Bahsi geçen konunun kargo şirketiyle alakası yok. Söz konusu dolandırıcılık yöntemi alışveriş yaptığı merdiven altı bir e-ticaret sitesinin verileri bu amaçla kullanmasından kaynaklanıyor. Buna benzer bir olay 2-3 sene önce bir sürü kişinin başına geldi.

Siz avukatla görüştüğünüzü zannediyorsunuz. Size hukuk bürosunun ismini ve iletişim bilgilerini vermelerine rağmen ödemeniz gereken cezayı ya da dosya masrafını şahıs hesabına talep ediyorlar.

Kargo şirketleri sütten çıkmış ak kaşıktır demiyorum tabi. Ama bu videodaki durumun kargo şirketiyle ilgisi yok...

Neden? Çünkü utility token 😀 XRP'nin üretilmesinin bir amacı var. Tamamen merkezi. Onay süresi 4 saniye, işlem ücreti bedavadan biraz daha pahalı. İki cüzdan arasında varlık transferinin en hızlı yolu. Kullanıldıkça değer kaybı azalıyor. Alan değerine de bakmıyor zaten. Varlık transferi için kullanıyor. Diyelim X platformda BTC'niz var ama transfer etmek için yarım saat beklemek istemiyorsanız BTC'nizi satıp XRP alıyorsunuz (hatta bazı platformlarda XRP'yi BTC paritesiyle alabiliyorsunuz) karşı tarafa 1 dakika içerisinde gönderip oradan XRP'yi BTC'ye çeviriyorsunuz. Hem işiniz görülüyor hem de her iki platformda da hem BTC, hem XRP hacmi yapmanız da bonus oluyor 😀

İşin ilginç olan kısmı faizin haram olması değil aslında. Haram olanın işlerine gelmediği zaman haram işlerine geldiğinde de "sistem öyle işliyor" olması.

Misal içki de haram ama devletin düzenlediği kanunla içki satılıp bu içkiden alınan vergi ile imam maaşı ödemek haram değil.

Faiz haram ama "kar payı" veren bankaları kurmak, bu bankalara para yatırmak, bu paralardan faiz değil ama kar payı almak haram değil.

Adı faiz olunca haram ama bankanın senin paranı satıp "kar payı" alması ve bu paydan sana pay vermesi haram değil. Dindarları, inananları yargılamak da doğru değil. Başkasının yaşam hakkına saygı duyduğu sürece kendi inançlarına uygun yaşamak herkesin hakkı. Burada problem tamamen zihniyette. Paradan para kazanan kendi olunca bir sakınca yok, başkası kazanınca tü kaka...

Bu konuyu net bir şekilde özetleyen güzel bir deyiş vardır: "Çok laf yalansız, çok para haramsız olmaz." Gerisi laf-ı güzaftır...

Koinim 3-4 yıldır altıl bir şekilde duruyordu. Ne bir ekleme, yenileme, güncelleme ne mobil uygulama hiç bir adım atılmadı. Sanırım şirket platformun maliyetini çıkarttığı çoktan çıkarttığı ve mevcut yapı firmaya masraf olmadığı için platformu açık tutmaya devam ediyordu. Muhtemelen bu sürede 2024 boğa sezonu için hazırlık yapmışlardır. Büyük ihtimalle site tamamen yenilenmiş ve platforma yeni kripto paralar eklenmiş şekilde açılacaktır.

Peşin peşin IMEI kayıt olayının saçma olduğunu belirterek başlayayım.

IMEI kayıt ücreti 2018'de 149TL'den 500TL'ye çıkarıldığında bu kadar göze batmamıştı. Çünkü tutar göze ufak görünüyordu. Üstelik o zamanki artış oranı şimdikinden yüksek. Şimdi neden bu kadar göze battı? Çünkü alım gücü her geçen gün daha da düşüyor.

2018'de asgari ücret net 1603TL, kayıt ücreti 500TL olmuş. IMEI kayıt ücreti asgari ücretin 3'te 1'inden düşük.

2023 temmuz ayında asgari ücret net 11.402TL, kayıt ücreti 20.000TL oldu. IMEI kayıt ücreti asgari ücretin 1,75 katına çıkartılmış! Yaygaranın nedeni bu.

Göz göre göre fakirleştik. Çoğunluk, aldığı ücretteki artışa odaklandığı için masrafların ne kadar orantısız arttığını gözardı etti. Bu saatten sonra hayat pahalı demek için çok geç arkadaşlar. İstesek de istemesek de ülkenin %52'sinin tercihine göre yaşamak zorundayız.

Zamlar bunlarla da bitmeyecek. Ek vergiler gelecek. Bu gelen vergileri de paşa paşa ödemeye devam edersek, vergilerdeki artışlar da devam edecek...

Faiz haram diyenlerin %90'ı tatlı su müslümanı.

Faiz haramsa her yerde haram olması lazım.

Mesela ev alırken konut kredisi, araba alırken taşıt kredisi almamalısın. Kredi kartı kullanıyorsan kullanmamalısın.

Bununla da bitmiyor. Devlete vergi borcun olmamalı. Neden? Çünkü gecikme faizi var. Sana faiz haramsa, başkasına da haramdır. Haram olan faizi ödemen de haramdır.

İşine gelince faiz haram, işine gelmeyince değilse faiz haram filan değildir. O senin işgüzarlığındır kardeşim.

Paradan para kazanma işine gelirsek, o da ekonominin temeli. Eğer faiz olmasaydı ekonomi olmazdı. Neden mi? Bankalar olmazdı da ondan.

Bankalar nasıl işliyor? Her bankanın sermayesi var ve bu sermayenin bir kısmına karşılık kredi verme hakkı kazanıyor. Banka sana faizle kredi verirken başkalarından da faiz karşılığı para topluyor. Sen krediyle ihtiyacını görüyor ya da işini büyütüyorsun. Yani parayı sisteme sokuyorsun. Paraya ihtiyacı olmayan da parasının banka tarafından kullanılması karşılığında faiz geliri elde ediyor. Sistem işliyor, ekonomi bu şekilde dönüyor.

Sistemden faizi çıkartırsanız ne olur? Sistem çöker. Bu kadar basit.

Faize ya da borca bu kadar anlam yüklemek yerine neden üretemediğimize, elimizdeki imkanların her geçen gün neden daha da azaldığına, neden 20 yılda ülkenin 100 sene geriye gittiğine kafa yormak daha anlamlı olabilir.

@trendcoin öncelikle cevabın ve detaylı açıklamaların için teşekkürler. 1-2 noktayı düzeltmek isterim.


Burada bahsetmeye çalıştığım ensest ilişki değildi aslında. Üstelik detay da verdim. Karşındaki de bir başkasını kızı diye. Sen nasıl kendi kızına "üff karıya bak" diye bakmıyorsan (bakabilirim ama bakmıyorum değil. Bakmıyorsun. Çünkü normal şartlar altında öyle bişey aklına gelmez) herhangi birini görünce de yine normal şartlar altında salyalarını akıtarak bakmazsın. İlgini çekmez demiyorum, çekebilir. Ama 2 saniye bakar geçer gidersin. Her mini etekli kadını gördüğünde 2 saniye içinde fantezi kurmazsın.


Değildir. Kadının birincil üreme organı vajinadır. Meme, ikincil üreme organları arasında da yer almaz. O yüzden bu önermeniz yanlış.



Karşı cinse ait cinsel organı, kişisel alanında görüp tahrik olmanda gayet normal. Ancak toplu taşıma aracında birinin memesinin bir kısmını görüp tahrik olman değil.



Ataerkil toplum söylemi. Yazdığımı tam anlamadan yanıtlamışsın. Erkek, kadın memesinden tahrik olabiliyorsa, kadın da erkek memesinden tahrik olabilir. Kadının kadın memesinden, erkeğin de erkek memesinden tahrik olabildiği durumları da söylememe gerek yoktur herhalde...


Önyargına sağlık 😀



Kusura bakma ama ilahi kaynak 1400 küsür yıllık, atalarımdan miras kalan kültür 4500 yıllık. Yani senin referans aldığın kaynaktan daha eski. Dolayısıyla bu önermeni de kabul edemeyeceğim.

Ancak, ahlaki değerler de dini değerler gibi değişebilir. Bunu inkar edemeyiz. Yine de toplumsal ahlakı "hoşuna giden bazı şeyler"e indirgemek de doğru değil. Çünkü toplumsal ahlak (ki kişinin ahlakı önce anne babasından, sonra yakın çevresinden, arkadaşların, öğretmenlerinden ve dolayısıyla toplumdan gelir) 3-5 senede oluşabilecek ya da değişebilecek bir kavram da değildir. Bir toplumda, bir ahlaki değeri değiştirmeniz yüzyıllar alabilir. Ancak bazı ahlaki değerler değişmez, sadece toplum yozlaşır. Örneğin hırsızlık her toplumda ahlaksızlıktır ancak bazı toplumlar hırsızlara hiç tolerans göstermezken bazılarının toleransı daha fazladır. Örneğin hırsızlık yapanın, hırsızlık yaptığı elinin kesildiği şeriat toplumundan, hırsızlığın yüceltildiği Araplaşmış topluma doğru değişim) Burada, yozlaşmış zengin müslüman arapların neler yaptığına değinmeyelim konunun suyu çıkmasın...

Gelelim Türk toplumunun ahlaki değerlerine... Türk toplumu, dindar yobazların aksine kadını her zaman baş üstünde tutmuş, kadına erkekten daha fazla değer biçmiştir. Günümüzün yozlaşmış toplumu sizi yanıltmasın çünkü son 10 yıldır Türk gibi değil arap gibi yaşıyoruz. Bu toplum, kadına karşı şiddeti, kadını cinsel malzeme olarak görmeyi araplardan öğrendi. O yüzden ahlak ve dini kıyaslarsanız, ahlak her zaman dinden daha nettir.


Karşı cephe olarak gördüğüm şey tam olarak din adı altında pazarlanan din tüccarlığıdır. Din tüccarı olmayın, inanan olun. En önemlisi de ahlaklı olun.

Baktığın yer. Bacaklar seni cinsel organa yönlendirir. Eğer aynı kadın, kollarını göğsünde birleşmişse, kollarına baktığında göğsüne baktığını düşünür ve yine bakışlarından rahatsız olur.

Burada mevzu nereye baktığın değil, nasıl baktığın. Bu nedenle, soruna yanıt vermiş oluyoruz aslında. İnsan gibi bakıyorsan problem yok. Ama insanlıktan nasibini almamış gibi bakarsan, bacaklarına değil yüzüne de baksan karşındakini rahatsız edersin.


Tam aksine Allah'tan sadece korkmayıp, onun her yerde var olduğunu bildiğini göstermiş oluyor sevgili arkadaşım. Tanrı, sen ondan kork diye sana dini göndermedi. Korktuğun için değil, inandığın için dini yaşaman gerekiyor. İlla korku ile bir şeye inanacaksan Allah'a değil, örneğin Kuzey Kore lideri diktatöre de inanabilirsin. Biri seni öldükten sonra, diğer ölmeden önce cezalandırır. Bunun dışında bir fark hissetmezsin.


Allah korkusu olmayan ama vicdanı olan herkes, en az Allah'a gerçekten inanan kadar dürüsttür. Üstelik tam aksine, Allah'tan korktuğu için günah işlemeyen insan sahtekardır. Çünkü yapmadıklarını/yapamadıklarını Allah korkusu yüzünden yapmayan adam fırsatı bulunca o günahı işler. (Allah'a inanlar ile dincileri birbirinden net çizgiyle ayıralım. Allah'a inananların bu konuyla bağlantısı yok)


Ateistle inananı kıyaslama istersen. Çocuğuna, kardeşine, karısına, akrabasına tecavüz eden, başkasının hakkını yiyenlere dikkatli bakarsan tamamına yakını dincidir. Ateist insan, Allah'tan korktuğu için değil, insanca yaşamanın gereği olduğu için başkalarının hakkına saygı duyar. Ateist Allah'a inanmaz, yaşamaya inanır. Senin günah diye yapmadığını, ateist doğru olmadığı için yapmaz.

Yine altını çiziyorum, burada inanan insana karşı bir eleştirim yok. Gerçek inanan tıpkı gerçek ateist gibi kimseye zarar vermeden hatta dünyayı daha da güzelleştirmek için yaşar. Allah'ı sevdiği için onun yarattığı her şeye saygı duyar. Çiceği, hayvanı daha uzun süre yaşatmak için uğraşır. Ateist de böyle yaşar sevgili kardeşim.

Ben Allah korkusu olduğu halde yığınla günah işleyen (en basiti ve en çok işlenen günah kul hakkı yemektir!) yığınla insan gösterebilirim. Ama sırf ateist olduğu için kötülük yapana nadir rastlarsın.

Bakınız, dünyanın en refah içinde yaşayan toplumları (Norveç, Japonya vd.) dinsizdir. Allah'tan korkuları olmamasına rağmen, sahip oldukları kaynakları en verimli şekilde kullanmaya özen gösterirler. Oysa, refah içinde bir tane müslüman ülke gösterebilir misin? Yok. (Petrol zengini arap ülkelerini örnek gösterecek varsa, zahmet etmesin. Petrol bittikten sonra görürsünüz o ülkelerin halini)

Özet geçeyim: Ahlak Allah'tan değil, insanın vicdanından gelir. Vicdanınız yoksa, ahlaklı olmanız pek mümkün değil. Ahlakı olmayanın da neye, kime inandığının bir önemi yoktur.

Olayı net anlamanız için biraz da abartılı bir örnekle açıklamak istiyorum.

Diyelim ki 50 yaşındasınız ve karşınızdaki hanımefendi de 25 yaşındaki kızınız. Aynı kıyafeti giyiyor, aynı şekilde oturuyor, metro aynı kalabalıklıkta. Siz, kendi kızınıza nasıl bakarsınız? Kendi kızınıza bakınca ahlakınız bozulur mu? Ya da kendi kızınızın bacaklarından şehvet duyar mısınız? Nitekim, aynı bacakları 25 yıl içinde defalarca kez çıplak görmüşsünüzdür.

Yok ebesinin kulağı ali sami diyen arkadaşlar kusura bakmasın. Teşbihte hata olmaz.

Ayrıca, ben kendi kızımı öyle sokağa salmam diyen arkadaşları da kenara alalım, çünkü mevzumuz bu değil. Arkadaş, mini etek giyen kadının bacaklarına bakmak suç mu diye merak etmiş.

Bir hanımefendi ya da beyefendi istediği gibi giyinebilir. Nasıl ki erkek kadını çekici buluyorsa, kadın da erkeği çekici bulabilir. Bunda bir sakınca yok.

Ancak, siz nasıl ki kendi kızınıza bakıp fantezi kurmuyorsanız, başkasına bakıp fantezi kurmanız da o derece manasızdır. (Aç parantez: Karşıdaki kadın sevgiliniz ya da eşiniz olabilir. Ona şehvet duymanız gayet normal. İlaveten, karşınızdaki, tanıdığınız, hoşlandığınız belki de aranızda bir bağ olduğuna inandığınız biri de olabilir. Hoşlandığınız insandan hoşlandığınızı belli etmeniz de normal. Ancak, metroda gördüğünüz bu hanımefendiye -her kim olursa olsun- karşı şehvet duyup sapık gibi bakamazsınız! Kapa parantez)

Teşhircilik konusuna da değinelim. Kime göre neye göre kısmını da şöyle özetleyelim: Bir erkek ya da kadın, cinsel organını açıkta bırakacak şekilde toplu taşıma aracına binebilir veya yolda yürüyebilir mi? Hayır. Erkek üstsüz dolaşabilir mi? Gayet normal değil mi? Bir kadın, erkeğin memelerini görüp tahrik olsa, erkek teşhirci olur mu? Olabilir. Ama erkeğin üstsüz dolaşması anormal karşılanıyor mu? Hayır. O zaman? Ne yapmıyoruz? Meme, meme ucu ya da meme çatalı görünce, far görmüş geyik gibi şaşırmıyor ve ağzımızın salyalarını akıtmıyoruz.

Yine parantezi açıp şu konunun altını çizelim: Ülke, mülteci çöplüğüne dönmüşken, hiç bir erkek, eşinin, sevgilisinin ya da kızının dekolteyle ya da mini etekle sokağa çıkmasını istemez. Neden? Çünkü sen ne kadar ahlaklı, modern biri olursan ol, ülkeye doluşan bok beyinli ve çoğunluğu arap olan insanlıktan nasibini almamış zırzevat kadını sadece skilecek bir canlı olarak gördüğü gerçeğini unutamıyorsun değil mi? Değil kadını, ineği, eşeği, kediyi köpeği dahi skmekte bir sakınca görmeyen bu oksijen israfları yüzünden kadın erkek farketmeksizin sokakta özgürce dolaşmak imkansız hale geldi.

Siz siz olun, insanların özgürce yaşam hakkı olduğunu unutmayın. Ancak, nerede bir yobaz, beyni skinde bir dallama görürseniz de kadını, çocuğu ve erkeğin haklarını savunmakta tereddüt etmeyin. Parantezi kapatalım.

Özetle, mini etekli bir kadın gördüğünüzde o kadın sizin eşiniz, sevgiliniz ya da kızınız değilse (ki kesinlikle başkasının kızıdır. Başkasının eşi ya da sevgilisi olabilir), sanki kendi kızınızı görmüş gibi 2 saniye bakın geçin, işinize gücünüze devam edin. Gazoz olmayın, adam olun.

Dip not: Bir şeyi sadece günah/haram olduğu/olabileceği için yapmaktan çekiniyorsanız ve o şey günah/haram olmasa yapabilme ihtimaliniz varsa ya ahlakınız bozuktur ya da bozulmak üzeredir... (Örn: Zinadan günah olduğu için, içkiden haram olduğu için uzak duruyorsanız ve zina günah olmasa, içki haram olmasa affetmem diyorsanız üzgünüm, ahlaki değerlerinizde problem var demektir.)

İstanbul'da yaşamayanlar cevaplamasın, bizi üzmesin 😀 120 liraya öğle yemeği ne arkadaşım? Levent'te sadece salata yesen daha pahalı...

Yaklaşık 200 liradan aşağı öğle yemeği yemek zor. Yanında içecek olmadan tek bir tabak bişeyler yeseniz bile 150 liraya yakın.

Akşam yemeğinde biraz daha esnek olabilseniz de evde yaptığınız yemek de dışarıdakini aratmayacak pahalılıkta artık.

Üstelik dışarıda yediğimiz yemeklerin içindeki yağın, salçanın, etin ne durumda olduğundan haberimiz yok. Sağlıklı beslenelim derseniz bir öğün 250-300 liraya geliyor.

Kahvaltıda poğaça simit yer, ucuza mal ederim diyenler olabilir. Onu da kaç sabah arka arkaya yiyebilirsin? Simit almayayım börek alayım ya da sandviç veya tost alayım deseniz 40-50 lira.

Yani, istanbulda yaşayan birinin tek başına bir günlük yemek masrafı 500 liralara dayandı bile. 30 günün 22'sinde ofise gitseniz 11bin lira eder. Asgari ücretle çalışan birinin karnını doyurması bile imkansız hale geldi...

Ürünü ne için kullanacağınız, kullanıcı deneyiminiz o ürünü alma amacınızı belirler.

- Apple ürünleri pahalı mı?
+ Belki sana göre pahalı, bana göre olmayabilir.

- Amerikalıya ucuz, Türke pahalı mı?
+ En az asgari ücret geliri olan Amerikalı için sudan ucuz (Örn. iPhone ayda 40$ maaşın yaklaşık 40'de biri veya peşin alırsa asgari ücretin yaklaşık %75'i). Geliri olmayan Amerikalı için pahalı. Oysa asgari ücretli Türk için pahalı (Maaşın 6 katı), asgari ücretin 4-5 katını kazanan Türk için pahalı değil.

- Paranızın karşılığını veriyor mu?
+ İşte bu kullanım amacınıza göre değişir. Sadece alo demek, whatsapp'tan mesaj göndermek için iPhone cihazı alıyorsanız paranızı çöpe atıyorsunuz demektir. Bilgisayarda durum daha da vahim. Pahalı diye Macbook almıyorsun, 2 senedir bir laptop değiştiriyorsun. Apple alan 5 sene kullanıyor, senden daha az para ödüyor. Ayrıca, 3-4 sene önce Apple ve diğer Android cihazlar arasında dağlar kadar fark olurdu. Şimdi bakıyorsun, ne-idüğü belirsiz Çin malı telefonlar bile 20-25k fiyatla satılıyor. Apple'ın en yakın rakibi Samsung'un amiral gemileri iPhone kadar pahalı.

+ Apple ürünü almak zorunda mısın?
- Kesinlikle hayır

+ Apple olmasaydı kullandığın hemen hemen tüm elektronik cihazların bom bok tasarıma ve kullanıcı deneyimine sahip olacağının farkında mısın?
- Değilsen, lütfen Apple'a bok atma canım kardeşim 😀 Steve Jobs olmasaydı bu teknolojileri, bu tasarımları 2007'de değil 2017'de anca görebilirdik. O yüzden, uzanamadığımız ciğere mundar demek yerine, teşekkürlerimizi sunup işimize gücümüze bakalım. (Bu mesajı alıntılayıp atar yapacak sevgili forumdaşlarım, yapmayın, gerek yok 😀)

+ Son olarak, Apple, Amerika'da ya da Avrupa'da en son ne zaman zam yaptı bileniniz var mı?
- Bilen yoksa, demek ki Apple zam yapmıyor, bizim paramızın değeri düşüyor arkadaşlar. Acı gerçeği kabullenelim artık, lütfen 😉

Teknik olarak 2048 kelime içerisinden rastgele seçeceğiniz 12 kelime ile herhangi bir özel anahtar oluşturamayabilirsiniz. Yani sadece 12 kelimeyi bilmek yetmiyor, 12 kelimenin doğru sıralama ile dizilmesi lazım ki şifrelendiğinde, algoritmaya uygun özel anahtar oluşturulabilsin.

Bunun yanında BIP39, BIP44 gibi geliştirme önerileri ile uyumlu olan / olmayan (Native, Segwit, Native-segwit, Taproot vs.) cüzdanları ve tabi ki 15-18-24 kelimeyle oluşturulabilen ve hatta araya kendinizin kelime ekleyip de oluşturabildiği cüzdanları da işin içine katarsanız biz o 2048 kelimelik havuzu daha uzun yıllar tüketemeyiz...

Sizi hayal kırıklığına uğratmak istemem ama e-devlette (yani İleti Yönetim Sistemi'nde) yer alan markaların tamamı "SMS listesinden çıkma" seçeneğine sahip. Yani IYS olmasa da o markalardan SMS almama imkanınız var.

Oysa, bizi asıl rahatsız edenler yasa dışı bahis siteleri, ilaç satıcıları, düşük ölçekli çakma ürün satan e-ticaret siteleri ya da siyasi partiler, politikacılar. Bunları engellemenin bir yolu da yok ne yazık ki...

Nush ile uslanmayanın hakkı tekrir, tekrir ile uslanmayanın hakkı böyle yönetilmektir...

Hayırlı müstehaklar...

Kankalar, bana 1KG istediğiniz tür çekirdek kahve, kendinize de Starbucks'tan yeniden kullanılabilir bardak (tall) alın. Ben bir ay boyunca her gün size çekirdekten öğütüp taze kahve yapayım, starbucks bardağınıza koyup dolaşırsınız. Starbucks'ta içtiğinizden daha kötü olmadığına ama daha taze olacağına garanti veririm😀

Ama ne olur, Starbucks her zam yaptığında "Starbucks yine zam yaptı" diye şikayet etmeyin. Zam yapmayan mı kaldı? Ayrıca, zamlanan sadece kahve değil ki? Dükkan kirası, asgari ücret, bardak, su, doğalgaz, elektrik, temizlik deterjanı, süt, su vs...

Ekmeğe zam yaptı diye fırınları boykot ediyor musunuz? (Üstelik fırıncı kafasına göre zam yapamıyor, fırıncılar odasına bağlı, o yüzden 1 somun ekmek sadece 5,5 lira ve tüm fırınlar zararına ekmek çıkartıyor. Bu kadar baskı olmasa şu an ekmek en az 15 lira olurdu)

Kankiler, bahsedilen ihale iptal edilmiş, sonrasında 7,5 milyar Euro karşılığında TAV ve Fraport ortaklığına verilmiş. Ama bence 17/25 aralıkta olduğu gibi bu videolar da "montaj"dır, videodaki olaylar kurgudur, anlatanlar iftira atıyordur. Bence öyledir yani 😉

Bak sevgili kardeşim, konuyu yanlış yerlere çekip çekip ortalığı karıştıran sensin.

Önce Elon Musk'ın hayatına bi bak. Ondan sonra Oğuz Alper Öktem ile kıyasla.

Elon Musk, PayPal'i satıp, aldığı paranın üstüne bir de bankalardan borç alıp SpaceX'i kurmuş adamdır. Oğuz Alper Öktem'e sen bugün 1,5 milyar nakit para ver, emin ol ne martıyı tanır ne paylaşımcılığı. Musk ne yaptı? Mars'ta koloni kurma hayaliyle SpaceX'i kurdu. Sonra Tesla'yı, Sonra Gigafactory'yi, Solarcity'yi vs... Bugün herkesin dilinden düşmeyen ChatGPT kimin? OpenAI firmasının. Onu kim kurdu? Elon Musk.

Ha bu arada söylemeden geçmeyeyim. Dünya üzerinde, ürettiği teknolojiyi üstelik çok büyük ticari bir fırsatın kaynak kodlarını tüm üreticilere ücretsiz olarak veren kim biliyor musun? Elon Musk sevgili kardeşim. Tesla'nın teknolojisini birebir kopyalayabilirsin. Zaten bugün bu kadar çok elektrikli araç markası olmasının önemli nedenlerinden biri de budur.

Entelektüel olarak sığ olduğumdan yıllardır Oğuz Alper Öktem'in başarılarını görememişim sadece Elon Musk'ın yaptıklarını görmüşüm. (Neden acaba?)

... olan Oğuz Alper Öktem ne yapmış da Elon Musk'tan daha değerli olmuş peki? Paylaşımlı Scooter iş modelini yurt dışından alıp Türkiye'ye getirmiş. Başarıya bak. Öktem'in bu başarısının yanında Elon Musk kim köpek?

Yav he he...

ÖZEL NOT: Bu başlık altında yazdığım mesajlarda hiç bir şekilde sana saygısızlık yapmaya çalışmıyorum. Ben, önce neden insaların kendi arabalarına binmek istediklerini anlatmaya çalıştım, sonra da senin konuyu saptırarak paylaşımlı araç iş modelini Afrika'daki susuzluğa çözüm gibi göstermenden yola çıkarak, bu iş modelinin Türkiye'de neden işlemeyeceğini anlatmaya çalıştım... Ama ben cevap verdikçe konu uzuyor. Niyetim kavga etmek değil. Rica ediyorum, yazılanları tekrar okuyalım...

Şu cümlenizi tekrar alıntılıyorum:

Bana böyle bir ithamda bulunan herhangi birine cahil diyebilirim. Çünkü;

1. Türkiye'de kim rahat bir yaşam sürüyor? Eğer rahat bir yaşam sürsek, bu forumda işimiz ne? Gider gezer dolaşır hayatımızın tadını çıkartırdık.
2. Benim "zenginliği başka ülkelerden çakan insanların yaşam sürdüğü" sistemde tıkıldığımı düşündüren ne?
3. Benim "zenginliği başka ülkelerden çakan insanların yaşam sürdüğü" sistemde tıkıldığım için mutlu olduğumu düşündüren ne?


Konu Martı teknolojiydi, sen tuttun su bulamayan insanlardan, paylaşımcı olmamaktan konuya daldın. Martı'nın paylaşımlı scooter, paylaşımlı araba hizmeti vermesinin Afrika'dakilerin susuz kalmasıyla ne alakası var? Martı bu hizmeti vermese, Afrika'nın suyu daha mı az olacaktı? Martı bu hizmeti verdiği için Afrika'da su mu arttı?

Tekrar özet geçeyim: Martı'dan önce Volt'u kullanmış biri olarak paylaşımlı araç kullanımına karşı değilim. Ancak bu sistem Türkiye şartlarında yeterli değil.

İnsan gibi seyahat etmek istemek, "benim arabam olsun, diğerleri sürünsün" demek de değil. Avrupa'daki, Amerika'daki gibi metro ile şehrin en ücra köşesine gidebilsek zaten araba kullanmaya gerek kalmayacak. Ama ben evimden işime 4 vasıta değiştirerek gitmek istemiyorum. Paylaşımlı araca bineceğim diye 2km yol yürümek istemiyorum. Evden işe 50km yol için 300-400TL ödeyip araba kiralamak istemiyorum. Taksi de aynı fiyata götürüyor. Neden bi de araba kullanmanın stresine gireyim? Diyelim ki paylaşımlı arabayı tercih ettim. Günde 800 liradan haftada 4bin ayda 17-18bin lira ödemek yerine aylık araba kiralasam ve araba 7/24 elimin altında olsa daha iyi değil mi?

Bir ürünü ya da hizmeti kullanıp faydasını görmek başka bir şey, o ürün veya hizmet herşeye çareymiş gibi görmek başka bir şey. Nasıl ki, evini 40 kişiyle paylaşmak istemezsen, arabanı da başkasıyla paylaşmayı istemeyebilirsin. Bu da bir tercih. Afrika'da olmayan suyu arabaya bağlarsan o zaman cebindeki akıllı telefonu, kullandığın bilgisayarı vs. hepsini geri dönüşüme gönderip internet kafeleri, ankesörlü telefonları kullanman daha doğru olur...

Oradan bakınca, "her bölgeye 5 araba ayırmak" basit bir çözüm gibi mi geliyor? Misal istanbul için "bölge"den kastınız nedir? İlçe mi? Mahalle mi? Diyelim ki mahalle. Bir ucundan diğer ucuna 1,5-2km mesafe olan mahallede 5 arabayı herkesin basitçe erişebileceği şekilde nasıl konumlandırırsınız?



Gerçekten mi? Oysa yerli milli Togg alabilecekti herkes? Ne oldu? (İçinde bulunduğumuz ekonomik düzende, araba sahibi olamamanın ne demek olduğunu biliyorum. Bunun konuyla alakası yok!)


Yav ne alaka? Paylaşımlı araba su mu üretiyo? Paylaşımlı araba kullanınca susuz insanların suya ulaşmasına yardımcı mı oluyosun? Bu konuyla 4 milyardan fazla insanın suya ulaşamamasının (!) ne alakası var? Ayrıca dünya nüfusunun %10'a yakını, bunun da çoğunluğu Afrika ve çöl bölgelerinde temiz su bulmakta zorlanıyor. Kaynak: https://www.worldometers.info/tr/

Bu çıkarımı yapmak için cahil olmanız yetmiyor. Aynı zamanda trol filan olmanız lazım. Çünkü sevgili kardeşim, kendi arabasını alan adam, "zenginliği başka ülkelerden çalan insanların rahat bir yaşam sürdüğü bir sistem"de yaşarken araba kiralayan vatandaş da aynı sistemde yaşıyor. Çünkü sevgili kardeşim, sana "paylaşımcı bir ekosistem" sunan girişimcilerin tamamı şu an "zenginliği başka ülkelerden çalan insanların rahat bir yaşam sürdüğü bir sistem"in en tepesinde. Bilmem anlatabiliyor muyum?


Şimdi canım kardeşim, sen muhtemelen henüz paylaşımcı uygulama nedir bilmezken ben Türkiye'de paylaşımlı yolculuk servisi Volt'un ilk sürücülerinden biriydim. Volt 2014'te kuruldu, Martı ise 2018'de... Üstelik Volt, 2019'da Voltlines olarak yeniden yapılandı ve paylaşımlı servis taşımacılığı işini Türkiye'de başlatan girişim oldu. Ayrıca, 2019'da Zorlu, elektrikli araçları mobil uygulama üzerinden kiralamaya başladığında sistemi destekleyenlerden ve geri bildirim paylaşanlardan biriydim.

Uzun lafın kısası, Martı'nın iş modeline, Martı benzeri girişimlerin yaygınlaşmasına bir itirazım yok. Hatta her sokakta paylaşımlı araçlar olmasını, bu araçlara kolayca erişebilmeyi ben de isterim. Ancak, Türkiye'de bu iş yurt dışındaki kadar basit değil. Araç pahalı, sigorta pahalı, yedek parça pahalı, insanlar birbirlerine güvenmiyor çünkü kanunlar yetersiz. Müşteri araca bilerek hasar verirse, aracı çalarsa, aracın parçalarını muadilleri ile değiştirirse işleten firma yıllarca uğraşmak zorunda. Aynı şekilde, işleten firma aldığı provizyonu iade etmez, saçma gerekçelerle (yakıt, ekstra HGS, park ücreti vs.) ek ücret tahsil ederse, bu sefer müşteri uğraşıyor. Bu ve benzeri bir sürü nedenle, paylaşımlı araç sistemi Türkiye'de yaygınlaşamıyor.

Ben, 8 milyar insan neden aracını paylaşmıyor sorunun gerekçelerini kendimce açıklamaya çalışmıştım. Biraz fazla açıklama yapmak zorunda kaldım. Kusura bakma...

Çünkü insanlar, istedikleri zaman istedikleri kadar kullanabilmek için araba satın alırlar. Kiralık arabaya ulaşabilmek için 2km yol gideceksem, gece yarısı çocuğumu hastaneye götürmem gerektiğinde civarda 1 tane bile kiralık araç bulamayacaksam, aracı alırken ve bırakırken 10 dakika boyunca fotoğraf çekmek zorunda kalacaksam, neden araç kiralama ile uğraşayım? Taksi çağırırım. Paylaşımlı araçları değil toplu taşıma araçlarını, taksileri artırarak 7/24 çalışır hale getirseler, o araçlara da ihtiyaç olmazdı araba almaya da gerek olmazdı.

İnsan gibi ulaşabilmek istiyoruz. Metrobüs denen ucube ile 400 kişiyle kucak kucağa 1,5 saat eziyet çekmek yerine kendi arabasıyla 3 saat trafik çekmeye razı olanlar var. Ama gönül isterdi ki, o yolu 30 hadi bilemedin 60 dakikada gidebilelim. Ama olmuyor. Olmadığı için de araç paylaşımını, toplu taşımayı, taksileri (hatta Bursa'daki gibi "dolmuş taksi"leri) yaygınlaştırmak gerek.