ICO Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

[cryptobr4in]

Çoğu kişinin önyargıyla yaklaştığı ve daha önce yaşanan ICO dolandırıcılığı, verilen sözlerin tutulmaması nedeniyle uzak durulan ICO'lar hakkında elimden geldiğince bilgi paylaşımı yapmak istiyorum.

ICO nedir?

Daha önce açtığım konuda ICO'ya basit bir örnek vermiştim, o konuya buradan https://bitcointalk.org/index.php?topic=3068646.0 ulaşabilirsiniz.

''ICO'nun açılımı Initial Coin Offering olarak geçiyor Türkçe karşılığını halka arz olarak yansıtabiliriz. Bunu daha basit bir örnekle anlatmamız gerekirse şöyle açıklayalım:

A şahsının, firmasının bir projesi var diyelim ve bu projenin toplam maliyeti 1 Milyon Euro,
Ancak A şahıs, firmasının bu projenin maliyetini karşılayacak gücü bulunmuyor bu sebeple proje için para toplamak zorunda,
İşte bu noktada A şahıs, firması proje için gerekli olan parayı toplamak için oluşturduğu coini satışarak sunarak projelerini halkın beğenisine sunuyor ve beğenen kişiler A şahıs, firmasından proje için oluşturulan coini satın alıyor.

Eğer hâlâ kafanızda soru işareti varsa şu örnek işleyişi daha iyi anlamınızı sağlayabilir.

A süt firmasının yeni bir tesis kurmak için paraya ihtiyacı var diyelim,
A süt firmasının yeni bir tesis kurmak için gereken parayı karşılama gücü yok,
A süt firması bu parayı karşılamak için hisselerini halka arz ederek yeni tesisi için fon topluyor,
Eğer siz A süt firmasının yapacağı işlere güvenir ve hisse satın alırsanız hem A süt firması projeleri için gerekli olan parayı topluyor hem de siz A süt firmasından hisse satın almış oluyorsunuz. ''

Şimdi gelelim asıl meseleye: İyi bir ICO nasıl seçilir?

Şunu bilmelisiniz ki ICO seçimi yapmak samanlıkta iğne aramaya eş değerdir. Piyasada çok fazla yanıltıcı ICO olmasının yanında fon topladıktan sonra ortalıktan yok olan ICO'ların sayısı azımsanmayacak kadar fazla. Tüm bu olumsuzluklar ICO'ların adını kötüye çıkardığı için, yatırımcıların uzak durması şaşırtıcı değil, ancak tüm ICO'lar böyle olmak zorunda değil. Bu yazıda ICO seçerken nelere dikkat etmeliyiz, iyi bir ICO nasıl anlaşılır bunlar hakkında bir kaç ipucu vermeye çalışacağım.

Öncelikle ilk adımımız ile başlayalım;

1.Domain

Çoğu kişinin dikkat etmediği bu adım bana göre dikkat edilmesi gerekenlerin başında geliyor. X ICO'sunun resmi websitesine girdik her şey iyi güzel gözüküyor ama domain sorgulamasında X ICO'sunun domainin yalnızca 1 yıllığına kaydedildiğini görüyoruz. Bana göre en azından 3 yıllığına kaydedilmiş olmalı ve yan domainler satın alınmış olmalıdır.

Örneğin .com alan adı ile satış yapılıyorsa .net .org domainlerinin de satın alınıp olası bir dolandırıcılığın önüne geçilmiş olması gerekir.

Bunun nedeni ne olabilir? X ICO'su neden büyük paralar toplayacağı projesinin domainini 1 yıllığına kaydetmiş olsun ki siz olsanız güvendiğiniz projenin domainini 1 yıllığına kaydettirir misiniz?

Yine domain sorgulamasında X ICO'sunun alan adının kimin adına kayıtlı olduğuna bakıyoruz. Kayıt bilgileri gizli mi? Bir şahıs adına mı kayıt ettirilmiş yoksa bir firma mı? Şahıs adına kayıt ettirildiyse bu şahısın X ICO'su ile alakası var mı? Proje içerisindeki konumu nedir? Bu soruları ICO'yu araştırarak cevaplıyoruz.

2.Proje

Herhangi bir yatırım yaparken ilk olarak bakmamız gereken şey nasıl ki projenin kalitesiyse ICO seçimi yaparken de buna dikkat etmemiz gerekiyor. X firmasının bir projesi var ve fon toplamak istiyor. Biz yatırımcı olarak projeyi sorgulamak zorundayız, X ICO'su projesine güveniyor olabilir hatta siz de güveniyor olabilirsiniz ama ya diğer insanlar onlar güvenecek mi? X firmasının projesi gerçekten ilgi çekecek bir proje mi?

Tüm bu soruları cevaplamak zorundayız unutmayın ki bir ICO'ya yatırım yaparken aslında bir şirkete yatırım yapmış olursunuz eğer şirket halka hitap etmiyorsa sattığı ürünler satılmıyorsa sizin yatırımınız değer kaybeder. Bir projenin yeterince kaliteli olması o projenin insanlar tarafından kabul edileceği veya kesinlikle gerçekleştirileceği anlamına gelmez.

Örneğin ben de bugün bir ICO oluşturup projemin insanların bir yatırıp on alacakları bir platform kurmak olduğunu söyleyebilirim. Ancak bunu yapabilme ihtimalim var mı? Akla mantığa uyuyor mu uymuyor. Eğer seçtiğiniz ICO'nun projesi mantığınıza uymuyorsa uzak durmalısınız.

3.WhitePaper

X ICO'sunun projesini beğendiniz, projesinin gerçekleşebilme ihtimalini insanlar tarafından kabul görme ihtimalini ölçtünüz tarttınız peki şimdi ne yapacaksınız? Bunun cevabı projenin whitepaperını okumak.

Whitepaper bir proje hakkında tüm bilgileri vermesi gereken bilgi kitapçığıdır. Projenin fikrinden tutun, projenin işleyişine, gelecek hedeflerine, bir sonraki adımlarına, kazanılan tutarların nerelere harcanağına vs kadar tüm bilgileri vermesi gerekir.

Eğer whitepaper sadece projenin fikri ve işleyişi hakkında bilgi veriyorsa uzak durun. Kaliteli bir projenin gizli kalan hiçbir yanı olmamalıdır eğer siz bir projeye yatırım yapacaksanız size o projenin geleceği hakkında bilgi verilmek zorundadır. Bunu yapmayı reddeden kaçamak cevaplar veren ICO'lardan uzak durun. Whitepaperlar genellikle İngilizce olduğu için bu adımı İngilizce bilen biriyle tamamlamalısınız eğer bu konuda yardım alabileceğiniz biri yoksa ücretli tercüme yöntemlerine bile başvurmalısınız.

4. Roadmap

Roadmap yani yol haritası seçtiğiniz projenin bu zamana kadar yaptığı işleri ve bundan sonra atacağı adımlar hakkında bilgi verir. Burada dikkat etmemiz gereken şey projenin biz farkına varmadan önce attığı adımlar nelerdi, gerçekten yol haritasına yazdıkları şeyleri yaptılar mı? Veya yol haritaları çok basit olan adımlarla mı başlıyor.

Örneğin:

2017 Kasım: Projenin fikrini düşündük
2017 Aralık: Proje için ekip topladık
2018 Ocak: Projenin coini üretildi
2018 Şubat: ICO dönemi
2018 Mart: Borsalarda işlem göreceğiz

Bu tür yol haritaları olan ICO'lardan kesinlikle uzak durun. Yol haritası kesinlikle ama kesinlikle projenin temel taşlarını taşıyan,  taşıyacak olan adımları içermeli. Ve yalan yanlış bilgiler verilmemelidir. Yol haritasında yazan bilgilerin doğruluklarını kesinlikle teyit etmelisiniz.

5. Ekip

Projeyi oluşturan ekibi detaylıca araştırmalısınız. Proje ekibinde yer alan kişilerin özgeçmişleri, linkedin profilleri, sosyal medya hesapları, google aramaları bunların tümü sizin için bir eleme kriteri olmalıdır. Dolandırıcılığı hedef alan ICO'lar genellikle fake fotoğraflar ve fake özgeçmişler oluşturarak yatırımcılara güven vermek isterler. ICO ekibinin Linkedin profilini detaylıca araştırın, profilin açılış tarihini, bağlantılarını, daha önce yaptıkları işleri kesinlikle sorgulayın. Sosyal medya hesaplarında yaptıkları paylaşımlara, sosyal medya hesaplarının açılış tarihlerine dikkat edin.

6. Adres ve Mail adresi

Projenin ofis adresini kontrol edin biliyorum bu gerçekten zor bir adım ancak bu konu hakkında ufak bir google araması yapabilirsiniz en azından verdikleri adresin fake bir adres olup olmadığını, verdikleri ülke bilgisinde gerçekten öyle bir adres olup olmadığını kontrol edin. Sosyal Medya hesaplarında ofislerinde çekilmiş bir fotoğraf var mı veya gerçekten bir ofisleri var mı bilmelisiniz.

Bunun yanında aklınıza takılan tüm soruları ICO sayfasında bulunan mail adresine bir mail göndererek iletin size geri dönüş şekillerine, verdikleri cevaplara, geri dönüş sürelerine dikkat edin.

7. Sosyal Medya

ICO'nun sosyal medya hesapları sizler için bir kriter olmayabilir ancak bu önemli bir adımdır. Bir ICO sosyal medya hesaplarından sadece ICO'nun satış kısmıyla ilgili paylaşım yapıyorsa bu eksi puandır. Projesini tanıtmalı, proje hakkında bilgiler vermeli etkileşimlerini karşılıksız bırakmamalıdır. Aynı zaman da yine ICO'nun sosyal medya hesaplarının ne zaman açıldığı da önemlidir, ICO tarihinden bir ay önce açılmış ve ICO zamanına kadar sadece ICO ile ilgili paylaşım yapan bir sosyal medya hesabı güven vermez.

8. Hedef

Çoğu ICO beklediği satış rakamlarına ulaşamadan satışı tamamlamak zorunda kalıyor. Peki seçtiğimiz ICO'nun böyle bir durumu yaşama ihtimali var mı? Eğer böyle bir durum yaşanırsa soft cap miktarıyla belirttikleri adımları gerçekleştirebilirler mi?

Ekibin kalitesi bu adım hakkında size biraz ipucu verecektir eğer proje ekibi uzman kişilerden oluşuyorsa soft cap miktarıyla bile size verdikleri sözleri yerine getirebilir. Unutmamalısınız ki proje sattığı coinin borsalarda itibar görebilmesi için ekibin atacağı adımlar çok önemlidir siz hep en kötüsünü düşünüp proje ekibinin minimum tutar ile bile projelerini bir adım öne taşıyabileceğinden emin olmalısınız.

9. Medya


Proje hakkında medyada çıkan haberlere dikkat edin. ICO sayfasında var olan medya bağlantılarının doğruluklarını teyit edip, paylaşım yapılan websitelerinin geçmişlerini, piyasa içindeki otoritelerine göz atın. Sıradan bir blog kullanıcısın yatırım yapmayı düşündüğünüz ICO hakkında yazdığı yazı sizin için kriter olmamalı ve ICO bunu websayfasında referans olarak göstermemeli.

10. Ortaklar

ICO'larda yer alan ortaklar bağlantılarını araştırın, bu adım önemlidir öyle ki resmi websiteleri Google'da çıkıyor diye partners kısmına Google'yi ekleyen ICO'lar bile bulunmakta. Ortaklar bağlantıları önemlidir, ICO ile belirtilen firmaların herhangi bir bağı var mı? Daha önce bununla ilgili bir paylaşımda bulunmuşlar mı? Ortaklar kısmında yer alan kurumlar proje fikri ile bağlantılı mı? Bu soruları araştırarak cevaplamak zorundasınız.

Unutmayın ki en ufak bir yalan bile size ICO hakkında bir ipucu verebilir!

Tüm bu adımları tamamladıktan sonra yatırım yapacağınız ICO hakkında detaylı bir bilgi sahibi olmuş olacaksınız. Eğer tüm bu adımlardan sonra ICO'ya katılmaya karar verdiyseniz bir sonraki adımınız ICO'nun satış dönemlerini takip etmek ve mümkün olduğunca erken bir şekilde alım yapmak olacak.

Elimden geldiğince yardımcı olmak istedim, hatam olduysa affola unuttuğum bir şey varsa belirtirseniz konuyu düzenlerim herkese bol kazançlar

[1715311917]

1715311917

[1715311917]

1715311917

[1715311917]

1715311917

[1715311917]

1715311917

[unihamburg]

Güzel ve faydali bir konu, ICO olayi iyi de özetlenmis. Ellerinize saglik.

Konuya gelince, bir ICO'da sahsen ilk baktigim kriterler ortada herhangi bir ürünün var olup olmadigi ve proje ekibinin tecrübeleri ve referanslari.

Ortada bir ürün yoksa, Proje ne kadar özgün, blockchain teknolojisini gelistirecekleri projede nasil kullanacaklar, bunlara bakiyorum.

[cercitolga4545]

Ben en önemli şeyi takım olarak görüyorum. Takımın önceki işleri net referanstır hatta net gelir garantisidir. Yatırım tavsiyesi değil bu dediklerim ancak takım önceleri sağlam projeler yaptıysa sterse girmeye gerek yok biraz bekler ama er yada geç pump gelir karı alır çıkarsın.

[fedoralite]

ICOya girerken çok iyi araştırın deriz hep fakat bu cümle genellikle yüzeysel kalır. Sizin ICO ile ilgili bilgilerin nerelerden nasıl araştırılacağına ilişkin tespitlerinizi ayrıntılarıyla derleyip sunmanız, bu araştırmada sorulacak sorulara, püf noktalarına burada ayrıntılı olarak yer vermeniz çok faydalı bir paylaşım olmuş cidden. Emeğinize sağlık.

[primeer]

eskiden başarısız olacak icoları tespit etmek daha kolaydı. artık icolarda işi öğrendiler. takım, whitepaper, web sitesi, ortaklar bunların hepsini çok düzgün yapıyorlar. hype yaratmaları yetiyor hard cap yapmaları için.

[TurkiyePriest]

eskiden başarısız olacak icoları tespit etmek daha kolaydı. artık icolarda işi öğrendiler. takım, whitepaper, web sitesi, ortaklar bunların hepsini çok düzgün yapıyorlar. hype yaratmaları yetiyor hard cap yapmaları için.

Hocam onlar kurnazlaştı da biz de sultanahmetteki turist kalmadık. Herkes kendini geliştiriyor ne bok gibi hazırlanmış icolar ne paralar kazandırdı. Öyle sunuma falan çok kanmamak lazım. Proje ekip hardcap falan bak geç gözüne takılırsa whitepaperı da okursun 

[cabbarlana]

Benim için önemli olan öncelikle gerçekleştirilebilir ihtiyaca yönelik bir fikirle yola çıkılması bunu whitepaperden öğrenebiliriz bir diğer husus da kısa ve uzun vadeli hedefler ve arkadaşların da dediği gibi proje ekibinin sağlam olmasıdır.

[LoveFooL]

Güzel bir başlık olmuş hocam eline sağlık. Umarım bişeyler sormadan önce insanlar arama yapmayı düşünüp bu başlıktan faydalanır ve forum kirliliğinin önüne geçilir.
acayip taktım bu aralar forum kirliliğine

[Compact_Racer_729]

Hocam şuna dikkat ediniz,

Waves icosu olmasında ne icosu olursa olsun, bu mantıkla zarar etmezsiniz  o kadar söyleyim

[jawlue94]

Gayet güzel bir paylaşım olmuş ellerine sağlık.

Şahsi görüşüm team ve projenin konusu çok önemli. Bazı projelerin ekibine bakıyorum. Linkedin hesapları bomboş daha profil fotoğrafı yok bu adamın ve ekibin ceosu yapmışlar mesela. Hangi projelerde yer aldığı, geçmişi bunlar araştırılmalı. Telegram grubundaki admin sayısı da bana göre önemli bir faktör. Ya da ülkeler için farklı dilde telegram grupları acılması. Bunlar önemli detaylar. Atlamayın.

[Discovery06]

Bunların hepsi gayet düzgün olan sonra scam çıkan dahada sonra internet sitesine penis resmi koyanları bile gördüm.Açıklamalarınız tabiki referans olur ancak kötü niyetlerini yinede gizleyip hedeflerine ulaşıyorlar.Bırakın icoları şu an borsada işlem gören 3-5 proje bile scam.Ancak kimisi ico sürecinde,kimisi exchange sürecinde güven verip daha fazla vurgun yapmayı düşünüyor.Ben neo icolarını eth tabanlı icolara göre daha güvenli buluyorum.

[zenfo]

icoya para yatirmak ciddi istir. dolayisiyla kili kirk yararak herseyi kontrol etmek lazim. en onemli konu whitepaper ve yol haritasi bence. ondan sonra olusan topluluk ve takim uyelerinin gecmisi. vs... ama en cokta sansa ihtiyaciniz olacak. bazen hersey mukemmel gorunse de beklenen gerceklesmeyebiliyor.

[The Rose Rain]

ICO seçiminde en önemli faktor güven faktorudur hocam, guven faktoru çok önemlidir takımın bir şekilde bunu size hissettirmesi lazımdır, yani güvenmeniz lazım yoksa olmaz,

[rocketcoin99]

Ben sırayla

1- Fikir

2- Ekip

3-Proje hk. ciddi bir ön çalışma yapılmış mı yoksa kabaca bir whitepaper yazıp piyasaya çıkıp milyon dolar toplamaya çalışan bir ekip mi diye bakarım.

[Neo.op]

Ekip falan önemlide ben ekibi iyi olan 2 tane icoya katıldım diğer icolardan farkı olmadığı sürece pek bir işe yaramıyor bence en önemlisi diğer icolardan farkı.

[Beyzade]

Güzel paylaşım olmuş. Bu kadar projenin var olduğu bu piyasada bir çok dolandırıcı projeler var dikkatli olmak gerekir

[hannapulu]

Hocam güzel noktalara değinmişsiniz, yeni başlayan arkadaşlar için rehber niteliğinde bir çalışma olmuş. Dikkat edilmesi gereken bir çok nokta incelikle ortaya konmuş.

[_gavaraci_]

Güzel ve faydalı bir başlık olmuş biraz eskide kalmış gözden kaçmaması için upluyorum. Eskiden hangi icoların iş yapabileceğini rahatlıkla anlayabiliyorduk ama şimdi durum biraz değişti dolandırıcısı bile sayfalarca teknik rapor hazırlayıp özenip bezenerek site hazırlıyor tabi haftalık güncellemelerden aktiflikten falan yine anlaşılabilir ama biraz daha dikkat etmek gerekiyor sanırım.

[dogaatac]

herşeyi güzel özetlemişsiniz de en önemli şeyi nasıl atlamıssınız onu anlayamadım

proje ne kadar mükemmel olursa olsun , takım ne kadar iyi olursa olsun , o projenin hype'i yoksa çöpe yatırım yapmıs gibi sürekli bir umutla boş boş beklersiniz

[Gwerimos]

Bence kampanya icin imza ekleyen uyelere adil bir sekilde ilk soyledikleri miktari odeyebilirler mi onada dikkat etmek gerekiyor cunku olmayinca guven kaybettiriyor.

[btcfxcoin]

Ico seçimi yaparken ben ilk önce proje ekibine bakıyorum daha önce ne iş yapmışlar diye araştırıyorum.Daha sonra ortaya koydukları fikir bana mantıklı geliyor mu ona bakıyorum.Eğer bu iki unsurda olumluysa yatırım yapıyorum.

[kesh.zombie]

iconun projesi, sunduğu yenilikler, takımın deneyimi önemli ico seçiminde. ancak bunlar tek başına yeterli olmuyor.

hype çok önemli bir faktör. ama her zaman da işe yaramıyor. ico esnasında milletin katılmak için birbirini ezdiği ama borsaya çıkınca kimsenin yüzüne bakmadığı ico sayısı da bir hayli fazla.

total supply, tokenlerin ne kadarı satılacak ve hardcap miktarı da çok önemli. kaliteli bir proje, iyi ekip ve low cap 3'lüsü genelde başarıya ulaştıran bir faktör oluyor.

bunun dışında bir de binance borsasına girebilecek projeleri tahmin edebilsek zaten on numara olur tabi bunu bilmek imkansız da en azından proje kaliteliyse hemen olmasa da uzun vadede girebileceği öngörülebilir.   

[elcezireex]

Takımını araştırın daha önce hangi projelerde yada nerelerde çalışmış , katıldıkları etkinliklere bakın , partnerlerini araştırın gerçekten partnerler mi diye ve whitepaperini okumayı unutmayın...

[jari76]

Hocam fiyat konusunda dersen.
1- Low kap olması lazım
2- Proje hayalde kalacak bir şey olmaması lazım
3- Ekip güvenilir ve profesyonel olması lazım
ICO işi biraz da şans işine benziyor. Başarıalr.

[btcboom99]

ıco girerken mutlaka projeye bakılmalı ve sıra dışı hiçbir coinde olmayan farklı özelliklere sahip olmalı. proje ekibi incelenmeli eğer deneyimliyse düşünülmeli . yol haritasına mutlaka bakılmalı ve gireceği borsalara göre seçim yapılmalı. bir altcoin globalde ilk 5 önemli borsaya giremezse işi çok zordur uzak durun.

[sealofsun]

Web sitesi, ekibin gercek isimleri ve fotoğraflari, kyc istekleri, sponsorlar, whitepaper, uçuk kaçık olmayan total supply, adam gibi reklam ve bounty kampanyaları. En önemliside ekipte eskiden baska projelerde boy göstermis tanınmış yüz olması.

[cleante]

Cok basarili bir anlatim olmus. Ben ilk once takima,partnerlere ve yatirim yapan kuruluslara bakiyorum. Icolarda kar ettigimde oldu fakat uzun suredir elimde kalanlarda var borsaya bile giremeyenleri zaten mecburen unuttum.

[HiatusGG]

İlk 4 madde çok önemli bence, ilk madde domain en az 3 sene alınmalı demişsiniz yan domainlerinde alınması lazım bu madde çok düşünülmüyor ama cidden bana göre de önemli.

[asd1224]

Domain daha önce aklıma gelmemişti, teşekkürler. Aslında çok mantıklı. Adamların zaten düşündüğü proje olup olmadığını gösterir. İllaki önceden alınmaması scam olduğunu belirtmez ama ne kadar köklü olduğu konusunda çok yardımcı olur

[mustafa1876]

Ben ayrı bir şey sormak istiyorum kyc için pasaport mu , kimlik mi gönderiyorsunuz? Bir de pasaport için yakın zamanda ülke dışına çıkmış olmak gerekiyor mu?


Bir de

Bu konuya merit verilmemesi konuyu açan arkadaş adına üzücü olmuş.

[alpsea]

İco analizinde bounty team bile önemli benim için. Adı sanı bilindik team o iconun reklamlarını yönetiyorsa güvenim biraz artar. Domain hiç aklıma gelmemişti, o da önemli bir etken. Son kullanım tarihi 1 yıllık ucuz domain olmamalı ve en azından domain 5 6 aylık olmalı.
İcolarda dolandırıcılık yapacakları 5 10 20 günlük domain yaşından anlayabilirsiniz.

[hiziridiyunusidi]

Bu icolarla ilgili anlamadığım şey, neredeyse hepsi borsaya ico fiyatından düşük giriyo. Hemde 4te birine hatta 10 da birine girenler var. Peki önceden almanın bonuslar dışında faydası ne? Borsaya girip girmeyeceği bile belli değilken, girdikten sonra garanti şekilde düşükten almak daha iyi değil mi?

[Sekon]

Proje, Ekip ve Ortaklar çok önemli bence ekipteki kişiler için bile yatırım yapanlar olduğunu düşünürsek ama gene de her koşulu düşünmek gerek.

[cabbarlana]

Hocam söylediklerinize A dan Z ye katılıyorum fakat, özellikle imza kampanyaları için bu kadar detaylı bir arştırma fırsatını bazen ne yazık ki bulamıyoruz. Yazdıklarınızın tamamını uygulayabilrisek ço daha isabetli bir seçim yapmış olabiliriz.