Yeni Nesil Kripto Para: FlowBlockchain teknolojisinin ve kripto para kullanımın yaygınlaştığı günümüzde, bu sistemler üzerine hizmet veren pek çok proje ortaya çıkmıştır. Bunlardan bir tanesi olan Flow, Dapper Labs tarafından tasarlanan bir ağ ve burada kullanılan kripto paradır. Kendi sitesinde bulunan tanımlamaya göre “gelecek nesil uygulamalar ve oyunların ile bunlara güç veren dijital varlıklar için oluşturulmuş bir Blockchain teknolojisi” olarak görülmektedir. Aslına bakılacak olursak Dapper Labs, Flow’u ilk olarak sadece kendilerinin kullanımları için tasarladıklarını; ancak kısa bir süre sonra gelişmeye başladığını itiraf etmiştir. Buna karşılık Flow, geliştirilip, gerekli testlerin de yapılmasının ardından dünya üzerindeki tüm insanların kullanması için açılmıştır. Ancak bu sistemi kullanmadan önce üstün bir kullanıcı tecrübesi gerekmektedir. Zira Dapper Labs projeyi tasarlarken internet ölçekli protokoller ve uygulamalara yönelik olarak, tamamen sıfırdan hazırlamıştır ve diğer sistemlerden de farklılık göstermektedir. Bu nedenle Flow’dan faydalanmak istiyorsanız, öncelikle kripto para sistemi ve piyasası hakkında engin bir bilgi sahibi olmanız şarttır.
Dapper Labs HakkındaFlow sistemini daha iyi anlayabilmek için, projenin arkasında yatan firma hakkında da bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Bilgisayar teknolojileri odaklı bir firma olan Dapper Labs, Şubat 2018 tarihinde Axiom Zen bünyesinden ayrılarak, sektördeki hayatına başlamıştır. Dapper Labs Flow öncesinde de farklı projeler arkasına imzasına atmış bir firmadır. Crypto Kitties ve Kitty Verse gibi çalışmalarını geçtiğimiz yıllarda kullanıma sunan firma, pek çok yatırımcısı ile gelişmeye devam eden şirketlerdendir. En önemli yatırımcıları arasında Andreessen Horowitz, Union Square Ventures, Venrock, Alphabet’s GV (Eskiden Google Ventures); Dreamworks, Reddit, Coinbase, Zynga, AngelList’in kurucuları yer almaktadır. Firma, güncel olarak Flow projesini piyasa sürmüştür.
Flow TopluluğuFlow oldukça geniş bir topluluğa sahiptir. Bunlar arasında NBA, Ubisoft, Samsung, UFC, Berkeley University of California, Blockdaemon, Purdue University, Rochester Institute of Technology, MotoGP, Warner Music Group ve daha pek çok marka ve kurum bulundurmaktadır. Yeni kurulmuş olmasına rağmen sahip olduğu geniş topluluk, büyümesine de katkı sağlamaktadır. Bu topluluk, aynı zamanda Flow token kazanabilme imkânına da sahiptir.
Flow DestekleyicileriYatırım yapmadan önce ilgili projenin kimler tarafından desteklenip, desteklenmediği bilmek büyük önem taşımaktadır. Zira eğer yatırım yapılacak firma gerekli destekleyicilere sahip değilse, sektörde tutunması da zordur. Bu konuda Flow, bu markalar tarafından destek görmektedir.
- Andreessen Horowitz
- GV / Google Ventures
- CV / Coinbase Ventures
- USV
- Venrock
- Accomplice
Bu destekleyicilerin tam listesine Flow resmi sitesi üzerinden erişilebilecek olup, bunlar sadece aklınızda bir düşünce oluşması içindir. Tıpkı Flow topluluğu gibi, Flow destekleyicileri de Flow token talep etme imkânına sahiptir.
Flow Nasıl Çalışır?Flow diğer sistemler ile karşılaştırıldığında biraz daha farklı bir sistemdir. Burada “kripto para madencisi” olarak da bilinen doğrulayıcının işleri dört role ayrılmaktadır ve her rol kendi özelliklerine sahiptir. Eğer evinizde güvenli ve hızlı bir internetiniz varsa, sizin de Flow için bir doğrulayıcı olarak katılma imkânınız, böylece token kazanabilme fırsatınız vardır. Doğrulayıcı olarak katılabileceğiniz roller şöyledir.
- Kollektör düğümleri verimliliğini arttırmaktadır.
- Yürütme düğümleri hız ve ölçeklendirme sağlamaktadır.
- Doğrulayıcı düğümler, doğruluğu garanti etmektedir.
- Konsensus düğümleri, görev dağılımı sağlamaktadır.
Bir doğrulayıcı, bu görevlerden yalnızca birine katılabilmektedir.
Flow’u Farklı Yapan Nedir?Yatırımcıların bildiği üzere pek çok Blockchain teknolojisi bulunmakta olup, bunların her biri farklı özelliklere sahiptir. Flow sistemini, diğer Blockchain projelerinden farklılaştıran dört husus vardır ve bunlar şu şekildedir.
Çok Rollü Mimari: Flow’da ağ, konsensus’un parçalanmasına veya görev dağılımına azaltılmasına gereksinim kalmadan, sayıları dünya çapında milyarlara ulaşan kullanıcılara hizmet verecek şekilde tasarlanmıştır.
Kaynak Odaklı Programlama: Flow sisteminde mevcut akıllı sözleşmeler, Cadence ile yazılmıştır. Bu programlama dili kripto varlıkları ve uygulamaları için hem daha kolay, hem de daha güvenlidir.
Geliştirici Ergonomisi: Flow ağı sonuç almak üzerine kurulmuş olup, bu kapsamda yükseltilebilir akıllı sözleşmelerden, Flow emülatör’e kadar pek çok husus bulundurmaktadır.
Tüketici Katılımı: Flow sistemi fiat’tan, kriptoya kadar güvenli ve az sürtünmeli bir yolu kanalize eden ödeme şeritleri vasıtasıyla, ana akım kullanıcıları için hazırlanmıştır.
Flow Token Nedir?Flow Token, bu ağ için kullanılan bir para birimi olup, dijital ekonomi için önemli bir temel taşıdır. Bu konu şu şekilde daha iyi anlaşılacaktır; Blockchain dijital bir alt yapı olarak düşünülürse, Flow Token bu ağa güç sağlayan bir yakıttır. Flow; Flow Blockchain sisteminin üzerine tasarlanan oyunlar, akıllı sözleşmeler ve uygulamalar için hazırlanmış bir para birimidir. Geliştiricilerin ve kullanıcıların Flow ağı üzerinde işlem yapabilmesi için tokenler garanti edilmektedir. Geliştiriciler hizmetler için ödeme, eşler arası ödemeler ya da tüketicilerin meydana getirdikleri değerin bir karşılığı olarak ödül kazanabilmek için, kendi uygulamalarında Flow inşaa edebilmektedir. Söz konusu Flow kullanıcıları tarafından eşler arasında işlem görebilmekte, aktarılmakta ve tutulmaktadır. Flow üzerinde yeni kullanıcı hesaplarından akıllı sözleşmeler ve varlıklar için, depolamaya kadar ağ üzerindeki her etkileşim için düşük miktarda Flow token gerekmektedir. Flow ağı geliştikçe, Flow tokenlerini daha gelişmiş şekilde kullanabilecektir.
Geniş DağıtımFlow sisteminde kullanılan yerel token’in dağıtımı, uzun vadede başarı elde edebilmek ve görev dağılımı sağlayabilmek için büyük önem taşımaktadır. Token tedariki üzerinde olan merkezi kontrol; token’in yeni akıllı sözleşmeler dağıtmasına, işlem ücretlerini ödemesine ve Flow ağı üzerindeki hesap ve depolama mevduatını karşılamasına gereksinimi olan geliştiricilerin kolay bir erişim sağlamasını engellemektedir.
Düşük Parasal EnflasyonTüm dünya ekonomilerinde olduğu gibi, parasal enflasyon burada da maliyetlidir. Yeni oluşturulan Token tedarikleri, günlük kullanımda adeta bir vergi gibi işlemektedir. Bu nedenle parasal enflasyon üzerinde üst sınır vardır. Buna rağmen Flow ağ ücretleri arttıkça, ters orantılı olarak Flow üzerindeki enflasyon da düşecektir. Şu anda iki çeşit ücret vardır;
- İşlem ücretleri: Bir bloğa dâhil edilecek ya da gönderilecek işlem ücretlerini içermektedir.
- Hesaplama ücretleri: Bu ücretler, bakiye güncellemelerinin ilerisinde hesaplama gerektiren ve daha karmaşık bir yapıya sahip olan işlemlerde geçerlidir.
Token DağıtımıFlow piyasaya sürülmeden önce üç aşamadan geçmiş olup, bunlar şu şekildedir;
I. Aşama: Beta MainnetFlow Beta Mainnet, hayatına 15 Mayıs 2020 tarihinde başlamıştır. 15 Haziranda beta test süreci başlatılarak, bu kapsamda ilk grup NBA Top Shot’a çağırılmıştır. Bu kapsamda NBA Top Shot, Flow üzerinde başlatılan, ağın işlevselliğini ve iş değerini, gerçek kullanım yöntemiyle göstermiştir. Bu aşama henüz test aşaması olduğu için, bazı özellikleri de farklıydı. Örnek olarak Flow ağı bu aşamada token olmaksızın işliyor ve staking ödülleri gibi başlıklar bulunmuyordu. Burada kullanıcılar kredi kartları ve Flow olmayan, farklı kripto para birimlerini kullanarak, ödemelerini gerçekleştiriyordu.
II. Aşama: Token üretilmesi ve DağıtılmasıFlow projesi kapsamında 2. aşamaya geçildiğinde ilk aşamada 1.25 milyar Flow oluşturuldu. Bu esnada yani 2. Aşamanın başında yaratılan ve dağıtılan tokenler, bir yıl boyunca kilitli vaziyette kalacaktır. Söz konusu aktarma ve kilitleme kısıtlamaları, token’in oluşturulması anında konulmaktadır ve lansman öncesinde ekip üyelerinin, destekçilerin ve ilk topluluğun aynı düzeyde olmasını sağlamaktadır.
Büyük ve Küçük DestekçilerLansman öncesinde Flow projesinin kurucusu olan Dapper Labs; Samsung Next, Warner Music Group, BlockTower, Valor Capital, a16z ve daha birçok isim tarafından 24.6 milyon dolarlık bir fon toplamıştır.
Ekosistem GeliştirmeFlow, topluluk destekçilerine, içerik ortaklarına ve yerleşik olan topluluk üyelerine Flow ekosisteminin bir parçası olmayı sunmaktadır. Bu kapsamda ekosistemi de geliştirebilmek için, 350 Milyon Flow token ayrılmıştır. Burada ekosistemi destekleyen kâr elde amacı olmayan kurumlar, girişimci destek kuruluşları ve akademik camialar da vardır. Flow ekosistem geliştirme programı spekülasyonunun aksine, sürdürülebilir değerler oluşturan ve merkezi olmayan bir topluluğun çabalarını ödüllendirmek için hazırlanmıştır. Bu programlar firmalar ve şirketler gibi saygın topluluk kuruluşlarının da katılarak, ödül kazanmasına izin vermektedir.
Dapper LabsBu aşamada Flow sistemini finanse eden firma olan Dapper Labs, 250 Milyon token tahsis ederek, bunları uzun vadeli bir hazine olarak ele almıştır.
III. Aşama: Stake Ödüllerinin BaşlamasıFlow ve ilk doğrulayıcılarla yaptıkları tartışmaların ışığında, geçtiğimiz 2 Kasım tarihinde 3. Aşamanın başladığı ve doğrulayıcı ödüllerinin mainnet’de aktif hale getirildiği tarih olarak verilmişti. Flow sisteminde enflasyon oranlarının yüzde 100 oranı, ilgili staking sahiplerine dağıtılmaktadır. Bunun anlamı da aktif olarak kullanıldığı takdirde, Flow sahiplerinin eksiltilmeyeceğidir. Ayrıca ilk yılda Flow ağında dolaşımda olan tokenlerin, tokenlerini staking eden doğrulayıcı düğüm operatörlerine
(node) ödenmesi beklenmektedir. Buna ek olarak Flow’un akıcılığını başlatmak ve kullanıcıların tokene erişimini arttırmak için yüksek bir enflasyona sahip olacağı belirtilmektedir. Ancak ek kullanımların başlamasıyla beraber, staking yüzdesinin de düşeceği beklenmektedir. Bu durum söz konusu olduğunda enflasyon da en az seviyelere indirgenecektir.
Circulating Supply
Token Fiyatı $0.1 - $0.38
Onflow.org - Discord - Telegram
