Neden Türkiye'de dolandırıcılık arttı?

[Ozkance]

Son günlerde haberlerde ve etrafımızda genelde duyuyoruz; Telefon dolandırıcılarına xxx profesörü xxx lirasını kaptırdı, daha evliliğinin ilk gününde gelin bütün altınları alıp kaçtı, xxx şirketinin sahibi paraları alıp yurt dışına kaçtı, etrafına güven veren kişi mahalleden paraları toplayıp sırra kadem oldu gibi... Kişilere güveniyoruz, paraya sıkıştığında borç veriyoruz, daha fazla kazanmak için paralarımızın tamamını hiç bilmediğimiz bir yatırım alanına gömüyoruz ama sonunda hüsrana uğruyoruz. Tabiiki bunun psikolojik ve sosyolojik bir sürü nedeni var. Bu nedenle dolandırılmanın bazı nedenlerini açıklama gereği duydum.

Hayır demeyi bilmiyoruz

"Tabiiki Evet!",
"Ne demek yaparım!"
"Lafı mı olur!"

Bu cümleleri genelde kullanırız ama aslında  kullanmamamız gereken cümlelerin arasında olduğunu hiç düşünmeyiz. Bu cümlelerin kişiliğin ve yardımseverliğin bir göstergesi olarak düşünürüz ancak bizden neler götürdüğünün farkında bile olmayız çoğu zaman. Çevremizden birisinin bizden bir isteği olduğunda onun bizimle olan statüsüne bakmadan, anında isteğini kabul etmek sanırım sadece bizim millette var ve bu bir hoşgörü, iyi niyet olarak adlandırılıyor. Aslında Evet demeden önce düşünmemiz lazım. Mesela birisi bizden borç istediğinde hemen kabul ederiz ancak sonucunda kimleri mağdur ettiğimize bakmayız. -

-Kardeş çok paraya sıkıştım bana 20 bin lira borç verir misin?
-Tabiiki ne demek veririm.      
Peki neden verirsin? O paraya ailenin daha çok ihtiyacın vardı..! "Yok diyemedim bir an!",  

-Kardeş çok zor durumdayım kredi çekeceğim kefil olur musun?  
-Ne demek olurum!
Neden olursun? Senin durumun zaten kötü ya ödeyemezsen? Senin çolun çocuğun da mağdur olmayacak mı? Yüzme bilmeden boğulmaya çalışan birisini kurtarmak için denize girmek gibi bir durumdan farksızdır bunlar. Bunun için Evet demeden önce en ağır senaryoları düşünmek lazım. Hatta bu gibi durumlarda vereceğiniz cevabı önceden hazırlamanızda fayda var. Çünkü hayır demeye alışmamış bir insanın Hayır demesi çok zordur.

İşte bizim dolandırılmamızın ilk nedeni Hayır demeyi bilememek. Bu yüzden https://www.ozkancelik.net/2019/11/29/hayir-demenin-gucu-sevdiklerinize-bile/ yazımı okumanızı tavsiye ederim.


İyi bir araştırmacı değiliz

Bir yatırım yapacağımızda ilk düşündüğümüz şey para kazanmak. Genelde kaybetmeyi düşünmeyiz ve kendimizi kötü senaryolara hazırlamayız. Örneğin burası bitcoin platformu olduğu için söylüyorum. Bitcoin yatırımı yapmayı düşündüğümüzde hemen atlayıp paramızı yatırıyoruz. Piyasa bitcoin'in metal para olduğunu düşünenlerle dolu. Hani sembolik olarak var ya. Tam bir araştırma yapmadığımızda kendimizi senaryolara iyi hazırlayamıyor ve yatırım araçlarını iyi seçemiyoruz. Kendi aklımızı bir kenara bırakıp başka akılların yönlendirmesiyle hareket ediyoruz. Bu da bize eğer şansımız yoksa kayıptan başka bir şey getirmiyor. Emin olun Türkiye'deki yatırımcıların %80'i daha cripto para nasıl ve ne şekilde üretilir bilmez. Ama ondan daha iyi bir yatırımcı yoktur.


Para kazanma hırsı aklımızı alıyor

Para kazanmak ilk düşüncemiz. Asla kaybetmeyi düşünmeyiz. Bu yüzden tüm paramızı hiç bilmediğimiz bir yatırım aracına gömeriz. Ancak şöyle olmalı; sizi mağdur etmeyecek ve ihtiyaç fazlası paranızı yatırım olarak düşünmelisiniz. Ancak çok çok iyi bir analizci iseniz bir miktar daha para koyabilirsiniz. Eğer ayaklarınız yere sağlam basmazsa ve bitcoin borsasını bir yatırım aracı olarak değil de kumar gibi görürseniz diplere hazırlıklı olmalısınız. Çünkü Bitcoin bir yatırım aracıdır, kumar aracı değil! Zaten kumar aracı olarak görenler genelde para kazanma hırsıyla bu piyasaya adım atanlar oluyor.


Sürü psikolojisiyle hareket ediyoruz

Etrafımızdan kulaktan dolma bilgilerle çevremizdeki yatırım araçlarına yöneliyoruz. Örneğin Tosuncuk vakasında bir teyzenin cümlesini herkes duymuştur: "Bu kadar insan aptal olamaz heralde dedim ben de girdim." Peki önceki yazdığım maddeye bakarak iyi analiz ettin mi? Etmedin! Sürü psikolojisinde insanlar hipnoz olmuşçasına bir alana yönlenirler ve daha önce de bahsettiğim gibi bir hedef doğrultusunda topluluk olarak o hedefe doğru koşulsuzca ilerlerler. Aslında onların kaybetmesinin asıl nedeni araştırmayı bireysel olarak yapmamak. Allah akıl vermiş ben de o aklı kullanayım bari demeden başkasının şeyiyle şeye girmek (anladınız onu). Onun için bu durumdan kurtulmak için kar ve zararları iyi hesaplayıp konu hakkında bilgi sahibi olmadan hiç bir işe girişmemek lazım. Bu sadece yatırımla alakalı değil her işle alakalıdır. Kimsenin peşinden cennete veya cehenneme gitmeyin. eğer gidiyorsanız kendi aklınızla cennete gidin. Cehenneme bil... Bu başka fikirlerden destek almamak anlamına asla gelmesin...


Temkinli yaklaşmayı bilmiyoruz

Dolandırılmamanın ilk kuralıdır şüphe duymak. Hani derler ya babana bile güvenmeyeceksin. aslında burada bahsedilen babanıza güvenmemek değil olaylara mantık çerçevesinde yaklaşmak. Örneğin bir kişi sizinle hemen samimi olmaya çalışıyor. Aslında bu iki nedenden kaynaklıdır. Kişi ya gerçekten yapı itibariyle öyledir veya sizden bir çıkarı olacaktır. İşte bundan emin olmadan kendinizi o kişiye karşı mesafeli tutun. Emin olduktan sonra ise temkinli yaklaşmaya devam edin. Kişilere temkinli yaklaşın demek ona karşı soğuk davranın, ondan hiç bir şeyi kabul etmeyin veya isteklerini görmezden gelin demek değil, insanların yanlışlarına hazırlıklı olup onlara karşı kendimizin zarar görmeyeceği şekilde önlem alın demektir.  


Kanunları iyi bilmiyoruz

Bazı kişiler sizden bilgi isteyebilir, sizi uygunsuz fotoğraflarınızla veya çevrenizdeki kişilerle tehdit edebilir. Emin olun ona boyun eğmemek size daha az zarar verecektir. Bir dolandırıcının isteği hiçbir zaman bitmez. Onun için yasal haklarımızı iyi öğrenerek karşı tarafa boyun eğmemeliyiz. Özellikle sizi telefonla arayanlarla ve çeşitli isteklerde bulunanlarla muhatap olmadan telefonu kapatabiliriz. Dolandırcılık hakkındaki kanunları https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/208369#:~:text=Kanunun%20157%2D159%20maddeleri%20aras%C4%B1nda,adl%C3%AE%20para%20cezas%C4%B1%20verilir%E2%80%9D%20demektedir5. linkinden takip edebilirsiniz.



Bilgilerimizi olur olmadık yerlerde rahatça paylaşıyoruz

Bir android yazılımcısı olarak sizler bazı bilgiler paylaşmak istiyorum. Tasarladığım bir android yazılımında bazı izinleri istedim ve hazırladığım android programını usb aracılığıyla (Google Play'e yüklemeden) telefonuma yükledim. Programı ilk çalıştırdığımda DB dosyama telefonumun bilgileri otomatik olarak geldi. Bazı bilgiler şunlar:

*Telefon numaram *Mac adresim *email adresim *programa ilk giriş sürem * telefonumun marka ve modeli * kullandığım android sürümüm *lokasyonum vs vs. Yani hiç tanımadığını ve güvenilmeyen bir uygulama yüklediğinizde bu bilgiler karşı tarafa otomatik olarak geçiyor. Yani kişiler sizin telefonunuzdaki her bilgiye ulaşabilir. Onun için hiç bilmediğiniz bir numaradan aranıp tehdit edilmeniz bu kadar kolay. Bu sorunlarla karşılaşmamak için kesinlikle bilmediğiniz her uygulamayı telefonuza yüklemeyin ve kişisel bilgilerinizi (banka şifresi vs.) telefonunuzda bulundurmayın. Ayrıca her kullandığınız uygulamanın iki faktörlü kimlik doğrulaması ile girişini sağlayın.

Maillerinizdeki gereksiz kişisel bilgi ve fotoğraflarınızı silin ve sosyal medyada herkese açık özel fotoğraflarınızı bulundurmayın.

[1715081913]

1715081913

[1715081913]

1715081913

[1715081913]

1715081913

[1715081913]

1715081913

[1715081913]

1715081913

[ademyilmaz]

Maalesef günümüzde bu tip olaylar çok fazla var. Çok dikkat etmek lazım. Bütün kazancımızı 1 dakikada kaybedebiliriz

[jakdanyel]

Bu nedenlerin hepsi de çok doğru. Sürü psikolojisine de en doğru örnek olarak Çiftlikbank verilebilir. Bir tane röportaj hatırlıyorum, "Bu kadar insan gerizekalı olamaz diye düşünüp girdim ben de." gibi bir şeydi. 

[Granxis]

Cok basit bir ornekle dusuncelerimi paylasayim: Cin Halk Cumhuriyeti herkesin de bildigi gibi imitasyon urunlerde oldukca basarilidir, basarili olduklari bir konu daha vardir: Dolandiricilik
Kulturlerinde olan bir olgudur bu aslinda ne kadar etik disi olsa da zihniyetlerinin temel mantigi sudur: Dolandirma imkanin varsa ve dolandirdiginda yanina kalacaksa, onu yap.
Soyleceklerim bu kadar.
Tum mesele yanina kalacak mi kalmayacak mi meselesi.

[ZekiBeyy]

Allah ve ahiret korkusu olmayanı korkutamazsınız... Ayrıca kanunların caydırıcılığı olması ve insanları (insan demek doğru olmaz ama) kısa yoldan zahmetsiz para çok para kazanmasını sağlaması dolandırıcılığın artmasındaki en büyük etkenlerdir. Bu ve diğer konularda sert kanunlar olduğu zaman bakalım cesaret edebilecekler mi? Denetimli serbestlik yüzünden çok rahat hiç bir şey olmamış gibi rahatlar.

[Kusman]

Açgözlülük ve cahillik. Genelde dolandırılan insanlara baktığımızda temel sebep bu ikisi oluyor. Dediğiniz gibi para kazanma hırsı ve iyi araştırmama yani.

[Velvet78]

Şuan halkımızın büyük bir kısmı ekonomik sorunların da etkisiyle kolay yoldan para kazanma telaşına düşmüş durumda bu telaştaki kişiler dolandırıcılar için adeta bir nimet.Bundan dolayı dolandırıcılığın arttığını düşünüyorum.

[mandown]

Dolandırıcılığın artmasının en büyük sebebi parasızlık hızlı kazanmayı istemek aylık 3000 TL alıp yarını düşünmeden yaşayabilen varmı çok merak ediyorum Ufak paralar alıp borçla geçinen bir insanın çaresiz kaldığında yapabileceklerinin sınırı yok yeterki çaresizlik olmasın ne kadar sağlam bu adam bunu yapmaz desenizde yapar.

Bazı katiller için bu adam bunu nasıl yaptın Derya bu durum da öyle gelir seviyesi ve yaşam kalitesi artmadikca ne dolandırıcı biter ne dolandiran

[1kodumtek7]

İyi bir araştırmacı ne yazık ki gerçekten değiliz. Ben örneğin bir şey satın alırken o kadar fazla site gezerek araştırma yaparım ki içim anca öyle rahat eder. Mesela pek alışveriş yapmadığım bir siteyse mutlaka hakkında araştırma yaparım güvenilebilir mi diye. Ama çoğu insan böyle şeylere üşeniyor ve zararını görüyor sonrasında da.

[Red Pie]

neden arttığına basitçe bir cevap vermek gerekirse insanların alım gücü düştü ve insanlar kısa yoldan zengin olma hayali kurmaya başladı. böyle olunca en yakında hayal satan kimler vardı kriptopara dolandırıcıları. bunlara düştü insanlar maalesef.

[MK-74]

Sorunuzun cevabı çok basit enayi çok, tosun ne dedi siz inek sağarsınız ben insan çok doğru bir söz.
Hiç bir şey bilmeden bu piyasaya gelip her şeye atlayan insanlar genelde dolandırılıyor, 3 günlük borsalarda işlem yapıyorlar.
Kimse araştırmıyor nedir ne değildir diye bakan yok.
Anaparalarınızı asla borsalarda tutmayın(tutanların hiç biride borsa harici cüzdan kullanmasını bilmiyor)

[Myrina]

Şuan halkımızın büyük bir kısmı ekonomik sorunların da etkisiyle kolay yoldan para kazanma telaşına düşmüş durumda bu telaştaki kişiler dolandırıcılar için adeta bir nimet.Bundan dolayı dolandırıcılığın arttığını düşünüyorum.

Kesinlikle doğru çaresizce çare arayan insanların çoğu bilinçsiz para kazanma peşinde bu kişiler de malesef dolandiricilarin ağzını sulandiriyor .

[muslol67]

İlginçtir insanlar bilgiye ulaşmakta zorlanmadıkça bu tarz şeyler artıyor.
Dolandırıcıların artmasının sebebi de belli. Televizyonlarda bangır bangır anlatılıyor bazı şeyler ve ulan bunu yiyen bunu da yer kesin diye hareket eden insanlar oluyordur bence.

Bu arada Thodex'e para kaptıran kişilere 750TL karşılığında yardım edeceğini söyleyen kişiye 500e yakın insan para kaptırmış. Yani yazsan dizi olur herhalde bu mevzu.

[Reosta_]

Şuan halkımızın büyük bir kısmı ekonomik sorunların da etkisiyle kolay yoldan para kazanma telaşına düşmüş durumda bu telaştaki kişiler dolandırıcılar için adeta bir nimet.Bundan dolayı dolandırıcılığın arttığını düşünüyorum.

Evet dolandırıcılar için altın fırsat gibi bir şey bu dönem resmen. Aslında insanların bunun farkında olup normalden daha da dikkatli olması gerekiyor. Ama ne yazık ki bir sürü vaka ile karşılaşıyoruz.

[execijutiere]

Kolay yoldan para kazanmak isteyenler bu tarz dolandırıcılık vakalarına yakalanıyorlar.  Adamın elinde bir miktar birikim var ve bunu ona hızlıca katlayacağını geri dönüşünün fazla fazla olacağını inandırdıktan sonra gerisi çok kolay.

[RaltcoinsB]

Ülkemizde dolandırıcılık kolay ve basit bir iş o yüzden yapıyorlar ayrıca dilencilik de rahat 3200 lira günlük cebinden para çıkıyor dilenciler haberlerde görüyoruz Türkiye’de neden arttığına gelince de herkesin dediği gibi kolay yoldan para kazanmak ve insanlara umut satmanın kolay olması etkili

[kriminall]

Çok güzel yazmışsınız hocam, özgün bir mesaj sanırım, eğer meritim olsaydı gönül rahatlığıyla yollardım, insanlara hayır demeyi bilemediğimiz gibi bir de insanları iyi zannediyoruz, yok ya yapmaz diyoruz ama adam dolandırıcının kralı çıkıyor, İlyas Salman Şener şen filmi gibi, Münih yerine İstanbul’a götüren can kardeşiydi, yine de adama kondurmadı, Türk insanının bakışı bu,

[Granxis]

Çok güzel yazmışsınız hocam, özgün bir mesaj sanırım, eğer meritim olsaydı gönül rahatlığıyla yollardım, insanlara hayır demeyi bilemediğimiz gibi bir de insanları iyi zannediyoruz, yok ya yapmaz diyoruz ama adam dolandırıcının kralı çıkıyor, İlyas Salman Şener şen filmi gibi, Münih yerine İstanbul’a götüren can kardeşiydi, yine de adama kondurmadı, Türk insanının bakışı bu,

Turk insani gercekten saf yani safin anlami kotu dusunmeyen, her soylenene kanan anlaminda, zaten orhun yazitlarini okursaniz orada bile bilge kagan atamiz soyluyor: her soylenene inaniyorsunuz diye. Bunun aksini henuz gormedim.
Turk insani icerisinden dolandirici cikmasi defarmosyon sonucu gerceklesmesi mumkun gorunuyor.
Turk insani degil de bizim insanimiz diye tabir etmek daha dogrudur, Turk insani diyerek bircok turki devletlerde yasayan milyonlarca insani kapsama altina aliyoruz.