Gayrimenkul fiyatlarında yükseliş korona balonu mu?

[Dolorex]

Korona virüs sürecinde şehirlerden banliyö ve kırsal alanlara taşınan çalışan nüfus, ofise dönüş sürecine hazırlanıyor. Fiyatlardaki sert yükseliş talebin azalmasıyla yok olabilir

Amerikan gayrimenkul piyasasına ilişkin balon endişeleri ABD’li yatırımcıların en büyük korkusu birisi haline gelmeye başladı. MarketWatch’un haberinde TD Ameritrade ve Charles Schwab anketine göre, söz konusu balon piyasası ihtimalinin 2021’in ikinci yarısına ilişkin yatırımcıların en önemli endişesi olarak öne çıktığı belirtiliyor.

Ankete katılan 500 borsacının %80’inden fazlası ABD’deki gayrimenkul ve hisse senetleri piyasalarında balon oluşması ihtimalinin yüksek olduğunu belirtiyor.

TD Ameritrade Baş Borsa Stratejisti JJ Kinahan Salı günü anketin sonuçları hakkındaki açıklamalarında, "Gayrimenkul piyasasıyla ilgili, önümüzdeki birkaç ay içinde önemli bir sınavın yaklaşmakta olduğunu düşünüyorum" dedi.

Kinahan gelecek birkaç ayda pandemi sürecinde gelen teşviklerin son bulmasıyla ofise dönüş sürecinin farklılaşabileceğini belirtti. Baş stratejist birçok şirketin personelini çağırmak konusunda temkinli davranacağını tüm çalışanların “her gün ofise geri çağırılması” ihtimaline sıcak bakmayacağını belirtiyor.
TD Ameritrade baş stratejisti bunun yerine şirketlerin esnek çalışma modelleri konusunda nasıl bir yol izleyeceklerine karar verene dek hibrit çalışma modellerinin uygulanacağını öngörüyor. Ancak Kinahan, işçilerde işveren esnekliği konusunda daha fazla netlik oluşana kadar ev fiyatlarındaki yüksek seviyenin ne kadar sürekli olacağını tahmin etmenin zor olduğunu söyledi. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre salgın sırasında ABD’deki banliyölerde, kırsal kasabalarda ve tatil yerlerinde bulunan evlerin fiyatlarında ciddi bir patlama yaşanıyor.

Baş stratejist konuyla ilgili açıklamasında ekonomideki toparlanma devam ederken kırsal ve banliyö alanlardaki ev fiyatlardaki yükselmenin devam edip etmeyeceğinin asıl soru olduğunu belirtiyor. Kinahan’a göre bu konuda belirleyici olacak etken insanların hayatlarının yeterince esnek olup olamayacağı.
ABD’de Mart ayındaki ev fiyatları bir yıl öncesine göre %13,3 artarak Aralık 2005’ten bu yana en hızlı yükselişini gösterdi. ABD’deki konut arzı ile talep arasındaki dengesizlik balon piyasası iddialarını destekler nitelikte.

Kaynak: https://www.borsagundem.com/haber/gayrimenkul-fiyatlarinda-yukselis-korona-balonu-mu/1573904

Bu araştırma ABD de yapılmış olsa da ülkemiz de ev fiyatlarının artışının sadece ufak bir sebebini teşkil ediyor. Evet ülkemizde ev fiyatlarının artışının bir sebebi koronavirüs lakin bunun dışında konut faizlerinin tarihi düşük seviyelerinde iken aç gözlü müteahhitlerin yaptığı tarihi zam faizlerin yükselmesiyle yerini ev fiyatlarında düşüşe bırakmadı maalesef. Bu defada artan dolar kuru artışı inşaat maliyetine ek gider olarak yansıdı ve ev fiyatları çok ama çok yüksek bir seyir halinde. Bu gidişle de talep azalsa da pandemi geçmiş olsa dahi ev fiyatlarında bir azalma kesinlikle beklemiyorum açıkçası.

[anonymous3x]

Ülkemizde de durum farksız ev fiyatları birikmiş enflasyonunda vuku bulmasıyla 2 hatta 3'e katlamış durumda. Hayırlısı bakalım.

[execijutiere]

Gerçekten de öyle ülkemizde de pandemi öncesi fiyatlar ile pandemi sonrası fiyatlar arasında dağlar kadar fark var. 300 bin türk liralık bir ev 400-500 bin türk lirasına kadar çıkmış durumda.Pandeminin buna katkısı büyük bana kalırsa.

[ajanwalker]

Coronanın etkisi muhakkak bazı yerlerde ciddi etkisi var mesela araçlar da ki çip krizi Corona etkili. Bizim ülkemizde konutlarda olan pahalılık ise ekonomik sıkıntılar ve dolar. Çünkü maliyetler ciddi değerde yüksek. Bir ton demir bundan önce 2-3 bin TL iken bugün 8-9 bin TL daha buna benzer epey şeyler var. Belki dünya da balon olabilir ama bizim ülkede fiyatı yükselen ne varsa asla geriye düşmez. Yani bizde balon olsa sonra geri çekilme olması lazım ama olmayacak.

[verbakalim]

Yazlık ve müstakil olan evlerdeki artış kesinlikle corona etkisi. Bahçeli bir ev olsa yasakların olduğu gün ve hafta sonu dışarı rahatça çıkabilsem diyerekten bakılan evlerin tamamı 2 yada 3 kat fiyat artışını yaşamış durumda. Bir tanıdığım emekli oldu Balıkesir'in bir ilçesinden 150000 tl ye bir yazlık aldı 3 yada 4 yıl oldu. Şimdi aldığı ev milyonu geçti. Nerde böyle fiyat artışı ve getiri var.

[anonymous3x]

Barınma ihtiyacı gibi temel ihtiyaçlara 20-30 yıl bağlayanlar var öyle bir konut balonu var ki abd gibi ülkelerde üzülüyorum o insanlara.

Bir insan barınma ihtiyacını max 2-3 sene çalışma ile giderebilmeli. Taşa toprağa verilen milyon dolarlar. Gülermisin ağlarmısın.

[ZekiBeyy]

Üretim maliyetleri aşırı yükseldiği için müteahhitlerin daire maliyetleride yükseldi önceden 200 e yaptıkları evi şimdi 300-400 gibi rakamlara ancak yapabiliyorlar zararına satmak istemedikleri için  zamlı fiyattan satmak istiyorlar. Tüketicilerde artan fiyatlar karşısında ilerleyen zamanlarda daha fazla fiyatı yükselmeden ev alma talebinde bulunuyor. Hammadde fiyatlarının çıkması fiyatların çıkmasında temel etken olduğunu düşünüyorum.

[anonymous3x]

Üretim maliyetleri aşırı yükseldiği için müteahhitlerin daire maliyetleride yükseldi önceden 200 e yaptıkları evi şimdi 300-400 gibi rakamlara ancak yapabiliyorlar zararına satmak istemedikleri için  zamlı fiyattan satmak istiyorlar. Tüketicilerde artan fiyatlar karşısında ilerleyen zamanlarda daha fazla fiyatı yükselmeden ev alma talebinde bulunuyor. Hammadde fiyatlarının çıkması fiyatların çıkmasında temel etken olduğunu düşünüyorum.

Sadece maliyetle ölçülebilecek bir şey değil bu. Amerikada ve bazı ülkelerde ciddi bir balon var konut piyasasında. İnsanlar 4-5  yetmiyor 10-20 tane ev sahibi olan var. Ben devleti yönetiyor olsaydım 2-3 daire üzerinde ev sahibi olanlardan ekstra yıllık sağlam bir konut vergisi alırdım. Hem yapılacak konutlara zenginler değil ihtiyaç sahipleri ulaşır hemde piyasada aşırı balonlaşma olmaz.

Kredisini çocuğuna devredenlerin falan olduğu söyleniyor. 30-40 sene krediler falan. Bir evin için 2-3 ailenin kirada kalması falan insanlar ne hale gelmiş yazık.

[Granxis]

Salgin doneminde gayrimenkul fiyatlari artti cok da normal, otomobil satislari ve fiyatlari da artti, otomobilin artmasi toplu tasimanin kullaniminin suphe edilmesinde, gayrimenkulun artmasi ise dogrudan salgin ile ilgilidir, bu mesaketli surecte evi olmayanlar evin degerini kat be kat anladilar.

[Dolorex]

Aslına bakarsanız ülkemiz için söylüyorum özellikle salgın döneminde ev fiyatlarının pandemi ile alakalı olan kısmı sadece bahçeli müstakil yapılarla sınırlıdır. Tamam pandemi süresince konut almak isteyenler apartman ve rezidans daireler yerine müstakil bahçeli ev yada villalara yöneldi. Ancak tahmin eersiniz ki müstakil yapılaın fiytların normal diarie fiyatlarından çok çok fazla. Bu arz yapı sayısı apart toplu konutlara göre çok çok az. Ayrıca ülkemizde ki konutların belkide % 90 ve üstü oranında apartman daireleri olduğu düşünüldüğünde bence pandeminin konut fiyatları üzerinde ki artışı sınırlı kalmıştır. Ülkemiz dikey mimari cenneti. Çünkü müteahhitler ne kadar çok kat yaparlarsa o kadar zengin oluyorlar. Alıcı da çok fazla ayrıca.

[Pierre 2]

Aslında mantıklı bir çıkarım olmuş covid nedeniyle esnek veyahut uzaktan çalışma modelleri kurumsal özel şirketlerde ve kamuda   ülkemizde dahi denendi. Birçok firma hatta başarılı olduğunu ifade ediyor. Sanırım bitmek bilmeyen mesai saatleri daha çok işlerine yaradı.
Ha bu arada Türkiye'de de konut fiyatları şişti, şehir merkezinde milyonları buldu eski daire fiyatları bile. (Antalya)

[Lachrymose]

Bir ev kendini "yirmi senede" roi etmeli tarzındaki düşünceler bana oldukça komik geliyor; emlak dediğiniz şey -sonsuza kadar- pasif gelir getirir, toprakta payınız olur, enflasyona dirençlidir ve nesilden nesle aktarılabilir. Bu nedenle zenginlerin tamamının ev, arsa ve gayrimenkul gibi onlara pasif getiren -elle tutulur, gözle görülür- yatırımları vardır. Hiç dolardan ya da altından zengin olan göremezsiniz; varlıklı insanlar mutlaka "gayrimenkul, hisse ya da girişimcilik" ustasıdır. Yani emlak balonmuş, hisse balonmuş vesairevesaire.. Bu tür anaokulu hikayelerine hiç takılmadan yapabildiğiniz kadar cash yapıp gayrimenkule asılıp onlardan hızlıca return almanızı ve elde ettiklerinizi 2045'e kadar ulus-devletlerin yerini alacak en büyük +1000 şirkete düzenli olarak basmanızı tavsiye ederim. Ben insanoğlunun bazı şeyleri anlaması için çok yazdım, çok çizdim (kendi çapımda) ama sonra ikna oldum: Bu kadar malın olduğu bir evrende, kendini "dünya-vatandaşı" sanan milyarlarca geri zekalı varken; insanoğlu vahşi-kapitalizmin gerçek yüzüyle karşılaştığında çok kötü hayal kırıklıkları olacak. ~2045li yıllardan sonra elinizde hala "gayrimenkul, arsa ve hisseleriniz" yoksa; siz ve soyunuz sonsuza kadar alt-seviye ekonomik yaşama zorunlu kalacak; yapay zekanının, otonom üretim araçlarının getirdiği ve getireceği işsizlik, insanların sınırsız üreme (çoğalma) arzusu ve parayı yönetmeyi bilmeyen çoğunlukla birleştiğinde insanlığın kabusu mini-kıyamet gelecek; çok başarılı olacaksın da, parlayacaksın da bir iş bulacaksın.. Asla kapatılamayacak bir ekonomik dengesizlik, bir uçurum; yakın-orta gelecekte hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Balon denilen hisselerin sahipleri bugün dünyaları yönetiyor, adamlar uzaya uydu serisi gönderiyor ama bizimkiler onları uzay gemisi sanıp izliyor; 50 yıl sonrası, 100 yıl sonrası için her şey hala çok ucuz. Yapabildiğiniz kadar malvarlığı alın derim. Özellikle tarım arazileri.. 100 yıl sonrası için çok önemli.

[ingiltere]

Amerika'da böyle bir balon olabilir ancak ülkemizde bu durumdan söz etmek kesinlikle mümkün değil. Takip ettiğim evler aylardır aynı fiyatlarda durmasına rağmen alıcı bulamıyor, dolardaki inanılmaz yükselişe rağmen satışlar düşmüş durumda. Yaz aylarında fiyatların artması beklenir ancak o yükseliş bile yaşanmadı. Ülkemizdeki ekonomik krizin boyutu ev satışlarına da yansımış durumda. Dolar bazında baktığımız zaman ülkemizdeki gayrimenkullerin pandemiye rağmen ucuz kaldığını dahi söyleyebiliriz.

[emrecemsan]

Koronavirüs döneminin büyük bir etkisi olduğunu gözardı edemeyeceğim. Bu dönemde fiyatlarda ciddi bir artış gözlemledik. Zaten bu dönem öncesi de durumlar iç açıcı değildi şimdi iyice alınamaz hale geldi evler.

[execijutiere]

Pandemiden önde 320 binlere satılan evler şimdi 600 bin 700 bin türk lirasına dayanmış durumda.Hal böyle olunca ev almak da iyice zorlaşıyor dar bütçeli insanlara.Nasıl alınabilir ki? En az 2 katına çıkmış durumda ev fiyatları bunun pandemiyle artış gösterdiği belli hoş dolar da yerinde durdu sayılmaz maliyetler bakımından maliyetler de artmış oldu.

[1kodumtek7]

Ev fiyatları öyle bir hale geldi ki afedersiniz kıçı kırık yeni daireler bile inanılmaz meblağlara satılıyor. Kutu gibi evlere kim bilmem kaç yüz bin vermek ister ki? Pandemi döneminde iş daha da ciddi bir boyuta ulaştı. Ev yani bu sonuçta hani temel ihtiyaç. İnsanların büyük çoğunluğu ulaşamayacaksa niye yapıyorsunuz ki bu evleri?

[jakdanyel]

Bu artışlar sadece virüsle ilgili değil ki. Dolar artışına bağlı olarak her şeyin fiyatı arttı. Demir, beton, çimento, tuğla, boya gibi inşaat malzemelerinin fiyatları arttığı için mecbur olarak fiyatlar da arttı ülkemizde. Ama diğer ülkeler için net yorum yapamayacağım henüz tam olarak nedenler belli değil gibi farklı ülkelerde.

[Kusman]

Koronavirüs bir etken tabi ama tek başına bu kadarlık bir yükselişte etken değil. Daha başka birçok neden yüzünden gayrimenkul fiyatları dudak uçuklatıcı seviyelere ulaşmış durumda. Dört bir yandan fiyat artırıcı etkenler sarmış adeta.

[jakdanyel]

Demek ki böyle gelişmeler sadece bizim ülkemizde olmuyormuş. Biraz da olsa rahatladım bu konuda Şu pandemi illeti gerçekten dünyayı olumsuz yönde çok etkiledi. Her sektörde her ülkede fiyatlar artmaya başladı ve vatandaşlar zor durumlarda kaldı. Mal sahibi olanlar için bu durum nötr olabilir ama yeni bir şeyler almayı planlar için daha da zorlaştı durum artık.

[coderben]

Pandemi o kadar rezalet bir şey ki tüm dünya üzerinde ciddi etkiler bırakıyor. Bu konuda da mesela sadece ülkemizde olan bir şey olmadığını görüyoruz. İnsanların alım gücünü bile etkiledi nasıl bir pandemiyse.