Bugün instagramda gezinirken bir post denk geldi konusu ise siyah kuğuydu. Biraz googleda gezintiye çıktım ve gördüklerimi okuduklarımı sizlerle paylaşmak istedim.
1697 yılında Hollandalılar Avustralya’da siyah bir kuğuya rastladıktan sonra bu imkânsız bir olaymış gibi görünen durum, dünyada yankı uyandırmıştı. Tarih boyunca insanların rastladığı milyonlarca kuğu beyaz renkli olsa da görünen bir tek siyah kuğu, kuğuların sadece beyaz renkte olduğu sanılan gerçeğini değiştirmiştir. Siyah Kuğu (Black Swan) Teorisi Finans profesörü Nassim Nicholas Taleb tarafından geliştirilmiştir. Bu konuyla ilgili olarak
"Siyah Kuğu - Olasılıksız Görünenin Etkisi" isimli bir kitabı da bulunmakta okumak isteyenler olur belki de. Siparişi geçtim okuduktan sonra güncelleme ekleyeceğim. Nicholas Taleb, “Siyah Kuğu” metaforunu kullanarak, olmasına neredeyse hiç ihtimal verilmeyen olaylara dair gözlem ve bilgimizin ne kadar kırılgan olduğunu ortaya koymaktaymış.
Siyah Kuğu olarak bahsedilecek olayı üç temel özellikle açıklanırmış bunlar:- 1- Sıradışı olması. Çünkü oluşuna kadar olabilitesine dair tek bir örnek görülmemesiymiş.
- 2- Olağanüstü etki gücüne sahiptir. Düşünsenize ne icat ederdiniz sorusuna yürüyen uçak diyen çocuğa ne gülmüştük bununda bir siyah kuğu olduğunu düşünsenize biz şooook
- 3- Beklenmedik olmasına rağmen insan doğası bu olayı sonradan bir mantıksal çerçeveye oturtmaya kalkışır. Üstteki örnekteki gibi ulan uçabiliyosa yürürde be falan veya yakıtı bordur lan bunun diyenlerin çıkması
Dünyadan genel siyah kuğu örneklerine baktığımda Dünya savaşları, Sovyet Blokunun çöküşü, 1987 Borsa Krizi, 11 Eylül saldırıları" birer Siyah Kuğu olarak nitelendiriliyor. Bir süre bu olayların neden siyah kuğu olarak nitelendirildiklerine baktım sonra bitcoine baktım ulan bunlar siyah kuğuysa bitcoinde alası la dedim. Bundan 15 sene önce desen merkeziyetsiz para hönnnk derlerdi işte internetten alıyosun taaa amarigaya gönderiyosun öhhh derdi. Veya şu altcoinleri anlatsan sen nediyon derlerdi. Hatta öyle birşey ki Satoshi Nakamoto yaktığı meşale ile siyah kuğuların öncüsü oldu diyebiliriz.
Peki sizce siyah kuğu olacak projeler olaylar neler olacak bu sektörde hatta bugüne kadar hangi proje yaptıkları ile bir siyah kuğu oldu?
Son olarak bir blogda Nicholas Taleb'in kitabıyla ilgili okuduğum son paragrafı ekleme ihtiyacı duydum.
Kitapta eleştirilen konulardan biri de istatistiktir. Hatta yazar öyle eleştiriyor ki, bugüne kadarki tüm istatistik kitaplarını çöpe atın demeye getiriyor. Bunun sebebi aslında yukarıda anlattığımız gibi geçmiş gözlemlere dayalı olarak gelecekte neler olabileceğini öngörmeye çalışmamızdır. Hiçbir istatistik yönteminin Siyah Kuğuları tam olarak ortaya çıkaramayacağını söylüyor. Hele bir de bunu uzmanlar uyguluyorsa o zaman güvenimiz daha da fazla artıyor ve bu durum da bir körlük oluşturuyor.
