Kripto dünyasına yeni giren kişiler için, kullanılan terimler ve kısaltmalar bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. Bu yüzden internette sıklıkla karşılaşılacak olanlarını uzun bir listede tek başlık altında toplamak istedim.
HODL : En bilindik crypto terimlerinden birisi. Esasında Hold kelimesinin bir Reddit kullanıcısı tarafından yanlış yazılmış versiyonudur,ama popüler hale geldiği için bu kullanım devam etmiştir. Satın alınan coinin tutulması, satılmaması anlamına gelir. Hodler ise bekleyen, satmayan kişi oluyor.
FOMO (Fear of Missing Out) : Bir şeyi kaçırma, o trende bende olmalıyım hissinin kişide oluşması. Bir coinin fiyatı yükselmeye başlamıştır ve sizde daha da yükseleceği hissi oluşur bu yüzden sizi o coini fiyatı normalden pahalı da olsa almaya iter.
ROMO (Regret Of Missing Out) : Fırsatın, fırsatların bitip tükendiği hissinin oluşmasıyla gelen, keşke yapsaydım ya da tam tersi yapmasadım dedirterek sizi derin pişmanlığa itmesi. FOMO ve ROMO herkesin sıklıkla yaşadığı duygulardan en meşhur olanları. Unutmayın Crypto dünyasında fırsatlar hiç bir zaman bitmez, biri biter diğeri başlar en kötüsü.
FUD (Fear, Uncertainty, Doubt) : Korku, Belirsizlik, Şüphe . Eğer piyasada yoğun korku umutsuzluk hakimse bu terim kullanılıyor. Bazen tek bir coin için bilinçli kara propaganda uygulanarak herkesin satış yapması sağlanır sonra düşük fiyattan balinalar tarafından tekrar toplanır.
Altcoins (Alternatif Coins) : Bitcoin dışındaki coinler.
Arbitrage : Borsalar arasında coin fiyatında farklar olmasını fırsat bilerek düşük fiyattan bir borsada alıp yüksekten bir başka borsada satma işlemi.
Proof of Work(POW) : Kısaca iş kanıtı anlamına gelir. Kötü niyetli kişileri sistemden elimine etmeyi amaçlayan bir protokoldür. Esasında cryptolardan önce de kullanılan bir sistem. Spam e-mailleri ve DDOS saldırılarını önlemek amacıyla geliştirilmiştir. Blockchain zinciri oluşturulurken bir işlem sistem üzerindeki diğer kişiler tarafından da doğrulandığı için örneğin kişi 1 Bitcoin ile iki defa harcama yapamaz. (Double Spending) . Madencilik hesaplamalarını yaparak fazladan yapılan sahte talepleri tespit ederek ağı saldırılardan korumuş olur.
Proof of Stake(POS) : Proof of Stake işlemleri doğrulamak için geliştirilmiş bir algoritmadır ve amaç Proof of Work ile aynıdır. Bu algoritmaya göre coin’ler sistem başlamadan üretilmiştir ve herkes yaptığı yatırıma karşılık düşen coin miktarına göre sisteme dahil olur.
Proof of Work’te kendi gücünüzü artırmak isterseniz donanım yatırımı yaparak madencilik yapmanız gerekir. Daha güçlü ekran kartları daha fazla cihazla sisteme dahil olursunuz. Proof of Stake’de ise gücünüzü artırmak için daha fazla ilgili coine yatırım yapmalı ve coinin kendi cüzdanında tutmalısınız. Her cüzdan sahibi bu sistemde doğrulayıcı görevi görür, tabii tuttuğunuz coin miktarı ne kadar yüksek olursa doğrulayıcı olarak kullanılma olasılığınız da artmış olur bu da size stake (pay-hisse) artı gelir olarak geri döner.
ICO (Initial Coin Offering) : Türkçesi ile Halka Arz anlamına geliyor. Bir girişimci yeni bir coin çıkarma kararı verdiğinde şirkete ait coin ya da tokenları şirket yönetiminde olmayan yatırımcıların alabilmesi amacıyla satışa çıkarıyor bu sayede kendi kasasına sermaye de eklemiş oluyor. Yalnız akılda tutulması gereken, esasında ortada somut birşeyin olmadığı. Çünkü ilgili coin daha ico aşamasında olduğu için herhangi bir borsada alım satımı yapılamaz. İlgili firma eğer kötü niyetli çıkarsa topladığı paralarla tüyebilir. Bu yüzden ico yatırımı yapılacaksa iyi bir araştırma yapılmalı ve proje a dan z ye incelenmelidir.
ATH (All Time High) : Bir coinin tarihinde ulaştığı en yüksek fiyat.
Volatility : Aşırı fiyat dalgalanması anlamına gelir. İlgili coin çok kısa bir süre içerisinde yüksek karlar getirebileceği gibi zarar da getirebilir.
Long/Longlama : İlerde değerinin artacağı düşünülen varlığı basitçe almak manasına gelir. Böylelikle artış gerçekleşirse satış yapar ve kara geçersiniz. Burada önemli nokta pozisyonu kapatmadan kara geçmiş sayılmazsınız, sadece pozisyonunuz kardadır, siz değil.
Short/Shortlama : Short pozisyonuna girmek longun tersine bir varlığın düşeceğini düşünerek işlem yapmaktır. Short pozisyon alan kişi halihazırda kendi elinde bulunmayan varlığı başkasından (aracı kurumdan) ödünç alarak yapar bu işlemi. Örneğin siz bitcoinin 10.000 dolar seviyesinden düşeceğini varsayıyorsunuz ama elinizde o an para yok arkadaşınızdan 1 btc aldınız ve hemen satış yaparak 10.000 dolara çevirdiniz bitcoini. Sonra beklediğiniz gibi oldu ve bitcoin fiyatı 9.000 doları buldu diyelim. Anında o fiyattan btc yi tekrar alarak 1000 dolar kara geçmiş olursunuz. Borcu ve komisyonu verdikten sonra kalan miktar sizin net karınızdır.
Escrow : Aracı kurum demektir kısaca. Karşılıklı taraflar bir escrow üzerinde anlaşırsa daha sonra oluşacak anlaşmazlık durumlarını escrow çözer . Garantör, emanetçi gibi çalışır. Karşılıklı yapılan havale, para transferlerinde taraflar birbirini tanımadığından güven sorunu escrow marifetiyle aşılmış olur.
Smart Contract: (Akıllı Sözleşmeler) Gelecekte pek çok alanda kullanılması düşünülen devrimsel öneme sahip bir teknoloji. Kısacası arada bulunan tüm aracıları noter, avukat gibi ortadan kaldıracaktır. Örneğin kira sözleşmesi, kredi kullanımı gibi alanlarda yapılan tüm işlemler distributed ledger denilen defterlerde kayıt olarak tutulduğu için yüksek derecede güvenlik sağlamakta ve aynı zamanda aracıları da ortadan kaldırmaktadır.
Hardfork : Kripto para madenciliğinde madencilik yazılımcılarının bir kısmı yeterli desteği bularak yeni kurallar uygulanmasını dayatırsa bir yerden sonra anlaşmazlık çıkacağı için Fork yapılacağı duyurularak ayrılık yoluna gidilir. Ayrışmadan (Çatallanma) sonra iki ayrı zincir oluşur ve birbirleri arasında da artık etkileşim, bağ kalmaz. Hard Fork işleminin tümüyle başarılı olması için sistemin tüm kullanıcılarının bunu kabul etmesi ve uygulaması gerekmektedir.
Fiat Money :Dolar, Euro, TL gibi para birimleri.
Bag-holder : Aldığı coin inanılmaz şekilde düşmeye devam etmesine rağmen hala satmaya yanaşmayan kişi için kullanılan ifade. Yüksek adetlerde aldığı coinlerden gelecekte iyi kazanç elde edeceğini düşünerek beklemeye devam eder.
Weak Hand: Fiyat düşüşe geçer geçmez coinleri elinden hemen çıkarmaya çalışan kişi.
Pre-sale : ICO evresinden önce yapılan ön satış. Pre-sale evresinde %40 lara varan oranda indirimli fiyattan token alınabilir.
Bot Trading : Özel hazırlanmış yazılımlar vasıtasıyla yapılan alım satım işlmeleri. Çeşitli algoritmaları takip eden botlar otomatik olarak kişi takip etmesede borsa da al sat yapmaktadır.
Bull/Bullish : Fiyatlarda büyük yükseliş beklentisi
Bear/Bearish : Fiyatlarda büyük düşüş beklentisi
MOAD (Mother of all dumps) : Devasa fiyat düşüşü
KYC (Know Your Customer - Müşteri Tanıma Formu) : Sahtecilik vakalarının önüne geçmek amacıyla müşterilerden kimlik ya da pasaport bilgilerinin istenmesi. Bu işin de biraz boku çıktı esasında çoğu airdoplarda bile KYC formu istenmeye başladı ve birçoğu insanı maymun yerine koyarak pasaportla birlikte selfie çekilmesini şart koşmaya başladı.
Money Laundering : Kara para aklama işlemi.
Anti-Money Laundering : Kara para aklamayı önleme faaliyetleri.
Pre-mining/Pre-mined : Coin piyasaya çıkmadan önce şirket tarafından coinlerin bir bölümünün çıkarılmasıdır. Bu ön çıkarım genelde scam coinlerde yaygın olarak kuıllanılmaktadır.
Rekt : Büyük oranlarda para kaybını ifade eder. İngilizce'de batmak anlamına gelen “wreck-wrecked” kelimelerinin internet jargonundaki halidir.
TA (Technical Analysis) : Fiyatların hangi yöne evrileceğini grafikler, indicatorler kullanarak tahmin etmek. Adından anlaşılacağı üzere teknik bilgi gerektirir.
Testnet : Gerçek blockchain zincirine zarar vermemek için test amacıyla oluşturulmuş alternatif blokzinciridir. Böylece bütün uygulama geliştiricileri testlerini burada gerçekleştirir.
BTFD (Buy The F''ing Dip) : Dump sonucunda fiyatı en dipten alma işlemi.
Dip : Bir şekilde türkçede de aynı anlama denk gelen kelime. En alt seviye, en düşük fiyat demek.
Shitcoin : Çöp tabir edilen coin.
Scamcoin : Dolandırıcılık amaçlı piyasaya sürülmüş coin.
Lambo : Lamborghini ye referans olarak kullanılan söz.
Swing :Zig zag yaparak ilerleyen fiyat hareketleri
Ashdraked : Paranızın tamamını kaybetme durumu.
Dildo : Büyük Pump ve Dump durumlarında oluşan uzun yeşil veya kırmızı mumlar.
To The Moon : Fiyatın çılgınlar gibi yükselmesi durumu.
ROI (Return on investment) : Yapılan yatırımın size geri dönüşünü gösteren veridir. Örneğin madencilik yapmaya karar verdiyseniz aldığınız tüm donanımların parasının ne zaman çıkacağını hesaplayabilirsiniz.
Noob : Crypto dünyasına yeni giren kişidir. Eğer ki bitcoin nasıl alınır, borsada hesap nasıl açılır tarzı sorular sıkça duyulmaya başlanırsa bilin ki Noob’lar piyasaya düşmüş demektir.
Shill/Shilling : Genellikle çöp tabir edilen coinleri alın tavsiyesi yapılmasıdır. Sosyal medyada shilling çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Hatta çok takipçili hesaplara para karşılığı bu iş yaptırılmaktadır. Bu yüzden her şu coini alın diyene hemen kanmamak gerekir.
Scalping : Küçük fiyat değişimlerinden kar elde etmek amacıyla yatırımcının tekrar tekrar al- sat yapması durumu.
DYOR (Do Your Own Research) : Kendi araştırmanı kendin yap anlamına gelir.
NTWYWBCM (Never tell wife you will be crypto millionaire) : Bu bayağı komik
Karınıza asla kripto milyoneri olacağınızı söylemeyin diyor.
Aşağıda yer alan son iki terim kripto ile alakalı değil ama sosyal medyada sıkça kullanılmaya başladı bu yüzden eklemeye karar verdim.
MOMO (Mystery of missing out) : Bir çeşit paranoya durumu, şöyle ki ; sosyal medyada ki arkadaşlarınızın hiç birisi yeni bir paylaşım yapmıyor. Durumu anlamlandırabilmek amacıyla Facebook, Twitter geçmişlerine bakarak birşeyler bulmaya çalışıyorsunuz. Ama sonuç nafile, sonuçta iyice kıllanmaya başlıyorsunuz ve arkadaşlarınızın size haber vermeden çılgın partilere aktığını düşünmeye başlıyorsunuz. Eğlence çok feci devam ediyor olmalı diye düşünüyorsunuz bu yüzden hiç bir haber yok onlardan.
FOJI (Fear of Joining In) : MOMO’nun tam tersi bir durum geçerli burada da. FOJI’den muzdaripseniz eğer sosyal medyada yapacağınız paylaşımlarınızın hiç like ve yorum almayacağından endişe ediyorsunuz demektir. İleri boyutlarda hiç kimsenin sizinle bağlantı kurmak, takip etmek veya arkadaş olmak istemeyeceği korkusuyla sosyal medyayı tamamen hayatınızdan çıkarmayı düşünebilirsiniz.
Aklıma gelenlerin çoğunu listeye dahil etmeye çalıştım, umarım ufacık da olsa fayda sağlar.
