Starknet çok güçlü geliyor. Gerçekten boğanın ortasında duymaya başladığımız bu ağ, güçlü altyapı, güçlü destekçileri ile geliyor. Ama L2'ler için kafamdaki soru işaretleri devam ediyor. ETH ağı yapısını kullanan EVM'lerin son dönemlerde hızla arttığını gözle görüyoruz.
EVM ne diye soranlar için en basit şekilde Metamask üzerine ekleyebildiğimiz ETH dışındaki ağların tamamı bu tarz projeler diyebiliriz sanırım. Starknet biraz daha farklı görünüyor kullandığı cüzdanlar açısından ancak....
StarkNet is a permissionless decentralized ZK-Rollup. It operates as an L2 network over Ethereum, enabling any dApp to achieve unlimited scale for its computation – without compromising Ethereum's composability and security.
Kaynak:
https://starkware.co/starknet/Yani Argent, Braavos gibi cüzdanlarla farklı bir yapı gibi görünse de çok da öyle farklı değil.
+ Geçenlerde starknet üzerinde dapp'ları falan denerken şu meşhur name service'lerden biriyle tanıştım. Orada işlem yapalım bakalım derken işlemin yaklaşık (id mint + name domain mint) yarım saat sürdüğü sırada servisin bekleme ekranında şu mesaj dikkatimi çekti; "
Evet yavaş biliyoruz ama en azından Solana gibi durmuyor"..
Sanırım bravo dememizi bekliyorlar bunun için. Tabi ki bu ilgili projeyi bağlar, Starknet'in böyle bir atıfı yok gördüğüm kadarıyla.
Günümüzün blockchain ve türevleri için en büyük sorunlarından birisi ölçeklenebilirlik/merkeziyetsizlik arasındaki sorun. Yani birinden vazgeçmediğiniz sürece diğerinde ileri adım atamıyorsunuz. Starknet şu anda test aşamasında ve henüz public bir ağ değil bunu anlıyorum ama zk teknolojisi artılarıyla gelecek olsa da bir ağda 15 -30 dakika işlem bekledikten sonra onun reel anlamda kullanımının artacağını düşünmekte güçleşiyor benim kafamda. EVM kullanan diğer projelerde olmayan şey Zk-Rollup ile çalışması buna tamamız ve bir yenilik getirmediğini söyleyemeyiz elbette ancak artık birbirine ufacık farkları olan onlarca-yüzlerce proje yerine farklı seçenek sunan daha orjinal işlerin ortaya çıkması lazım sanki. Solana daha merkezi ama en azından hız ve ölçeklenebilirlik olarak farklı bir opsiyon.
