F. A. Hayek 70'lerde devletin bastığı paraya rekabet edecek "özel para" fikrini ortaya attı.
Nobel ödüllü F. A. Hayek, 70’lerde Ronald Reagan’ın başkanlığına kadar süren resesyon ve enflasyonun zirve yaptığı dönemde farklı bir öneride bulundu. Hayek hükümetin sebep olduğu enflasyonla ve bununla bağlantılı sorunlarla mücadelede çözümün özel ve kolayca değiştirilemeyen bir para basmak olduğunu kaydetti. Bunu “Paranın Ulussuzlaşması” kitabında yazan Hayek bu yolla hükümetlerin bastığı itibari parayla rekabet edilebileceğini savundu.
BTC icat edilmeden onlarca yıl önce Hayek özel paranın rekabet yaratacağını ve sonuç olarak mantıklı para opsiyonu olarak çeşitli paraların doğacağını düşündü.
Amerikan Ekonomik Araştırmalar Enstitü’sünden William J. Luther son yazısında şu satırları kaleme aldı:
Kripto paralar bir nevi Hayek’in düşünce deneyini pratiğe döktü. Özel olarak basılan kripto paralar, hükümetler tarafından basılan geleneksel paralarla doğrudan rekabete girer. Altın, gümüş ve tuzun aksine Bitcoin, Ether ve Dash gibi kripto paraların belirli bir para dışı kullanım alanı yoktur. Emtia değillerdir ve emtialarla değişimleri mümkün değildir. Tıpkı Hayek’in düşündüğü gibi özel olarak basılan ve değişimleri mümkün olmayan paralardır.
Blockchain tabanlı kripto paralar enflasyon ve “mali sorumluluğun olmaması” problemine çok sayıda, sabit miktarda para basarak çözüm getiriyor. Aslında BTC’de enflasyon planının başarılı olması için neredeyse tüm katılımcıların çarpışması gerekir. Bunun daha önce hiç yaşanmadığı söylenemez. Yaşanan olayda katılımcılar beklendiği üzere ana chain’den ayrılıp hard fork’a gitmişti.
Kaynak:
https://coin-turk.com/kriptolar-nobelli-ekonomistin-70lerdeki-ozel-para-vizyonuna-ne-kadar-benziyor
