Bitcoin ve Blockchain’in Geleceği Bölüm 1: Bitcoin Balonu Patladı
Evet yanlış duymadın! Bu bir balondu ve sonunda patladı. Sesi yeterince korkutmadı mı seni?
Yoksa hala inanmamakta ısrar mı ediyorsun?
Sen de “Geçmiş yıllarda daha kötülerini görmüş, elbet toparlayacaktır” diyenlerden misin?
Git hemen bir bardak soğuk su doldur, hatta içine 3 kalıp da buz at ve içme! Yüzüne çarp… Belki bu kendine gelmene yardımcı olacaktır.
Geçen yıl mart ayında başlayan bir serüvenin öyküsü bu ve bir yılı çoktan geride bıraktı. İnanılmaz bir yükselişin başlangıcıydı 1000$. Aralık ayının 17'sinde 19.801$’a ulaşan inanılmaz bir parıldama. Herkes birbirine Bitcoin’i sormaya başladı, kimileri “geç kaldık artık alan almış” dedi, kimileri “bir an önce almak lazım daha çok artacak diyorlar” diye düşündü.
Bu sadece ülkemizde böyle değildi, global anlamda her yerde Bitcoin konuşuluyordu. Artık ekonomi kanalları “Cryptocurrency” başlığı altında 3–5 kripto paranın kur bilgilerini vermeye başlamışlardı. Tüm kameralar onun üzerindeydi, herkes “daha ne kadar değerlenecek acaba” diye söyleniyordu. Bir yandan da “altcoin” terimi tanınmaya başlanmıştı. Öyle ya, bu dünya Bitcoin’den ibaret değildi. Çabuk al 100$ olacak propagandası ile şişirilen cillop gibi Ripple ve IOTA’sı vardı bu dünyanın.
Tüm bunlar olurken tabi düşman da kazanıyordu Bitcoin. Kim oluyordu da bir anda insanların yatırım yaptığı ve değeri dolar karşısında çok fazla olan bir sanal varlık çıkıyordu ortaya. Bir yandan bankacılar tutuşuyordu, öbür yandan kontrolü ellerinde olmayan bir “para” olduğu için küresel güç olan devletler…
Gün geçmiyordu ki bir ülke Bitcoin’i yasaklamasın veya onun hakkında karalama kampanyası başlatmasın. Öyle kolay mı olacak sandınız fiziksel paranın yok oluş hikayesi. Bir anda olabilecek mi zannettiniz. Tabi ki de olmadı. Büyük yükselişin ardından gelen düşüş ile birlikte artık Bitcoin Bey’e ilgi de giderek azalmaya başladı. Sonunda o meşhur söz de yapıştırıldı: Bitcoin de tıpkı Dot-Com krizi gibi büyük bir balondu ve Patladı!
Yavaş yavaş çekiliyorlar, ilgileri gittikçe azalıyor. Kimlerin mi? Blockchain’in ne olduğunu bilmeyen, merkezi otoriteyi yok edecek olan bir yapıyı merkezi borsalardaki al-sat işlemlerinden ibaret zanneden popülarite şak şakcısı medyatik tiplemeler. Umarım da gidiyorlardır. Çünkü başka türlü çözmesi gereken onlarca sorunla baş başa kalamayacak bu camia.
Evet patladı, yalan değil. Ama patlayan Bitcoin değil onu balon olarak lanse ederek yok etmeye çalışanların şişirdiği laf torbası patladı. Başlık bir ironiydi sadece. Yoksa hiç bir şeyi balon olarak gördüğüm falan yok.
Belki yukarıda yazılanlardan canı yananlardansın belki de hiç bulaşmadığı için “hem mavi yumurtaya hem de küresel sanal altına” para yatırmadığı için kendini şanslı hissedip olan biteni gülümsemeyle izleyenlerdensin, bilemiyorum. Sadece 6 ay içerisinde %2000'e yakın değerlenen bir emtiadan, geç tanışanların zarar edebilme ihtimali tabi ki olacaktır. Hiç bir şeyin değeri durmaksızın artmaz, artmayacaktır da. Bugün gövde gösterisi yaparak uzaya tasarladığı aracı gönderen Elon Mask’ın Tesla şirketi zarar açıklıyorsa, maaşının bir kısmını teminat göstermek zorunda kalıyorsa Bitcoin’in değer kaybetmesi çok mu imkansız!
Unutulmaması gereken Bitcoin ve diğer altcoinleri sadece yatırım aracı olarak görmemeliyiz. Salt yatırımcı görüşü manipülasyona çok açık ve klasik yatırım araçlarına göre dalga boyutları çok çok yüksek olan kripto borsasında kaybolup gitmeye neden olabilir. Bu yeni tanımı tanımalıyız, kullanmalıyız; ancak bizleri üzmeyecek miktarlarla bunları yapmalıyız. Belki bu tecrübeyi çoğu insan yaşadı fakat yaşamayanlara iyice anlatmak, anlamlandırmak lazım.
Her yeni teknoloji veya buluşun kaderinde olan bir şey vardır. Fikir/Tasarım/Proje dönemlerinde bulundukları çağın koşullarıyla değerlendirildikleri için kimileri tarafından cahilce bulunur; kimileri tarafından da asla gerçekleşmeyecek bir şey olarak görülür. Bundan 25–30 sene önceki insanlara şuan ki internet kullanımını, günümüzde sıradan işler haline gelen fonksiyonlarını anlatsaydık, sizce nasıl cevaplar alacaktık? Evet “haklısın” çok doğru söylüyorsun” mu diyecekti sizce? O zamanlar bilgisayarın salon büyüklüğünde olduğunu bilen bir bir insandan bahsediyoruz.
Dünya yuvarlak değildir dediği için canından olan insanların gelip geçtiği bir yaşam alanından bahsediyoruz. Tabi ki bir anda kabullenilmeyecek. Kara para aklama, balon, kandırmaca, uyuşturucu ticareti, dolandırıcılık vs. vs. Bir ton yakıştırma yapılacak. Bunları yakıştırmadığı halde inanmayanlar da var. Onlar da kendince haklı. Çünkü sadece bir kopyala yapıştır hatasıyla sahip olduğun değerin buharlaşabildiği bir yapıyı haliyle ilkel olarak görüyorlar. Ama onlar da şunu düşünmeliler ki Blockchain şuan emekleme aşamasındaki bir çocuk gibi. Ona katkı sağlayanlar tecrübe kazandıkça ve arttıkça gelişmeye devam edecek.
Bu yazı 5 bölümden oluşacak, Blockchain’in geleceği ile ilgili bazı tahmin ve problemleri içerecek olan yazı dizisinin giriş metniydi. Burada anlatılmak istenen bakış açısını göstermeden maalesef sonraki yazılarda dile getirilenler anlaşılmayacağından bir nevi yazma gereği hissettim de diyebilirim. İkinci bölümde görüşmek üzere…
Medium
