ICO yatırımcısı nelere dikkat etmeli?

Piyasaya nerdeyse hergün yeni bir proje çıkıyor ve takip etmek, incelemek normal kullanıcı için kabul edelim ki çok zor. İzlenecek stratejiler neler olmalı bununla ilgili birçok kaynağı internette taradım ve bunları burada paylaşmaya karar verdim. Umarım icolara yatırım yapmayı düşünen kişilere bir nebze faydalı olur.

Yatırımı yapmadan önce öncelikle kendinize şunu kesinlikle sormalısınız, neden bir başkası değil de bu projeye yatırım yapıyorum. Nedeni Twitter, Facebook,Telegram gibi sosyal medya üzerinde birilerinin tavsiyesiyse biraz daha üzerinde düşünmelisiniz. Öncelikle eğer ingilizce biliniyorsa whitaper kesinlikle okunmalı fakat bununla yetinilmemeli, ayrıca proje üzerine yazılmış ayrıntılı analizler ve ico değerlendirme sitelerinin yazdığı raporlar okunmalı. Proje reel dünyada ne gibi değişiklikler meydana getirecek, hitap ettiği alan neresi. Örneğin oyun, eğlence, eğitim, sağlık gibi hedef kitlenin çok olduğu alanlarsa bu bir avantaj olabilir. Hedefleri ne kadar gerçekci, (feasable) bunun üzerinde düşünün.

Bir başka önemli konu token veya coin dağıtımını firma kendi ekibine hangi oranda veriyor, eğer yüzde ellisi ve üzerini kendilerine ayırıyorlarsa şüphelenmek için bir sebebiniz olsun, iyi bir proje dağıtımın çoğunu roadmap için ayırmalı çünkü ilerde kaynağa oldukça ihtiyacı olacak.
Yine bir iconun scam olup olmadığını tespitte kullanmak için kendi kaynak kodlarını Github gibi kamuya açık bir yazılım havuzunda yayınlayıp yayınlamadıklarına bakabiliriz.

Projede kimler çalışıyor? Sitesine gidip baktığımızda sorumlu tüm kişilerin isim soyisim ve fotağrafları ile birlikte bir Linkedin linkine bağlandığından emin olun. Bu kişilerin gerçek kişiler olduğunu tespit etmemize yarar ve firmanın iletişime geçilmekten korkmadığını gösteren iyi bir işaret olabilir. Bazı scam projelerde isim soyisim var ama başka birisine ait fotoğraf kullanılıyor olabilir, örneğin hatırladığım bir haberde, bir proje Hollywood yıldızı Ryan Gosling'in fotoğrafının kullanıldığından bahsediyordu. Şaka gibi ama gerçek olabiliyor maalesef bu tür şeyler. Eğer kişi fotoğrafı yerine avatar kullanılıyorsa kesinlikle uzak durun o projeden. Büyük ihtimalle ismini yazdıkları kişiler gerçek değildir ya da gerçektir ama o kişilerin haberi yoktur.

Firma eğer partnerlik yapacağı diğer firmaları belirtiyorsa kendi sitesinde, izlenecek yollardan biri o firmalarla iletişime geçmek olabilir ve bu partnerlik doğru mu direkt olarak onlara sorulabilir. Geçen haftlarda örneğin Ncash adlı coinin kendi sayfasında partnerlik yaptığı firmaların, esasında gerçekten partner olmadığı ortaya çıktı. Türk bir Twitter kullanıcısı o firmalarla yazışma yaparak bu gerçeği internete sunmuş ve coinin fiyatında ciddi zararlar oluşmuştu.

Bir ico projesi eğer büyük beklenti yaratarak sizi hemen token satışına sokacak yöntemler izliyorsa yani çok kısıtlı bir zaman aralığında size FOMO yaptırarak projelerini satmaya çalışıyorsa yine bu şüphelenmeyi gerektirebilir. Unutmayın şuanda binlerce ico projesi var ve bunların pek çoğu paramızı çalmak için uğraşıyorlar. Şüphelenmek için her zaman nedeniniz olsun. Siz aylarca yıllarca gecenizi gündüze katarak birikim yaptınız ve maleesef birileri buna göz dikmiş durumda. Paranızı bu tür insanlara kaptırmayın kendinizi korumayı öğrenin. Proje eğer reklam olarak kısa vadede çarpı beş - on yapmayı vadediyorsa, ingilizce ifadesiyle TO THE MOON söylemini kullanıyorsa bu ciddi bir firma olmadığına delalettir. İyi bir firmanın kenidisi fiyatların uçacağından falan bahsetmez. Tabii o coine tokena yatırım yapan insanlar sosyal medya üzerinde bu tür kullanımlar yapabilir o normaldir benim bahsettiğim resmi olarak firmanın kendisinin to the moon demesinde. İçinizde bir his dolandırıcılık seziyorsa o proje hakkında çoğunlukla bu doğru çıkar. Hislerinize güvenin. Son olarak artık herkesin bildiği genel kurallarla bitirelim.

Asla üzüleceğin miktarda parayla burada yatırım yapma, bir gecede paranı sıfırlayabileceğin bir yer burası, bunu hiç unutma. İkinci önemli kural her zaman ama her zaman kendi araştırmanı kendin yap. Başkaları ne söylüyorsa söylesin bununla yetinme, unutma bu senin paran ve kaybedersen senin cebinden eksilecek ve üzülecek kişi de sen olacaksın.

Herkese bol kazançlı yatırımlar diliyorum.