Bu tarz kıyaslamalar yıllardan beri BTC, ETH, XRP, LTC, BCH vs... şeklinde yürüyüp geliyordu.
Ama layer1 projeleri arasında bir önceki dönem NEO, TRX, EOS gibi dev diyebileceğimiz projeler ETH'ye rakip olup, sonunda hüsrana uğradı. Son boğa dediğimiz dönemde bunları göremedik bile. EOS geliştirmeyi bile bıraktılar artık. NEO'da hala patlayacak... TRX desen ya da boş ver demeyelim
Ama bu son dönemde ETH için ciddi rakipler ortaya çıktı hem de öncekine göre sayısal olarak daha fazla. Bunlardan aslında benim ilk başta en ciddi gördüğüm ETH'den ayrılma adamların kurduğu DOT idi. SOL bence sürpriz bir attı ve başarılı oldu. AVAX, LUNA (sonu hüsranda olsa bunun ağ ile bir alakası yok tamamen yanlış yönetim politikası - hoş onları belli bir noktaya kadar çıkaran da o politika idi), NEAR, ATOM, XTZ, vs...
Yani rakipler daha dişli geldi aslında. Evet günümüz şartlarında hiç biri ETH'ye rakip olamaz bence de. Ama potansiyelleri küçümsemek bana çok yanlış geliyor artık. %99.99'umuzun hor gördüğü it kopuk dediği DOGE 5. sıraya geldi markette. 0.50$'ı gördü. Parasal anlamda Solana bence önemli bir potansiyel. Ama yarın daha iyisi gelip Solana'yı dışlayabilir bunu da anlarım.
Ama Solana'nın arkasında (kimileri sevmese de, hoşlanmasa da veya takdir etmese de) Sam gibi bir akıllı adam var. Adam sınırsız destek vereceğini defalarca söyledi. Bunun yanı sıra USDC'nin arkasında olan Circle ile yakın bağlantıları ile bir farkları var.
Visa'nın USDC tabanlı ödemeleri için Solana desteği olabileceği konuşuldu, anlaşmalar falan açıklandı hatırlarsanız. Bunlar küçümsenecek adımlar değil.
Gelelim olayın bir de teknik boyutuna. Solana normal şartlarla ulaşabildiği TPS ile rakipsiz konumda diyebiliriz. + olarak daha fazlasına ulaşmak hedefleri arasında. (meşhur 1 milyon muhabbeti)...
=Son verilerle farklılıklar olabilir, görseli sıradan bir google aramasından aldım=
Solana'nın hala beta olarak çalıştığını unutmayalım.
Tüm bunlara ek olarak olaya "fanatik" yaklaşıp max 21 validator ile kısıtlanmış layer 2 BNB'yi överken, validator olmak için "günümüz" şartlarında "maddi" olarak biraz yüksek gereksinimleri olan ancak katılım sınırı olmayan layer 1 SOL'a tü kaka yapıyor.
Her ağ tıkanıklığında da bok atılıyor ama her ağda dönemsel sorunlar olduğunu hepimiz biliyoruz.
Kaldı ki bununla ilgili Solana'da özel bir durum olduğunu bende yeni öğrendim sayılır. Herkes ETH veya EVM uyumlu ağ kullanmıştır. Biliyorsunuz ki X kişisi Y adresine isterse TX oluşturma amaçlı 0.00ETH veya bir token yollayabilir. Bunun için tek şart minimal bir fee ödemenizdir. Yani parasını ödersen 0'ı bile göndermene izin verir ETH ağı.
SOL'da da durum buna benzermiş, tek farkla! Aynı nonce'u kullanarak X kişisi Y kişisine 0 SOL veya SOL based token yollamak üzere emir girebiliyormuş. Temelde bunu nasıl yaptıklarını bilmiyorum, ihtiyaç duymadığım içinde araştırmadım. Ama bu şekilde tıkanıklık olan dönemlerde binlerce, on binlerce işlemin ağa girilmeye çalışıldığı, bununda ağda teknik yeterlilik üzerinde yığılma sonucu olduğu tespit edilmiş. Yani her gün okuduğumuz Waves'e Luna'ya Sam saldırdı söylemleri gibi, birileri de koordine şekilde SOL ağına sabotaj uyguluyor olabilir"miş"! Bunu da geçtiğimiz dönemde bir upgrade ile önlediler.
https://github.com/solana-labs/solana/issues/25787Her neyse...
Göreceğiz ne olacak...
Ben hem SOL'dan hemde yeni gelecek L1 projelere göz atmaya devam edeceğim.
ETH ile kıyaslamaya gerek yok. Hem ETH'yi hem de SOL'u aktif şekilde kullanıyorum, kullanmaya da devam ederim.