Hocam sektörü bilmeyen bir kişinin bu zam oranını çok görmesi doğal nedenlerini ve sistemin çalışmasını yazayım.
Devlet kendisi ile ilaç şirketleri arasındaki dolar kurunu piyasadakinden farklı belirliyor. Geçen seneye kadar doların ve euronun çılgın artışlarında bu oranı neredeyse değiştirmedi. Bir ara 2018'de dolar 6,40 lara vurduğunda devletin belirlediği oran 2.40 civarıydı yanlış hatırlamıyorsam.
İlaç şirketleri açısından sonucu şuydu 1 dolarlık ürünü yarım doların altında satmak istemediler devlete, öte yandan da sgk türkiyedeki neredeyse tek müşteri ve en büyük müşteri reçeteli ilaçlar için.
Devlet açısından sonucu şuydu kısabilen ilaç şirketleri kısabildikleri kadar fiyatı kıstılar. Doktor ve eczacıya ayırdıkları tanıtım olaylarını kısıtladılar işçi çıkardılar ama sgk alabildiği ilaçları daha ucuza aldı.
Halk açısından sonucu ise trajikti. Eczaneye gidip çok yaygın basit ilaçların bile olmadığını gördünüz. Bu dönemdeki stokçular var muhabbetini hatırlarsınız
Evet stokçu da vardı ama bunlar eczacılar değil ilaçları üretim ücretinden bile ucuza elde eden sistem içerisinde gücü olan karaborsacılardı. Buradan ucuza çektikleri ilaçları götürüp yurtdışında okuttular. Bunların kimler yada kim olabileceğini tahmin ediyorsunuzdur
Televizyonlar eczacılar stok yapıyor geyiğine girdi hatta bir kaç eczaneye baskın düzenlendi yalandan. Bir eczacı elinde olan ilacı neden satmak istemesin ? Kara borsa satma olasılığı zaten yok çünkü eczaneye giren ilaçlar karekod sistemiyle takip altındadır. Bazı ico hikayelerinde de ilaç takip sistemi geliştireceğiz diyen projeler buna dayanır zaten.
Artık işler öyle bir noktaya gelmeye başladı ki ilaç girmemeye, üretilmemeye başladı. Geçen sene bunun üzerine dolar kurunda yanlış hatırlamıyorsam yine %25'lik bir artışta anlaştılar. Bu sene de %12'lik bir artışta anlaşıldı. Yani o gördüğünüz bütün piyasaları etkilemiş olan dolar kuru artışının ilaca gecikmeli yansımasıdır.
Edit: Hazır dalmışken bir iki küçük yanlıştan bahsedeyim. Alınması zorunlu olan hayati önem taşıyan ilaçlar bile yoka giriyor. Adam o ilaç olmassa yaşayamayacak ama bu esnada sgk ilaç şirketleriyle pazarlık halinde olduğu için ilacına ulaşamıyor. Zam tarihinden bir kaç ay öncesinde ekstra yokluk dönemi oluşuyor. Şirketler zam geleceğini bildiği için depolara mal vermiyor. Depolar elindeki malı eczacıya vermek istemiyor v.b. Sonuç olarak insan hayatının bizim gibi değersiz olduğu ülkelerde bir kaç kişi feda edilebilir olarak görünüyor bu pazarlık sürecinde.
İlaç hükümetin gider kanalı, gelir kanalı değil elinde olsa %80-90 fiyatları aşağı çekmek ister. Ama dolar kuru onların yarattığı bir problem, problemin temel sebebi de teknolojiye değil de tüm yatırımın inşaata gitmesi. Alt sebeplere girip konuyu daha fazla dağıtmak istemiyorum. İlacın fiyatı %12 artınca doğal olarak bizden yapılan kesinti de artıyor ödeme oranlarından dolayı.
