tezos blockchain yapısında bildiğiniz üzere dpos consensus sistemi uygulanıyor. block oluşturma işlemi baking olarak adlandırılmış.
baking için 10k tezzies gerekiyor. eğer 10k coininiz yoksa waves leasing sistemindekine benzer bir yapı var, kooperatif mantığı ile kurulmuş baking sistemlerini sizin adınıza delege olarak atayıp coinlerinizin stake hakkını (
kontrolünü değil) bu oluşumlara devredebiliyorsunuz.
sistemdeki baker nodelara çeşitli roller tanımlanmış. bunlar block oluşturma (
baking) , block onaylama (
endorsement) gibi roller biçilmiş. block oluşturma ve onaylama dışında tezos docs da belirtilen
denunciations ve
reveals gibi roller de var. reveals benim anladığım kadarı ile adreslerin oluşmasına tanıklık edilmesi olayı, ileride sistemde bond adı verilen alışık olduğumuz token oluşturma sisteminde falan kullanılacak olan tanık şahit olma işlemi. denunciations ile ilgili henüz bir bilgiye ulaşamadım, kelime anlamı ihbar etme ele verme gibi anlamlara çıkıyor.
herneyse olaya dönelim, tezos blockchainde 2 tip adres var. biri tz1 ile başlayan tezos public adreslerimiz bir de K ile başlayan kontrat adresleri.
kontrat adresleri oluşturuldukları public adresler tarafından kontrol edilen, delege atama gibi işlemlerin yapılmasını sağlayan adres.
solo/home baking yapabilmek için @CoolnQuiet in yazmış olduğu
dökümantasyondan faydalanılabilir.
10k tezzies yoksa
http://www.mytezosbaker.com/ adresinden delege hizmeti veren oluşumlar hakkında bilgi edinebilirsiniz.
delege atamak için oluşturduğunuz K ile başlayan kontrat adresinize tz1 public adresinizdeki coinleri gönderip istediğiniz adresi delege olarak tayin ediyorsunuz. baking ve delege işleri 7 cycle (döngü) dan sonra yetkilendiriliyor. her 4096 block oluşturulduğunda 1 döngü tamamlanmış oluyor. günlük ortalama 1440 block (her dakikada bir block) oluşacağı şekilde işleyecek her cycle ortalama 2,5gün sürer bu hesapla. ilk 6 cycle tamamlanana kadar bakiyeniz kilitlenmemiş olacak, transfer edebiliyor olacaksınız. 7. cycle tamamlandığında kontrat adresinizdeki bakiye kilitlenecek ve pos hakkı delegeye geçecek. kontrol yine sizde fakat kilitlenmiş olacak. serbest bırakmak istediğinizde sonraki döngüyü beklemek zorunda kalacaksınız.
---
bu arada
https://www.tezos.community/delegate-home şurada yer alan tabloya göre %10 gibi bir yıllık tahmini getiri hesaplaması yapılmış. ağ üzerindeki stake yapılan tezos miktarına ve delege sayısına göre bu rakam değişebilir. özellikle ilk 7. cycle dan sonraki dönemde ilk delegeler aktif olacağından sistem işleyişi ve kazançlar hakkında 20 günden önce karar vermek zor.
umarım faydalı olur, eksik hatalı yer varsa bu kısmı düzenleyeceğim.
