Dostlar yapay zekaya şöyle bir soru sordum
amerikanın çin'e uygulayacağı %100 üstündeki gümrük vergisinin türkiye tarafında olumsuzlukları neler
Cevabı ise
ABD'nin Çin'e uygulamayı planladığı %100'ün üzerindeki gümrük vergisi, doğrudan Türkiye'ye yönelik olmasa da, küresel ekonomi üzerindeki etkileri dolayısıyla Türkiye'yi dolaylı olarak ciddi şekilde etkileyebilir. İşte Türkiye açısından olası olumsuzluklar:
1. Küresel Tedarik Zincirindeki Bozulmalar
Çin’in dünya tedarik zincirindeki kilit rolü nedeniyle, ABD ile Çin arasında yaşanacak ticaret savaşı tedarik zincirlerinde aksamalara yol açabilir.
Türkiye’deki sanayiciler ve ihracatçılar, Çin kaynaklı ham madde veya ara mamullere bağımlıysa, maliyet artışı veya tedarik sıkıntısı yaşayabilir.
2. Küresel Ticarette Yavaşlama
ABD-Çin gerilimi küresel ticareti baskılayabilir. Bu da talep daralması anlamına gelir.
Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı ülkelerden olan Almanya, İtalya gibi Avrupa ülkeleri de bu yavaşlamadan etkilenirse, Türkiye’nin ihracatı da dolaylı olarak düşebilir.
3. Kur ve Enflasyon Baskısı
Ticaret savaşları yatırımcı güvenini sarsar. Bu durum gelişmekte olan ülkelere olan sermaye girişini azaltır.
Türkiye gibi dış finansmana bağımlı ülkelerde bu durum TL’nin değer kaybı ve enflasyon baskısı yaratabilir.
4. Çin’in Türkiye’ye Yönelme İhtimali
Çin, ABD pazarına erişimi zorlaşınca alternatif pazarlara (örneğin Türkiye) daha agresif şekilde ihracat yapmaya çalışabilir.
Bu da Türkiye'de yerli üreticiler üzerinde rekabet baskısını artırabilir (ucuz Çin malları piyasayı istila edebilir).
5. İhracat Avantajının Kısıtlı Kalması
Bazı sektörler için "Çin yerine Türkiye'den ithalat yapalım" şeklinde fırsatlar doğabilir ama bu durum kalıcı olmayabilir.
Çünkü ABD'nin ticaret politikaları genellikle kendi üretimini teşvik etmeye yöneliktir; sadece ülke değiştirerek ithalata devam etmek istemeyebilir.
6. Enerji ve Hammadde Fiyatlarında Dalgalanma
Küresel ticaretin bozulması, enerji ve emtia fiyatlarını da etkileyebilir.
Türkiye, enerji ve birçok hammaddeyi ithal ettiği için, bu dalgalanmalar ekonomik istikrarı bozabilir.
Sektörel bazdada bilgiler verebiliyor mesela otomobile verdiği cevap
1. Çin Menşeli Parça ve Ara Parça Tedarikinde Sıkıntılar
Türkiye'de üretilen otomobillerin ve yedek parçaların bir kısmında Çin'den gelen komponentler kullanılıyor (örneğin: elektronik kartlar, batarya hücreleri, sensörler).
ABD yaptırımları sonrası Çin iç piyasasında talep fazlası oluşabilir ve Çin, önceliği iç pazarına veya stratejik partnerlere verebilir.
Bu da Türkiye’deki otomotiv üreticileri için parça tedarikinde gecikmelere ve maliyet artışlarına neden olabilir.
🧾 2. İhracat Fırsatları Oluşabilir ama Kısıtlı Olur
ABD'nin Çin otomobillerine vergi uygulaması, özellikle elektrikli araçlarda (EV) ABD’nin Çin’den uzaklaşmasına neden olabilir.
Bu durumda Türkiye’de üretim yapan bazı markalar (örneğin Ford, TOFAŞ, Oyak Renault) ABD’ye ihracat için fırsat yakalayabilir.
Ancak bu durum:
ABD’nin doğrudan ithalat yerine kendi üretimini artırma eğilimine bağlıdır.
Türkiye’nin mevcut üretim kapasitesi, ABD talebini karşılamada sınırlı kalabilir.
Ayrıca Türkiye-ABD ticaret ilişkileri de gümrüksüz değil, yani rekabet avantajı sınırlı olur.
🏭 3. Elektrikli Araç Batarya ve Parça Fiyatlarında Artış
Çin, küresel batarya üretiminin %60’tan fazlasını sağlıyor.
ABD ile Çin arasındaki gerginlik, batarya hammaddelerinde (özellikle lityum, kobalt) küresel fiyatları artırabilir.
Bu durum, Türkiye'de elektrikli araç üretim maliyetini yükseltebilir.
4. Yatırımların Yavaşlaması
Ticaret savaşları genel ekonomik belirsizliği artırır.
Global otomotiv markaları, bu dönemde yeni yatırım planlarını askıya alabilir.
Türkiye, bazı markalar için üretim üssü konumunda olduğundan, bu tür yatırımların ertelenmesi istihdamı ve büyümeyi yavaşlatabilir.
📊 5. Fiyat Artışı ve İç Pazar Sıkışıklığı
Çin menşeli ucuz elektrikli araçlar (örneğin BYD, Chery) şu an Türkiye’ye giriyor.
Eğer bu araçlar başka pazarlarda engellenirse (örneğin ABD, AB), Çin firmaları Türkiye gibi pazarlara daha fazla yüklenebilir.
Bu durum kısa vadede rekabeti artırır, ancak yerli üreticiler ve markalar için baskı oluşturur.
Amerika sadece çine değil tüm dünyaya vergi soktu.