 |
April 23, 2020, 07:36:12 PM |
|
Geçenlerde kimyanın babasını tanıtmıştık . Şimdi matematiğin babası olabilecek matematiğe ve dünya literatürüne birçok anlam katmış önemli bir şahsiyetten bahsedeceğiz . Harezmi .
Bir matematik dehası olan harezmi , tahmini 780 yılında Özbekistan , hive bölgesinde harezm şehrinde doğmuş lakabı doğduğu şehirden gelmekte olan bir bilim insanıdır. Matematikçi arkadaşların muhakkak duymuş olacağı yada duymadıysa ‘Lan bunu bu adam mi bulmuş ?’ Diyeceği bir isimdir kendisi. Abbasi devleti tarafından zamanının en büyük alimlerinin girdiği Beytül Hikme (Hikmet evi) de eğitim almıştır. Ayrıca dönemin ilim ve bilim başkenti Bağdat’ta o ünlü saray kütüphanesinde yönetici olmuştur .
En önemli çalışmaları matematik , astronomi ve coğrafya üzerinedir. Bu bilimlerden matematik üzerinde yaptığı çalışmalar ile dünyaca üne kavuşmuştur. Hala kullandığımız 0 dan 9 a rakam sembolleri harezminin dünyaya armağanıdır. Ve her rakam kendi sayısı kadar açıya sahiptir. ( 0 da hiç açı yokken , 9 da dokuz adet açı vardır)
0 a açıklık getirip ondalık sistemi geliştirip , logaritma kavramlarını da oluşturmuştur. Trigonometrik çalışmalarda bulunmuş , beytül hikme de dünyanın hacmi ve çevresini hesaplama üzerine çalışmalar yapmıştır . En önemli yapıtları Kitab-ül Muhtasar fi Hesab ül Cebr vel Mukabele , Kitâbü’l-Muhtasar fi’l Hisâbü’l Hindî ve El-Mesûhat’dır.
El Cebr ve’l Mukabele adlı kitap 600 yıl boyunca Dünya’nın birçok üniversitesinde cebirin temel kitabı olarak kullanıldı. 1986 yılına kadar bu kitap Leipzig üniversitesinde ders kitabı olarak kullanıldı . Ayrıca meşhur x i yalnız bırakma , eşitliğin diğer tarafına atıp değerin yönünü değiştirme aslında harezmi cebri olarak bilinir .
Ayrıca 70 bilim insanıyla çalışarak 830 yılında bir dünya haritası çizmeyi başarmıştır.
Harezmi Avrupa’da al-kourism olarak da bilinir . Algoritmanın kurucusudur.
|
