Schröndinger’in kedisi düşünce deneyi.

[Silence Scream]

Avusturyalı fizikçi Schrödinger tarafından ortaya atılan bir düşünce deneyidir. Duyan olmuştur belki ama duymayanların olabileceğini düşünerek buraya bu ilginç konuyu aktarmak istiyorum.



Bu deney 1935 yılında ortaya atılmıştır. Schrödinger, bu deneyle Kopenhag yorumundaki kuantum mekaniğinin problemlerini göstermek istemiştir. Burada bir virgül, nedir Kopenhag yorumu?

Kopenhag yorumu :

Makro ve mikro durumların ayrı fiziksel ilkelerle inceleneceğini belirtir. Fizikte bilincin (gözlemin) rolünü öne çıkarmasıyla bir devrim niteliğindedir. İki ayrı şekilde inceleme üzerine kurulmuştur. Kurucusu Bohr’dur.

Deney hakkında konuşmaya devam edersek, Schrödinger’in kedisi deneyinde; bir kedi, küçük bir şişe zehir ve radyoaktif bir kaynakla kapalı bir kutuya bırakılır. Radyoaktif kaynağın bir saat içinde ışıma ihtimali ışımama ihtimaline eşittir. Eğer içerideki sensör radyoaktiflik algılarsa küçük şişeyi kıran mekanizma çalışır, zehir kediyi öldürür.  Kopenhag yorumuna göre bir saatin sonunda kedinin canlılık ve ölülük halleri eşdeğerdir. Yalnızca kutu açılıp gözlemlendiğinde bu durumlardan biri gerçek olur

Bu deneye göre yapılan yorumlardan en fazla kabul göreni Kopenhag yorumlu olanıdır. Kopenhag yorumlamasında gözlem yer aldığında sistem durumların süperpozisyonu olmaktan çıkar ve her ikisinden biri haline gelir. İyi tanımlanmamış yorumda bu düşünülmüş deney aslında doğanın ölçülebildiğini ya da gözlenebildiğini gösterdi. Kutu kapalıyken bu deney anlamlı yorumlanabilirdi, sistem anlık süperpozisyon durumuna geçtiğinde iki durum söz konusu (çürümüş çekirdek-ölü kedi, çürümemiş çekirdek-canlı kedi) ve sadece kutu açılıp gözlemlendiğinde dalga fonksiyonunun iki durumdan birinde kaldığı bilinebilir.

Süperpozisyon : Fizikte ve sistem teorisinde, süperpozisyon prensibi, tüm lineer sistemler için bir veya daha fazla uyarılar tarafından oluşan net tepki olarak belirtilen süper pozisyon özelliği olarak da bilinir.

Yani bu örnek için konuşursak kedinin kutudaki hali süperpozisyondur. Kedi ne zaman kutu açılırsa süperpozisyondan gözlemlenebilir pozisyona geçer.  

Kaynak 1: https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Kopenhag_yorumu
Kaynak 2 : https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Schrödinger%27in_kedisi
Kaynak 3 : https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Süperpozisyon_prensibi_(fizik)

[1714635367]

1714635367

[1714635367]

1714635367

[1714635367]

1714635367

[1714635367]

1714635367

[1714635367]

1714635367

[wolwoo]

sözelci olunca bu tür meselelere sadece hayranlıkla bakabiliyorum o kadar

Schrödinger'e göre Kopenhag yorumu, oda gözlemlenene kadar kedinin hem ölü hem canlı olduğunu söylemeliydi. Schrödinger ölü-canlı kedilerin gerçekten var olabileceğini iddia etmemiş, tam tersine bu kuantum mekaniği yorumunun absürtlüğünü göz önüne çıkarmak istemişti.

Heisenberg'in Belirsizlik Prensibi

Bir elektronun yerini tespit edebilmek için dalga boyu kısa olan ışınlara ihtiyaç vardır. Bu ışınlar da enerji paketlerinden (fotonlardan) ibaret olduğundan, elektrona çarparak onun yerini değiştirirler (Compton olayı). Elektrona çarparak onu etkilememesi için fotonları çok küçük ve dalga boyu uzun olan ışınların kullanılması gerekir. Bu suretle elektronun hareketinde önemli bir değişme olmayacaktır. Fakat uzun dalgalı ışınlar kuvvetli bir görüntü sağlamadığından, ancak çok belirsiz bir görüntü elde edilir. Şu halde, bir elemanın yerini tespit etmek mümkün değildir. Genel ifadeyle; birbirine bağlı iki büyüklük aynı anda, yüksek duyarlılıkla ölçülemez (birinin ölçülmesindeki duyarlılık arttıkça diğerinin ölçülmesindeki duyarlılık azalır). Enerji-zaman, açısal konum-açısal momentum, konum- momentum bu fiziksel büyüklükler olup, bu iki büyüklüğün ölçüm hatalarının çarpımı Planck sabitine büyükeşittir.

Kuantum fiziği, genellikle baştan sona göz korkutucu bir saha olarak görülür. Her gün bunlarla uğraşan fizikçilere bile alandaki bazı konular hem ilginç hem de mantıksız gibi görünebilir; fakat kuantum, özünde anlaşılamaz, sınanmamış veya tutarsız bir saha değildir. Tam tersine, insanlığın geliştirdiği en güçlü teorilerden birisi, Kuantum Teorisi'dir.

Eğer kuantum fiziğine ilgi duyuyorsanız ve bilginizi zenginleştirmek istiyorsanız, bu sahada mutlaka haberdar olmanız gereken 6 anahtar kavram olduğunu söyleyebiliriz. Eğer bunları iyice kavrayabilirseniz, kuantum fiziğini daha anlaşılabilir bulmaya başlayacaksınız. Ama uyaralım: Richard Feynman'ın da dediği gibi: "Rahatlıkla söyleyebilirim ki hiç kimse kuantum mekaniğini anlamamaktadır."

iyi lan yalnız değilmişim   bknz https://tr.wikipedia.org/wiki/Grigori_Perelman

Şüphesiz, nesneleri hem dalga hem tanecik olarak tanımlamak, en nihayetinde belli bir belirsizliğe sahiptir. Düzgün bir şekilde ifade etmek gerekirse, nesneler ne parçacıktır ne dalgadır; ancak dalgaların uzaya yayılabilmesi ve karakteristik bir frekansa ve dalga boyuna sahip olması; taneciklerin ise sayılabilir ve sınırlandırılabilir olması gibi bazı özelliklerine sahiptirler. Dolayısıyla nesneleri, bu özelliklerle ilişkilendirilen "parçacık" ve "dalga" özelliklerinin her ikisinin bir versiyonu olarak ifade etmemiz mümkün olmaktadır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Werner_Heisenberg
https://evrimagaci.org/kuantum-fizigi-nedir-ve-evreni-nasil-tanimlar-kuantum-fizigiyle-bilmeniz-gereken-6-kavram-9766

[Red Pie]

Mesajları okuyayım dedim beynim yandı aga. siz hangi lisanı konuşuyorsunuz ya bu bilim adamlarını da anlamam yani hem bilim hem felsefe yapmışlar adına da kuantum demişler. kutuyu saydam yapmayı akıl edememişler mi kediyi anından gözlemlemek için. bir bizim mi aklımıza geliyor böyle şeyler

[Ondekinecakabilirim]

Parçacık deneyiyle aynıydı sanırım bu deney. Veya yakın bi deney. Elektronlar parçacık ve dalga özelliği gösteriyordu. Parçacık gibi davranıyorlardı gözlemci varken. Gözlemci yokken dalgacık gibi davranıyorlardı. Deneyde bakmadığımız yer dalga özelliği gösteriyorsa bakmadığımız nesneler yoktur belki. Bakınca parçacık oluyorlardır. Bi ara liseye giderken takmıştım kafama. Bi daha uğraşmadım bunlarla.

Kötü bi tarafı var bu deneyin. Bence düşünce de olsa hayvanları katleden bi örnek. Kedinin yerine başka bi örnek verememişler sanki. Hayvan haklarının yükseldiği bi dönemdeyiz. Düşünce deneyleri de revizyona uğrar hak arayış dönemlerinde. Radyoaktif deneylerde kediler, hayvanlar kullanılmasın. 21. Yüzyılda robotlar kullanılsın.

[kriminall]

Parçacık deneyiyle aynıydı sanırım bu deney. Veya yakın bi deney. Elektronlar parçacık ve dalga özelliği gösteriyordu. Parçacık gibi davranıyorlardı gözlemci varken. Gözlemci yokken dalgacık gibi davranıyorlardı. Deneyde bakmadığımız yer dalga özelliği gösteriyorsa bakmadığımız nesneler yoktur belki. Bakınca parçacık oluyorlardır. Bi ara liseye giderken takmıştım kafama. Bi daha uğraşmadım bunlarla.

Kötü bi tarafı var bu deneyin. Bence düşünce de olsa hayvanları katleden bi örnek. Kedinin yerine başka bi örnek verememişler sanki. Hayvan haklarının yükseldiği bi dönemdeyiz. Düşünce deneyleri de revizyona uğrar hak arayış dönemlerinde. Radyoaktif deneylerde kediler, hayvanlar kullanılmasın. 21. Yüzyılda robotlar kullanılsın.

Muhtemelen bundan sonra kediler kullanılmaz zaten, daha doğrusu kullanılamaz, fizik deneyin yapıldığı tarihten çok daha ileride, laboratuvar ortamları fiziksel enstrümanlarla dolu, artık canlı bir hayvanı denek olarak çok az yerde kullanıyorlar herhalde, bu arada bu deney düşünce ile ilgili, bildiğim kadarıyla gerçek bir kedi kullanılmadı veya böyle bir ortam olmadı herhalde

[Balmain]

Kuantum mekaniğini bilimle ilgisi olmayan kişilerin anlaması için oluşturulan basit hikaye tadındaki deney ismi. Aslında bir nevi olasılık olayını anlatmak ister. Bu fikir üzerinden kuantum mekaniğinde üç düşünce ekolü geliştirildi; gerçekçi yaklaşım, ortodoks yaklaşımı, bilinmezci yaklaşım. Schröndinger’den önce Heisenberg Belirsizlik İlkesi bunun temelini atmıştır ve bence çok daha iyidir.

[Cacabey_40]

Parçacık deneyiyle aynıydı sanırım bu deney. Veya yakın bi deney. Elektronlar parçacık ve dalga özelliği gösteriyordu. Parçacık gibi davranıyorlardı gözlemci varken. Gözlemci yokken dalgacık gibi davranıyorlardı. Deneyde bakmadığımız yer dalga özelliği gösteriyorsa bakmadığımız nesneler yoktur belki. Bakınca parçacık oluyorlardır. Bi ara liseye giderken takmıştım kafama. Bi daha uğraşmadım bunlarla.

Kötü bi tarafı var bu deneyin. Bence düşünce de olsa hayvanları katleden bi örnek. Kedinin yerine başka bi örnek verememişler sanki. Hayvan haklarının yükseldiği bi dönemdeyiz. Düşünce deneyleri de revizyona uğrar hak arayış dönemlerinde. Radyoaktif deneylerde kediler, hayvanlar kullanılmasın. 21. Yüzyılda robotlar kullanılsın.

Evet beni de çok etkilemişti. İzlemeyen varsa olayı özetleyen video bu arkadaşlar: https://www.youtube.com/watch?v=jMtqToOsO90 kesinlikle izleyin.