[REHBER] Lightning Network Tanım ve Kullanım

[realpseudozach]

Tanım

Lightning Network (Yıldırım Ağı), blockchainin ölçeklendirme sorununa cevaben geliştirilen ikinci seviye bir çözümdür. Bitcoin blockchaine 1.seviye dersek, Lightning 1.seviyenin üzerine kurulan bir düğümden düğüme ödeme kanalları ağıdır.

Tarihçe

2016 yılında yayınlanan whitepaperı (https://lightning.network/lightning-network-paper.pdf) hayata geçirmek için yazılan protokol anlaşmasına(https://github.com/lightningnetwork/lightning-rfc) binaen 3 şirket (acinq, lightning labs, blockstream) bunu geliştirip, açık kaynaklı olarak piyasaya sürmüştür. Şu anda protokol Bolt 1.0 olarak geçmekte önümüzdeki süre içerisinde birçok yenilikler içeren Bolt 1.1(https://github.com/lightningnetwork/lightning-rfc/wiki/Lightning-Specification-1.1-Proposal-States) yazılıp yayınlanması planlanmaktadır.

Nasıl Çalışır?

İki Lightning network düğümü birbirleriyle anlaşarak belirli büyüklükte bir ödemeyi imzalayıp aralarında paylaşırlar ve bunu blockchaine yazarlar. Bundan sonra, bu ödeme limiti dahilinde defalarca ileri-geri sınırsız ödeme alıp verirler ve işleri bittiğinde sadece sonucu blockchaine yazarlar. Böylece arada gidip gelen sayısız ufak ödemeyi blockchaine yazmaktan kurtulurlar. Bu içerisine bir çok ödeme yazılabilen basit kontrata kanal denir. Birçok düğümün birbirine bağlanması, kanallar açması ve ödemelerin düğümden düğüme, kanaldan kanala aktarılması ile oluşan yapı, yani Lightning Network, ile blockchainin saniyede işlem yapabilme limiti çözülür.

Basit Kullanım

En hızlı başlangıç için
1- Aşağıdaki cüzdanlar listesinden custodial(anahtarı sizde olmayan, uygulama sahibine güven gerektiren) mobil cüzdan indirin
2- Aşağıdaki faucetten veya benim sitem olan sosyal medya faucetinden satoshileri cüzdanınıza çekin.
3- LN kabul eden sitelere ödeme yapın/alın
Bu kadar.

Ayrıntılı Kullanım

- Node Launcher kurun veya node yazılımlarından birini kurun. Dikkat: Öncelikle bir bitcoin nodeunuz olması gerekir.
- Bitcoin node'u tüm blockchaini (250GB) indirdikten sonra, Lightning Nodeunu başlatın, o da senkronize olsun.
- Lightning node'undan adres üretin, o adrese en az 300000 satoshi gönderin.
- Explorer sitelerinden kendinize uygun bağlanıp, kanal açmak için bir node seçin. Yalls, rompert tavsiye edilir. Veya lnbig.com'dan size doğru kanal açmasını isteyebilirsiniz.
- Kanalın 3 onay alıp aktif olmasını bekleyin.
- Kanal aktif olduktan sonra LN kabul eden sitelerde ödeme yapın/alın

Cüzdanlar

Uygulama içi marketplace'i olan, hem bitcoin, hem LN cüzdanı. LN tarafı custodial: bluewallet.io
En basit LN cüzdanı (Custodial): https://www.walletofsatoshi.com/
Kanal açmayı gerektiren (Bence en başarılılardan) (Custodial olmayan) Cüzdan sadece Android: https://lightning-wallet.com
Kanal açmayı gerektiren (Custodial olmayan) Cüzdan sadece Android: https://play.google.com/store/apps/details?id=fr.acinq.eclair.wallet.mainnet2
Masaüstü için en güzel app: (Şimdilik full bitcoin node gerektiriyor) https://zap.jackmallers.com

Referans Siteler

Lightning Network Node Yazılımları
C-Lightning: https://github.com/ElementsProject/lightning
LND: https://github.com/lightningnetwork/lnd/blob/master/docs/INSTALL.md
ECLAIR: https://github.com/ACINQ/eclair

Ağ ile ilgili bilgiler, explorer: https://1ml.com/
Başka bir explorer: https://explore.casa

Laptop veya masaüstü bilgisayar için en basit başlangıç, Node Launcher: https://medium.com/lightning-power-users/windows-macos-lightning-network-284bd5034340
Raspberry pi için en basit başlangıç: https://github.com/Stadicus/guides/blob/master/raspibolt/README.md

Faucet: https://light.yuyaogawa.com/faucet/
Sosyal Medya Faucet: https://kriptode.com/satsforlikes/index.html


Talep üzerine kafadan yazdığım bir rehberdir. Hatalar olabilir. Soru, yorum, paylaşımlarınızı beklerim.

[1715693803]

1715693803

[gospodin]

isteğimi kırmadığın için teşekkür ederim dostum. benim bir sorum daha olacak: hani biz ryukuwallet mı ne bunu kullanıyorduk ya. o node işlemini kendi içinde mi halletmişti? çünkü o direkt oyuna bağlanıp para transferini gerçekleştiriyordu. şimdi yazıda 250 gb indir, 3xxx satoshi ateşle deyince devreler yandı.

[antisocial77]

7-8 ay once google in ucretsiz serverinden node kurmustum ama sure bitince ilgilenmedim.yeni bir serverla ayni node u tekrar aktif hale getirebilir miyim? Bilgisi olan arkadaslar cevaplarsa srvinirim

[Hedaelus]

Benim merak ettiğim şey şu, LN tamamen micro-transactionlar için mi yaratıldı? İleride büyük ölçekli transferler yapmak mümkün olmayacak mı?

[kurcalas]

Yani teori içinde bile anlamak çok mümkün değil. Sanırım tamamıyla pratikte görene kadar lighting anlaşılmayacak. Üstelik bu tarz şeyleri başlangıçta denemek riskli olabilir çünkü mutlaka bir yerden patlak veriyor bunlar. Biraz kullanılsın hele sonra bakarız bizlerde...

[nrttngnbz]

Üstteki arkadaşa ben de katılıyorum emek vermişsiniz çok da güzel klavuz hazırlamışsınız ama pratikte görmeden pek ilgi çekeceğini ve anlaşılacağını düşünmüyorum. Yine de emeklerinize sağlık.

[otto_diesel]

eline sağlık hocam, oldukça faydalı bir paylaşım olmuş

[realpseudozach]

isteğimi kırmadığın için teşekkür ederim dostum. benim bir sorum daha olacak: hani biz ryukuwallet mı ne bunu kullanıyorduk ya. o node işlemini kendi içinde mi halletmişti? çünkü o direkt oyuna bağlanıp para transferini gerçekleştiriyordu. şimdi yazıda 250 gb indir, 3xxx satoshi ateşle deyince devreler yandı.

aynen denryu kendi node kurmuş hatta kanal da kurmuş, sana gönder al kalıyordu. onun aynısı şu anda bluewallet'da var. Uygulamayı açıp, cüzdan oluşturup direk gönder/al yapabiliyorsun. "Ayrıntılı kullanım" biraz daha kafayı kırma kısmı yani ağ üzerinde yer edineyim, ödeme yönlendirerek gelecekte para kazanmak istiyorum diyenin yapacağı şeyler.

[realpseudozach]

7-8 ay once google in ucretsiz serverinden node kurmustum ama sure bitince ilgilenmedim.yeni bir serverla ayni node u tekrar aktif hale getirebilir miyim? Bilgisi olan arkadaslar cevaplarsa srvinirim

getirebilirsin hocam ama 7-8 ayda çok şey değişiyor bitcoin dünyasında. Sen büyük ihtimal ortada gezen c-lightning rehberini takip ettin o zaman. Oradaki ".lightning" klasörünü komple kopyalayıp yedeklediysen, aynen başka bir servera koyup çalıştırabilirsin. Ben 1-2 kere taşıma yaptım, sıkıntı olmadı.