Doom Spending: Bugünü Yaşamak mı, Geleceği Yakmak mı?

[Uhde]

2025 yılını bitirirken cebimizdeki paranın değerini koruyabilmek için tabiri caizse takla atıyoruz. Ancak biz elimizdeki parayı korumaya çalışırken son zamanlarda dünyada Doom Spending (Kıyamet Harcaması) diye bir akım peydah oldu.

Doom spending kısaca şu mantığa dayanıyor:

“Bu düzende ne ev alabiliyorum, ne araba. Birikim yapsam da anlamı kalmadı. O zaman kendimi sıkacağıma paramı istediğim gibi harcayayım. Dışarıda yiyeyim, telefonumu yenileyeyim, kahvemi evde değil kafede içeyim. Paramı sonuna kadar harcayayım.”

Eskiden kötü günler için kenara para atardık. Şu anda o kötü günleri zaten yaşıyoruz, bari elimizdekinin tadını çıkarayım düşüncesi bir çok insana giderek daha sıcak gelmeye başladı.

Ayrıca turizm ve konaklama alanındaki artış istatistikleri, gıda enflasyonuna rağmen restoran ve hazır yemek harcamalarının yükselmeye devam etmesi bu durumu doğrular nitelikte. Dahası insanların geleceğe dair bu kadar karamsar olduğu bir ortamda bile TÜİK’in Aralık 2025 verilerine göre perakende satış hacmi yıllık bazda %15 artmış durumda.

Peki para biriktirmek gerçekten anlamsızlaştı mı? Bu bir kaçış stratejisi mi yoksa finansal bir intihar mı?

Asıl sormak istediğim şey kötü koşullarda anı yaşamaya çalışmak, geleceğimizden çalmak mıdır yoksa zaten çalınmış bir gelecekten geriye kalan son parçayı kurtarma çabası mı?

[Silence Scream]

Konuya biraz felsefe falan katmak gerekecek sanırım. İşin doğrusu yanlışı kişiye göre değişir. Birileri yarın olmayacak gibi harcar, ona göre bu doğrudur, kimileri de paralarını biriktirir ve yiyemeden göçüp gider. İşin doğrusu kişiye göre değişir.

Türkiye’de harcama oranının artması da biraz ekonomik koşullara dayalı. Gençlerimiz için ışık kapısı yok ki. Araba almak isterse 300 aylık maaşı, ev almak isterse 500 aylık maaşı falan yemeden içmeden biriktirmesi gerekiyor. Bu da gerçek senaryoda imkansız demek. İmkansızlık ise böyle düşünceleri doğuruyor. Eğer kuzey ülkeleri gibi ekonomik güce sahip olsaydık eminim Türkiye’de böyle bir akım göremezdik.

[lodocus]

Bence düzen sıradan insanın bir adım ileriye gidememesi için mükemmel tasarlı, ama çabalayana da yolu açıyor.

Şu anda gereksiz harcamalardan kaçınmak gerçekten çok zor, yani elinizde para varken harcamamak kesinlikle harcamaktan daha zor bir şey. Ama bunu yapmak da mantıklı değil. Çalışırken işinizi hayranlık duyarak yapmıyorsanız, sırf bir ev sahibi olmak veya altınıza araba çekmek zor diye her kazandığınızı harcamak saçmalıktır. O zaman çalışmanın ne anlamı var? Burada ortalama bir işten bahsediyorum. Birkaç saatlik emeğinizin 10 dakikada bitecek bir kahve veya bir günlük emeğinizin 2 kişilik bir akşam yemeği kadar mı ettiğini düşünüyorsunuz?

Varlık saklayabilmek, onu korumak sadece para harcamıyor olmakla açıklanabilen basit bir şey değil. Emek veriyorsanız bunun ne için olduğunu bilmelisiniz.

Ben bu terimle başka bir yerde karşılaşmadım ama milleti para harcamaya yöneltmek için çalışılmış bir trend olabilir. Sadece adının koyulması bile böyle şeylerde toplumu çok büyük etkiler şu dönemde.