Kasım ayı enflasyon verileri açıklandı!

[muslol67]

Bildiğiniz üzere her ayın 3'ünde bir önceki ayın enflasyon rakamları açıklanır.
Bugün Tuik'den yapılan açıklamaya göre;

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,38 arttı

TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %0,38, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,01, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,56 ve on iki aylık ortalamalara göre %15,87 artış gerçekleşti.

Yani yıllık bazda, şu an geçen yıl Kasım'a göre %10,56 enflasyon artışı oldu.

Enflasyon nedir konusuna tekrar değinelim.
Geçen yıl elinizde 1000TL'niz olduğunu varsayalım. Ve bunu herhangi bir sebeple bir faiz sistemine sokmadınız. Yani tam anlamıyla yastık altı yaptınız.
Bu yıl o 1000TL'yle artık geçen yıla göre alım gücünüz %10,56 azaldı. (Bu tabi devletin açıkladığı rakamlara göre. Reel enflasyon nedir yoruma açık)
Enflasyon genel anlamıyla "fiyatlar genel düzeyi"ni ifade eder.
Yani normal şartlarda reel enflasyon geçen yıl alım-satımı yapılan tüm malların fiyatının genel düzeyini gösterir. Ancak tabi ki tüm mal ve hizmet fiyatlarını ölçmek mümkün olmadığı için devlet bu hesaplamayı yaparken belli malları seçer.
Hesaplama Kuralları TUİK'de şu şekilde belirtilmiştir;

Madde sepetlerinin ve ağırlıklarının güncellemesi, her yılın sonunda yapılmakta ve zincirleme Laspeyres formülü ile seri devam ettirilmektedir. Her yıl Aralık ayı itibari ile, yeni maddeler endekse dahil edilmekte ya da önemini kaybeden maddeler endeksten çıkarılmakta ve yeni ağırlıklar endeks hesabında kullanılmaktadır. Cari fiyatların, “yeni fiyat referans dönemi (Po)” olan bir önceki Aralık ayının fiyatlarına bölünmesiyle, endeks hesaplanmakta  ve Aralık ayı endeksi ile çarpılarak zincirleme işlemi yapılmaktadır.
I=w * (Pi / Po)

I : endeks

Pi : cari ay fiyatı

w : ağırlık

Po: temel yıl fiyatı

 

It=wi * (Pit / PAralik(t-1)) * IAralik(t-1)

wi  : yeni ağırlık

t : zaman

Madde çeşidi fiyatları geometrik ortalama ile hesaplanmaktadır.

Yani aslında basit bir süreç değildir. Tüm il ve ilçe merkezlerinden alınan verilerin bir araya getirilmesiyle oluşur bu rakamlar.
Ancak asıl bizlere soru işareti uyandıran konu hesaplamaya tabi mal ve hizmetlerdir. Ne mi onlar? Buyrun;

Taze sebze ve meyveler, futbol maçına giriş ücreti, LPG, tüp gaz, mücevher (altın) ve seçilmiş 16 gıda ürünü haftada bir kez ve diğer ürünler ayda iki kez; kiralar dahil ay içi fiyat değişimi az olan 70 madde çeşidi için ayda bir kez derlenmektedir. Benzin ve mazot fiyatları ise günlük olarak takip edilmektedir.

Futbol maçına giriş ücreti 
80 milyon nufüslü ülkede kaç kişi maç izliyor ki
Ancak futbol maçlarına giriş ücreti milyonlarca insanın gelirini ve boğazından geçen lokmayı belirleme gücüne sahip.
Tüp gaz? Ülkenin yarısının doğalgaz kullanır olması, Tüp kullanımını ve dolayısıyla fiyatını düşürüyor olabilir mi?
Altın fiyatları? Asgari ücretin 2000TL civarı ve bir gram altının 250TL üstünde olduğunu söylersem, asgari ücret alan insan sayısını göz önüne alınca bu değerlendirmenin bu hesaplama da ne işi var dememiz doğru olur sanırım...


Peki ya sizin enflasyonunuz kaç?
Benim tahminim son 12 aylıkda %40'ın üzerinde olduğu üzere...
Ayrıca herkesin kendi enflasyonunun farklı olduğunu hatırlatayım.
Yani günümüz koşullarında ihtiyaçlar 1900'lü yılların başında olduğu gibi basit değil. Eskiden sadece un ve buğday temel tüketim iken, şimdi buğday, bulgur, kinoa, chia kullanılıyor.



[1]TUİK Kasım Ayı Enflasyon Raporu

[1715283013]

1715283013

[1715283013]

1715283013

[1715283013]

1715283013

[1715283013]

1715283013

[lossnet]

TÜİK sitesinden, ürünlerin harcama grubu ağırlıklarına baktım. "Alkollü içecekler ve tütün" grbunun ağırlığı 4,23 olarak yansıtılmış. En fazla satın alınan bu ürünlere yıl içerisinde %50'yi geçen oranlarda zam yapılmasına rağmen, sepetteki ağırlıkları düşük olduğu için toplam enflasyona oranı da düşük çıkıyor. Mesela bu grubun 2011 yılındaki ağırlık oranına baktım, %5,9'muş. Yıldan yıla düşürülmüş ve en son %4,23 olmuş.

Edit: Sondaki soru kısmını atlamışım. Bana göre ülke enflasyonu %30-35 aralığında.

[muslol67]

TÜİK sitesinden, ürünlerin harcama grubu ağırlıklarına baktım. "Alkollü içecekler ve tütün" grbunun ağırlığı 4,23 olarak yansıtılmış. En fazla satın alınan bu ürünlere yıl içerisinde %50'yi geçen oranlarda zam yapılmasına rağmen, sepetteki ağırlıkları düşük olduğu için toplam enflasyona oranı da düşük çıkıyor. Mesela bu grubun 2011 yılındaki ağırlık oranına baktım, %5,9'muş. Yıldan yıla düşürülmüş ve en son %4,23 olmuş.

Yani bana kalırsa enflasyon temelde elektrik, su, doğalgaz, temel gıda ve vergiler üzerinden hesaplanmalı. Hatta ek olarak akaryakıtta konulabilir ama genellikle lüks tüketim sayılabileceği için bu konu esneyebilir.

2018 içindeki faturalarım şu ana göre %40 civarı daha azmış. Temel gıdayı bu şekilde hesaplamak zor çünkü mevsimsel etkiler her yıl farklı olabiliyor.

Sonuç olarak enflasyon %10. Beğensek de beğenmesek de.

[bileq]

dün sabah kahvaltı ederken haberlere bakıyordum, tüik rakamlarından bahsediyordu. tüik verisine göre beyaz peynir 24tl marketteki fiyat 45 50tl gibi rakamlar telafuz ediliyordu. rakamlar hatalı olabilir ama değinmek istediğim konuyu hepiniz çok iyi biliyosunuz. herşeyin en ucuzu mu tercih edilmeli? yarın bir firma %5 sütlü peynir üretse 10tl den satsa bu rakam mı baz alınacak?
tüik enflasyon sepetleri zaten uzun süredir saçmalıktan ibaretti ama artık ayyuka çıktı.

[muslol67]

dün sabah kahvaltı ederken haberlere bakıyordum, tüik rakamlarından bahsediyordu. tüik verisine göre beyaz peynir 24tl marketteki fiyat 45 50tl gibi rakamlar telafuz ediliyordu. rakamlar hatalı olabilir ama değinmek istediğim konuyu hepiniz çok iyi biliyosunuz. herşeyin en ucuzu mu tercih edilmeli? yarın bir firma %5 sütlü peynir üretse 10tl den satsa bu rakam mı baz alınacak?
tüik enflasyon sepetleri zaten uzun süredir saçmalıktan ibaretti ama artık ayyuka çıktı.

Enflasyon hesaplamak zor bir konu. Yani dediğiniz gibi beyaz peynir bir yerde 25 diğer yerde 50 olabilir. Tuik ülke genelinde bu iş için istatistikçi çalıştırır. Bu istatistikçiler normal şartlarda kalem kalem düzenli olarak fiyat takibi yaparak bunu birleştirerek genel merkeze bildiriyor. Genel müdürlükte il ve ilçe merkezlerinden gelen tüm veriler kendi sınıflarında hesaplanarak ortaya mevcut veriler çıkıyor.

Peki dediğiniz gibi fiyatlar nasıl bizim hissettiğimizin altında artmış çıkıyor?
Bunu da vicdanlara bırakıyoruz elbette. Bu hesaplamaların birilerinin gelirlerini, birilerinin eğitim masraflarını, alacağı gıdalar dolayısıyla sağlığını etkilediğini unutmamak lazım.

Örneğin A kişisi elinden gelen her şeyi yapmasına rağmen 1000TL kazanmaktadır. Normalde enflasyon %10 olsa ancak hesaplama sürecinde %7 çıksa. Ve bu A kişisi maaşına enflasyon kadar zam alacaksa, her ay 30TL kaybı olacak. Yılda 360 TL edecek. Yani 1 aylık gelirinin %35'i. Şimdi bu rakam 1000TL'de çok fazla gibi görünmüyor. Ancak bunu bileşik hesaplamak lazım bir de! Bu 1 yıl sadece enflasyon yanlış hesaplandığı için %3 kaybeden o kişi, çalıştığı süre boyunca, o %3 üzerinden alacağı gelirden de kaybedecek. Bir sonraki yıl %10 aldığını varsaysak 107TL zam alacak. Ama önceki yıl doğru olarak 7 yerine 10 alsaydı, 110TL alacaktı...

Bu baya bildiğin yıllardır bizlere öğretilen kul hakkı... Altında herhangi bir sebeple ezilmek isteyenlere helal olsun... Çünkü Türkiye'nin yarısına yakını enflasyon rakamlarına göre zam alıyor veya zam alan birinin geliriyle yaşıyor. Tüyü bitmemiş yetimin hakkı tam olarak burada devreye giriyor yine aslında...

NOT: helal olsun derken hakkımı helal ettiğimi değil, cesaretlerini anlatmaya çalışıyorum elbette.

[kartepe]

Açıklanan rakamlar oldukça komik. Ya insanlar geçinemiyor. Bakın burası cok onemli diyen beratin hazineden sorumlu olduğu ülke ancak sorunlu olabilir.

[xzone]

Değinilmesi gereken birkaç nokta var. Şimdi aldığımız her ürünün fiyatı her yerde farklı.

Peynir örneğinden yola çıkalım: Zincir ucuzluk marketlerinde indirimli fiyatı 15 lira olan beyaz peynir de var, gerçek sütten yapılan kaliteli ama kilosu 50 lira olan peynir de. Bu veriler çekilirken hangisi baz alınacak? Ucuza satılan ürünün fiyatı artmasın diye içeriği değiştiriliyor ve daha kalitesiz hale geliyor. Ama kilosu 40 liranın altına da kaliteli peynir kalmadı ki zaten iyi bir peynir için en az 11 litre süt kullanılması gerektiği söyleniyor. Sütün litresi toptan fabrika alış fiyatında bile 2.75-3 lira civarında ve bunun üretimi işçisi lojistiği derken zaten 50 liranın altına satılamaz. E zincir marketler peynir diye bize ne yediriyor peki?

Mesaj biraz yolundan saptı ama anlatmak istediğim şey şu. Yalandan kalitesiz bir ürünü belirleyici olarak seçip bunun her geçen gün daha da düşen kalitesi ve değişmeyen fiyatı ile ele alırsak tabi ki enflasyonda gerçek rakamı göremeyiz. Bir de her seferinde biraz daha yükseldiği için enflasyonun rayına oturması halinde bile fiyatlar yükselmeye devam edecek demek oluyor.

Benim gerçek hissettiğim enflasyon yıllık en az %50. Geçen yıl aynı maaşla 2 kilo peynir alıyorken bu yıl 1 kilo alabiliyorum. Hatta belki daha bile az.

Bir spor ayakkabı almak için mağazaya gittiğimde geçen yıl 150 liralık ayakkabıya şaşırıyordum ve fiyat ne kadar yükselmiş diyordum. Bu yıl aynı ayakkabı 800 liradan 400 liraya düşünce indirim olmuş diyoruz. E 2 katından bile daha pahalı satılmaya başlanmış, enflasyon kaç olmalı şimdi? Halkın maaşına aldığı zam 1 ayakkabı bile etmiyor ki. Enflasyon farkı verilecek diye önümüzdeki ay bir bakmışız enflasyon 0'a inmiş olacak

[designerusa]

Bu ülkenin enflasyonu gerçekte %25-30 dur. Tabii bu en iyimser sonuc. Maaslara vs.. ve halka cici görünmek için yapılan göz boyamadan başka bir şey değildir bu yayınladıkları oran.

[mandown]

Allahtan bu ülkede böyle enflasyon falan %30 larda falan değil ha

kendi seçmeninin duymak istediği şeyleri söylüyorlar hani şu ..23 yıl dalgası var ya ha o işte o yaklaşırken herşey iyileşiyormuş gibi göstermek istiyorlar iyileşiyor gibi gösterecekler ki daha çok koyun pardon seçmenden oy alacaklar ve mevcutları ellerinden bırakmak istemiyorlar ne zaman o koyuncuklar pardon seçmenelr adil partisinden den nefret etmeye başlar ozaman başka bir arayışa çıkacaklar ve büyük patron ozaman hata ettik b partisi ile devam edeceğiz hatamızı düzelteceğiz der.

o güne kadar kelle ne derse o olacak.

[tekno]

dediklerinize katılmamak mümkün değil. kur krizinden beri gizli örtülü zamlarla fiyatlar baskılanmaya başladı. 100 gramlık ürün kalitesi değiştirilmeden ambalajı 80 gr. a düşürülüp ya fiyat sabit bırakıldı (aslında %25 zamlanmış oldu) ya da dediğiniz gibi içeriğin maliyeti düşürüldü.

[muslol67]

Allahtan bu ülkede böyle enflasyon falan %30 larda falan değil ha

kendi seçmeninin duymak istediği şeyleri söylüyorlar hani şu ..23 yıl dalgası var ya ha o işte o yaklaşırken herşey iyileşiyormuş gibi göstermek istiyorlar iyileşiyor gibi gösterecekler ki daha çok koyun pardon seçmenden oy alacaklar ve mevcutları ellerinden bırakmak istemiyorlar ne zaman o koyuncuklar pardon seçmenelr adil partisinden den nefret etmeye başlar ozaman başka bir arayışa çıkacaklar ve büyük patron ozaman hata ettik b partisi ile devam edeceğiz hatamızı düzelteceğiz der.

o güne kadar kelle ne derse o olacak.

dediklerinize katılmamak mümkün değil. kur krizinden beri gizli örtülü zamlarla fiyatlar baskılanmaya başladı. 100 gramlık ürün kalitesi değiştirilmeden ambalajı 80 gr. a düşürülüp ya fiyat sabit bırakıldı (aslında %25 zamlanmış oldu) ya da dediğiniz gibi içeriğin maliyeti düşürüldü.

Yazdıklarınızdan sonra aklıma direk Güldür Güldür'deki şu skeç geldi;

https://www.youtube.com/watch?v=7xWpKfc3SL4

[cabsav]

Aoç süt 4.60 dan 6.40'a çıktı. Benim enflasyon kriterim budur. %50ye yakın zam bu. Süt bu ülkede herkesin kullanması gereken temel besin ihtiyacı. Aoç özel kuruluş değil o bile bu zammı yaptıysa enflasyon budur.

[ingiltere]

Bu veriler hazırlanırken enflasyon nasıl en düşük gösterilebilirse fiyat ona göre seçiliyor. Hem ürün yelpazesi hem ürün fiyatı enflasyonun düşük çıkması için özenle seçiliyor. Çok fazla üzerinde durmanın bir anlamı yok. Devletin güven vermesi gerekirken kurumların çizdiği bu algı anca kendine zarar verir. Sokağa çıksanız kimse bu oranlara inanmaz ama sandığa gelince -nedense- her şeyin çok iyi olduğunu hatırlar.