Arkadaşlar geçtiğimiz günlerde hepinizin bildiği gibi binance bir ieo yaptı, herkes bir Defi projesi beklerken, Sandbox adında bir projenin ieosu yapıldı. Böyle olunca çoğumuz ben de dahil, Binance, Defi rüzgarının arasına saçma bir ieo sıkıştırdı ve millete iteledi gibi düşüncelere kapıldık. Bu Sandbox neymiş, ne değilmiş diye merak ederken, bu projenin bir NFT olduğunu gördüm ve biraz araştırdım. Araştırma yaptıktan sonra Binance'ın bu ieoyu yapmasındaki amacın DeFi'den sonra yeni bir akımın temellerini atmak olabileceği aklıma geldi. Daha işin başındayken sizi de biraz NFTs konusunda bilgilendirmek istedim.
Kripto para birimleri, utility tokenlar, security tokenlar ve daha fazlası… dijital varlıklar ve sınıflandırmaları, kripto ve blok zinciri teknolojisinin yanı sıra gelişiyor. Değiştirilemez tokenlar veya NFT'ler, sektördeki hızlı tempolu değişimin bir başka örneğidir. Bu incelemede ne olduklarını, nasıl çalıştıklarını ve nasıl kullanıldıkları hakkında biraz bilgi vermek istedim.
NTFs (non-fungible tokens- değiştirilemez-bölünemez tokenlar) nedir?NTFs, akıllı sözleşmelerinde kayıtlı tanımlayıcı bilgileri içerir. Her birini farklı kılan bu bilgidir ve bu nedenle, başka bir token ile doğrudan değişim yapılamaz. Bunun aksine banknotlar (fiat), basitçe birbirleriyle değiştirilebilir, tabi aynı değere sahip oldukları kadarıyla, kullanıcı için ha dolar kullanmış ha euro kullanmış aynı hesap gibi.
non-fungible tokenlar, birine bir konser biletinin bir kısmını gönderemeyeceğiniz gibi bölünemez. Bir konser biletinin bir kısmının kendi başına hiçbir değeri olmayacak ve paraya çevrilemeyecektir. Bölünebilir coinler böyle değildir, mesela bitcoin satoshi bazında bölünebilir ve o şekilde ticaret yapılabilir.
CryptoKitties koleksiyon parçaları, ilk NTFs'den bazılarıydı. Her bir blockchain tabanlı kedi benzersizdir, eğer birine bir CryptoKitty gönderirseniz, aynısını iade etmedikleri sürece bir anlamı yoktur, karşılığında size başka bir tane gönderilirse, tamamen farklı bir kedi olacaktır.
Bir CryptoKitty gibi, değiştirilemez bir tokenın benzersiz bilgileri, akıllı sözleşmesinde saklanır ve tokenın blok zincirine değişmez bir şekilde kaydedilir. CryptoKitties, Ethereum ERC-721 tokenıdır, Ethereum'un protokollerini ve Ethereum blok zincirini kullanır.
NFT'leri bu kadar özel yapan nedir?NFTlerin benzersiz özellikleri vardır, genellikle belirli bir varlıkla bağlantılıdırlar.
Diğer tokenlar, tokenlarla veya fiat parayla aynı şekilde değiştirilebilir. Fungible tokenlar aynıdır, değiştirildiklerinde aynı niteliklere ve değere sahiptirler.
NFTs nasıl kullanılır?CryptoKitties gibi kripto koleksiyonlarının yanı sıra, birbirlerinden farklılaştırılması gereken dijital varlıklar için değerini kanıtlamak için kullanılamaz.
Bir NFT'nin başka bir örneği, Decentraland’ın LAND tokenıdır. Decentraland, Second Life'a benzer, blockchain tabanlı bir sanal dünyadır. Her LAND tokenı, Decentraland'daki sanal dünya koordinatlarıyla tanımlanan bir sanal arazi parselini temsil eder.
SuperRare, dijital sanatçıların bir tokenı, oluşturdukları bir görüntüye veya GIF'e bağlamasına izin veren, değiştirilebilir olmayan tokenlar oluşturan başka bir blok zinciri projesidir. Bir token, dijital sanatın sahipliğini temsil eder ve içerik oluşturucunun telif haklarını ve IP'sini korumasına ve kaydetmesine izin verir. Tokenlar, dolayısıyla sanat, tıpkı fiziksel sanat eserleri gibi satın alınabilir ve satılabilir.
Fungible olmayan tokenler, standart kripto para borsalarında alınıp satılmaz, bunun yerine Openbazaar veya Decentraland’ın LAND pazar yeri gibi dijital pazarlarda satın alınır veya satılır.
NFT'ler nasıl çalışır?Bitcoin ve Ethereum tabanlı ERC-20 tokenları gibi tokenlar değiştirilebilirdir. CryptoKitties ve Decentraland tarafından kullanılan Ethereum’un değiştirilemez token standardı ERC-721'dir. Değiştirilemeyen tokenlar, takas edilemeyen token araçları ve desteği ile diğer akıllı sözleşme etkin blok zincirlerinde de oluşturulabilir. Ethereum yaygın olarak kullanılan ilk şirket olmasına rağmen, NEO, EOS ve TRON artık NFT standartlarına sahip olan projelerdir.
NTF'ler ve bunların akıllı sözleşmeleri, sahibinin kimliği, zengin meta veriler veya güvenli dosya bağlantıları gibi ayrıntılı özniteliklerin eklenmesine izin verir. NTF'lerin dijital sahipliği değişmez bir şekilde kanıtlama potansiyeli, giderek dijitalleşen bir dünya için önemli bir ilerlemedir.
Blockchain'in bugüne kadarki zorlukları gibi, NFT'ler protokolleri ve akıllı sözleşme teknolojisi hala geliştirilmektedir. NFT'lerin yönetimi ve oluşturulması için merkezi olmayan uygulamalar ve platformlar oluşturmak hala nispeten karmaşıktır. Bir standart yaratmanın zorluğu da var. Blockchain geliştirmek için parçalı, bir çok geliştirici kendi projeleri üzerinde çalışıyor. Başarılı olmak için birleşik protokollere ve birlikte çalışabilirliğe ihtiyaç olabilir.
GeleceğiÇoğunlukla, NFT'ler, oyunlarda ve kripto koleksiyonlarında uygulanmaktadır. Oyun oynamak için, fungible olmayan tokenlar, skinler gibi oyun içi öğeleri temsil etmek için kullanılabilir ve potansiyel olarak yeni oyunlara taşınmalarına veya diğer oyuncularla takas edilmelerine izin verir.
Ancak bunların potansiyeli, telif hakkı ve fikri mülkiyet haklarına, bilet satışına ve video oyunlarının satışına ve ticaretine yönelik olası uygulama ile çok daha geniştir.
NFT'lerin daha fazla uygulanması, nitelikler, yazılım lisansları, garantiler ve hatta doğum ve ölüm sertifikaları gibi sertifikaları olabilir. Bir NFT'nin akıllı sözleşmesi, alıcının veya sahibinin kimliğini değişmez bir şekilde kanıtlar ve erişim ve temsil kolaylığı için dijital bir cüzdanda saklanabilir. Bir gün dijital cüzdanlarımız, sahip olduğumuz her sertifika, lisans ve varlığın kanıtını içerebilir.
NFT'lerin geçmişi çoğu insanın düşündüğünden çok daha uzundur. NFT'lerde ilk denemeler 2012–2013 colored coin dönemindeydi, ancak 2020 yılında hala işin daha başında olduğumuzu düşünüyorum. Son yıllarda yaşanan gelişmelere rağmen, sektör hala son derece genç ve geliştirilmeye açık. Aslında, daha fazla insan ve şirket NFT'lerin sahip olabileceği etkiyi fark ettikçe ve bunları daha fazla uyguladıkça NFT ekosisteminin büyümesinin hızlanacağına inanıyorum. Geliştiriciler yenilikçi kullanımlar yaratmaya devam edecek ve birlikte çalışabilir öğeler tamamen oyunun kurallarını değiştirecek. Bir kaç yıl içinde NFT bugünkinden çok daha iyi yerlere gelecektir.
Kaynaklar:
https://coincentral.com/nfts-non-fungible-tokens/https://decrypt.co/resources/non-fungible-tokens-nfts-explained-guide-learn-blockchainhttps://medium.com/@Andrew.Steinwold/the-history-of-non-fungible-tokens-nfts-f362ca57ae10
