Son yıllarda sıkça duyduğumuz bir kelime oldu bu küresel ısınma. peki ama küresel ısınma nedir? sonuçları nelerdir? geçen gün kuraklık ile ilgili bir konu açtıktan sonra böyle bir konunun da faydalı olacağını düşündüm.
Bu konuda Vikipedia'ya bakınca çok çeşitli kaynaklardan alınmış güzel bilgiler var. vaktiniz varsa hepsini okuyun linki bırakacağım ama bazı önemli hususları bu yazıda belirtmek isterim.
Küresel ısınmanın tanımıyla başlarsak eğer,
Küresel ısınma, başlıca atmosfere salınan sera gazların neden olduğu düşünülen sera etkisinin sonucunda,
Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir. Günümüzde iklim bilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler.
küresel ısınma deyince sadece kuraklık yada çölleşme anlamayın. tamda şimdi olduğu gibi bizim ülkemizde kışın sıcaklık ortalaması yüksek ve yağış ortalaması düşük geçerken, ispanyada son yılların en çetin kışı geçiyor ve insanlar soğuktan hayatını kaybediyor. yani dünyanın bir yanı aşırı yağışla savaşır ve sellerle cebelleşirken, diğer yanında bir metreküp yağış olmayabiliyor. işte tam bu dengenin bozulmasına biz küresel ısınma diyoruz.
küresel ısınmada en önemli sebepler, başta petrol olmak üzere fosil yakıt tüketimi , seracılık gibi tarım faaliyetleri vs. durumlar gösteriliyor. bununla ilgili bir önlem yok mu tabii ki dünya bunun önlenmesi için ,
Paris Anlaşması diye bir antlaşma imzalamış.
Paris Anlaşmasını göre, dünyanın ortalama ısısı en fazla 2 °C olmalıdır. Bu hedeflere ulaşmak için birçok faaliyet şart. En önemlilerin arasında fosil yakıt kullanımının bırakılması ve az et tüketilmelidir.
Peki bu küresel ısınmanın belli bir başlangıcı var mı ?bu konuda genel bilgi 18 yy.'da gerçekleşen sanayi devrimiyle beraber devrimin ortaya çıktığı kuzey yarım kürenin buzullarının erimeye başlamasıyla başladı şeklinde oluyor.
Sera gazı, sera gazı diyoruz nedir bu sera gazları?sera gazı deyince aklımıza direkt seracılık faaliyetleri yüzünden oluşmuş gazlar gelmesin. sera etkisine neden olan gazlar
%36-70 Su buharı,
%9-26 Karbon dioksit, %4-9 Metan ve %3-7 ile Ozon'dur.Sera gazlarının bir kısmı kendi kendine oluşurken, bir kısmı da insanlar tarafından üretilir. doğal yollarla oluşan sera gazları su buharı, karbondioksit, metan, nitroz oksit ve ozon içerir. bu yüzden sanayi devrimiyle başladı dedik neden sanayi devrimi dünyaya buharlı makinelerin iş gücü olarak kullanımını getirdi ve okuduğumuz bilgiye göre sera gazlarının en yoğunu SU BUHARI. yani su bu birşey olmaz demek doğru değil herşeyin fazlasının zarar olduğunu söylediğimiz gibi Su buharının da fazlası dünya için zarar.
Şimdi bir de bu küresel ısınmanın sonuçlarına kısaca bakalım*Buzulların erimesi
*Yağmur miktarındaki sağanak şeklinde yağışlarda artış
*Denizlerin su düzeyinde yükselme
*Fırtına ve sel hasarlarının artması
*Tundraların erimesi
*Buharlaşma miktarında artış
*Kuraklık ve çölleşme
bunlar sadece belli olan yaşanılan hayattaki sonuçları. ilerleyen evrelerde ise BM 2007 yılında hazırladığı bir raporda şöyle deniyor.
+2 °C: Su sıkıntısı başlayacak
Kuzey Amerika'da kum fırtınaları tarımı yok edecek. Deniz seviyeleri yükselecek. Peru'da 10 milyon kişi su sıkıntısı çekecek. Mercan kayalıkları yok olacak. Gezegendeki canlı türlerinin yüzde 30'u yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
+ 5 °C: Denizler 5 m yükselecek
Deniz seviyesi ortalaması 70 metre olacak. Dünya'nın yiyecek stokları tükenecek.
+ 6 °C: Göçler başlayacak
Yüz milyonlarca insan uygun iklim koşullarında yaşamak umuduyla göç yollarına düşecek.
çok ciddi sonuçları var değil mi ? bu yüzden belki de ilerleyen yıllarda artık herkesin diline düşen o klişe Su Savaşları olacak deyimi söyleniyor.
Peki biz bu küresel ısınmada birey olarak neler yapmalıyız ?
*Uçakların daha az kullanılması öneriliyor. ( fosil yakıt )
*Daha az kırmızı et ve süt tüketilmeli. ( bu konuda ülkemiz zaten bence sınırda bu bizim için çok önemli bir madde maalesef değil. nedenini kısaca yazayım büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, CO2 salınımının yüzde 15'ini oluşturuyor. Gübresi de CO2 salınımına sebep oluyor. ayrıca 500 gram inek eti üretmek için yaklaşık 7 bin litre su tüketmek gerekiyor. Bu rakam buğday ve pirinç için kullanılanın 10 katı.bu yüzden su israfına da sebep oluyor.)
*Kömür yakılmamalı
*Daha çok yerli üretim gıdalar tüketin, gıda atıklarını azaltın
*Standart ampulü, LED ampulü ile değiştirmek, yılda 75 kg karbondioksit tasarrufu sağlıyor.
gibi önlemleri yapabiliriz.
kaynaklara gelirsek :
-https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCresel_%C4%B1s%C4%B1nma#:~:text=K%C3%BCresel%20%C4%B1s%C4%B1nma%2C%20ba%C5%9Fl%C4%B1ca%20atmosfere%20sal%C4%B1nan,klimatolog)%20k%C3%BCresel%20%C4%B1s%C4%B1nma%20konusunda%20hemfikirdirler.
-https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris_Anla%C5%9Fmas%C4%B1
-https://tr.wikipedia.org/wiki/Sera_gazlar%C4%B1#:~:text=D%C3%BCnya'da%20ba%C5%9Fl%C4%B1ca%20sera%20etkisine,nitroz%20oksit%20ve%20ozon%20i%C3%A7erir.
-https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojiyegir.aspx?s=19
-https://tr.euronews.com/2019/01/14/kirmizi-et-yemeyerek-kuresel-isinmayla-mucadeleye-katki-kanser-kitlik-tarim
