (altcoin) qua gebruik en totale marktwaarde omdat het de eerste in zijn soort is en daarmee een voorsprong heeft door het netwerkeffect. Het is best mogelijk dat in de toekomst Bitcoin voorbijgestreefd wordt door een altcoin omdat die meer bij de wensen van mensen aansluit. Dit heeft allemaal veel weg van de ideeen uit F.A.Hayek [
http://mises.org/books/denationalisation.pdf] over naast-elkaar-bestaande concurrerende valuta's. In dat opzicht zijn dit interessante tijden. Voor verdere uitgebreide achtergronden en technische informatie over Bitcoin verwijs ik naar referenties [
http://debitcoin.org/wat-is-bitcoin/],
][https://en.bitcoin.it/wiki/Main_Page] en voor een libertarisch intoductie van Bitcoin kan ik Erik Voorhees [
http://evoorhees.blogspot.nl/2012/04/bitcoin-libertarian-introduction.html] aanbevelen.
Hieronder een opsomming waarom ik Bitcoin (technologie) zo bijzonder vindt en denk dat het relevant is voor het Libertarisme:
- het stelt individuen instaat om wereldwijd transacties uit te voeren zonder tussenkomst van banken, overheden of andere tussenpersoon en die niet gecensureerd kunnen worden
- op de juiste manier toegepast kan Bitcoin financieële privacy brengen
- op de juiste manier toegepast kan Bitcoin financieële transparantie brengen vanwege de publieke boekhouding (blockchain), denk aan transparantie in de besteding van belastinggeld etc., dit is goed voor de democratie
- het doorbreekt het monetaire monopolie van overheden en centrale banken waardoor belasting via inflatie (door geld bij te drukken) moeilijker wordt en daarmee overheden dwingt meer rekenschap af te leggen naar de - burger, dat is goed voor de democratie
- Bitcoin is a-politiek, statenloos en wereldwijd en is een typisch voorbeeld van innovatie in de vrije markt (met dank aan internet), Bitcoin is begonnen door hobbyisten als een soort speelgeld en is op eigen kracht opgeklommen
- bitcoins kunnen moeilijk geconfisceerd worden en geeft individuen meer controle over hun bezit waardoor het voor overheden moeilijker wordt personen te dwingen belasting te betalen, zodat belasting betalen meer op basis van vrijwilligheid (dus zonder dwang) dient te gebeuren, dit moet libertariërs wel aanspreken volgens mij
- omdat de (geld)voorraad bitcoins volledig voorspelbaar is en uiteindelijk volledig inelastisch (vaste geldvoorraad) zal zijn, zullen economische conjuctuurcycli, t.g.v. overmatige krediet-expansie (door fractioneel reserve bankieren) en onvoorspelbaar monetair beleid, verminderen, dit zegt met name de Oostenrijkse School [Detlev Schlichter, Paper Money Collapse,
http://detlevschlichter.com/]
- bitcoin doorbreekt het monopoly van banken, maakt hen voor een deel overbodig en verlaagt de kosten van betalingsverkeer, dit verhoogt de welvaart
- het protocol laat allerlei innovatie toe zoals het vastleggen van contracten in de blockchain, of het vastleggen van bepaalde informatie die niet gecensureerd mag/kan worden
- Bitcoin is een sociaal experiment waarmee bepaalde economische theorieen in de praktijk getoetst kunnen worden. Bitcoin krijgt veel kritiek van (vooraanstaande) economen, vooral omdat het uiteindelijk een deflationaire valuta is. Hoe dit in de praktijk gaat uitwerken en of de door hen gevreesde doemscenarios inderdaad werkelijkheid worden, brengt wellicht nieuwe inzichten binnen de economische wetenschap.
Ik beweer niet dat Bitcoin de nieuwe wereldmunt moet worden, maar het is wel een uitgelezen kans om de wereld te laten zien dat er alternatieven zijn voor het huidige monetaire systeem. We kunnen de wereld (politici) laten zien dat het wel degelijk mogelijk is om vanuit de gemeenschap iets op te bouwen buiten de overheid om, dit is bij uitstek libertarisch. Al zou de opkomst van Bitcoin alleen al politici, wetenschappers en burgers aan het denken zetten over geld en economie dan heeft het al zijn doel bereikt. Maar ja het belangrijkste vind ik dat Bitcoin het individu meer financiële en economische vrijheid geeft. Hierdoor krijgt de burger weer de vrije keuze wat hij met zijn geld doet en dit brengt de verhoudingen tussen burger, staat en de banken weer een beetje binnen proporties.
