Savaş değil, BARIŞ
Çatışma değil, DİYALOG
Çifte standart değil, ADALET
Üstünlük değil, EŞİTLİK
Sömürü değil, ADİL DÜZEN
Giriş: Trust(Güven) Sistemi
Globalde bu sistem baya aktif kullanılıyor. Hatta bazen, bazı yabancı üyelerin sırf eğlencesine yerel kullanıcılar ile uğraştığını görüyoruz. Bizim yerel forumda ise bu sistem hiç önemsenmediğinden, kullanılmadığından dolayı sistem benimsenmemiş ve geride kalınmıştır. Bu konu vasıtasıyla Trust sistemi ile ilgili bir farkındalık yaratmaya çalışacağım. Ayrıca türkçe bölümde çok net toplu bir tanıtımı olmadığı için okuduklarımdan bilgileri derledim aşağıda, yanlış bir detay varsa lütfen düzeltin. Bu sistemin sağlıklı olduğuna inanmayanlardanım bende, ama yabancılar bilip kullanıyorsa bizimde bilmemiz gerekir.
Forumda kararlarına, yorumlarına güvendiğiniz, takip ettiğiniz üyeleri trust listenize ekleyip, geri bildirim yazmaktan çekinmeyin. Özellikle de ingilizcesi iyi olan güvenilir üyeler oluşması önemli. Globalde Türk üyelerle ilgili kararlar alınırken bizi daha sağlıklı savunabilirler. Kararlarına itimat ederler. Aksi durumda yabancılar Türkçe bile bilmediği halde Türkçe yazan üyeler hakkında yanlış kararlar verebilirler, veriyorlar da. Feedback bırakırken uygun gördüğünüz referans bir mesajı da linkleyebilirsiniz.
Sizin Güncel Trust Listenizde kimler var?
(Güvenmediklerimiz bu başlığın konusu değildir)
1- Trust list (Güven listesi) seçtiğiniz kullanıcılara güveninizi ve bu güvenin ne kadar derin olduğunu ifade eder.
Bir üyenin kararlarına, yorumlarına güveniyorsanız listenize ekleyebilirsiniz.Sadece kendisine güveniyorsanız "Trust depth 0" seçebilirsiniz. Güvendiğiniz kişilerin de geri bildirimlerine güveniyorsanız "Trust depth 1" seçebilirsiniz. "Trust depth 1"den 4'e kadar derinleşebilen seçenekleri var. Trust listelerinde kişiler buna göre trust puanı alabiliyorlar.
Güvenmediğiniz kullanıcıları ise, isminin başına ~ bu karakteri ekleyerek ifade edebilirsiniz.
2- Trust Feedback (Güven Bildirimi) burada kullanıcılara bırakılan detaylı geri bildirimlere bakabilirsiniz. +Puan ile detaylı olarak neden kararlarına-yorumlarına güvendiğinizi ifade edebilirsiniz. -Puan ile neden güvenmediğinizi ifade edebilirsiniz. Referans linkte bırakabilirsiniz ama şart değil bu opsiyon.
Positif Puan vermek için ticaret yapmış olmanız şart değil. Bir kişiye güveniyor veya onun dolandırıcılık yapmayacak biri olduğunu düşünüyorsanız da Positif Puan verebilirsiniz.
Negatif Puan ile kişiyle ticaret yapmanın yüksek riskli olduğuna dair düşüncelerinizi, şikayetinizi yazarsınız.
Neutral Puan ile kullanıcı hakkında sadece yorumda bulunabilir ama puanına etki etmezsiniz.
feedback. Bu konuda nasıl mesajlar atılabilir örnekler verilirse iyi olur.
Feedback konusu kafa karışıklığı oluşturuyor ama aslında çok basit.
Takip ettiğiniz bir üye hakkında olumlu düşüncelerinizi yazabilirsiniz.
Yorumlarını beğeniyor, faydalı olduğunu düşünüyor, güvenilir olduğunu düşünüyor olabilirsiniz.
Favori yazarlarınızdan biridir yada size bir konuda yardım ettiğini vesaire ifade edebilirsiniz.
Bunları yazarken link eklemek zorunda değilsiniz ama isterseniz referans linki de ekleyebilirsiniz.
Aynı zamanda ticaret, alışveriş yaptıysanız da, referans linki ile yönlendirebilirsiniz konuya.
Örnek bir Feedback sayfası: https://bitcointalk.org/index.php?action=trust;u=459836https://bitcointalk.org/index.php?action=trust;u=140584şu "Trust depth" numaralarını tam olarak birisi açıklayabilir mi? orayı 3 yapsak ne olur mesela?
Anladığım kadarıyla; Depth 3 yaparsanız, güvendiğiniz kişinin güvendiği kişinin güvendiği kişiyi de listenize Depth 3 başlığı altında ekliyor listenize. Sizin asıl listeniz Depth 0 başlığı altında görüntüleniyor. Bu depth çok dallandırmaya gerek yok.
Ayrıca profillerde görünen rakamların anlamı;
Eklemek istediğim birşey var belki merak edenler ya da bilmeyenler vardır.
Bu resimde Trust kelimesinden sonra gelen ilk rakam kullanıcının
güven sayısıdır.(Trust Score).
Kabaca
güven sayısı kullanıcıların aldığı olumlu yorumların sürekliliklerine dayanarak hesaplanan bir sayıdır. Tam olarak nasıl hesaplandığını öğrenmek isterseniz
bu konuya bakabilirsiniz.
İkinci sayı kullanıcının aldığı
olumsuz güven sayısı, üçüncü sayı ise kullanıcıların aldığı
olumlu güven sayısıdır.
Not: Self-mod açmamın sebebi, biri gelir güvenmediği üye diye birini yazar
Gereksiz tartışmalar çıkar, kişisel atışmalar olursa diye.
Konuyu saf-bilgi amaçlı olarak self-mod açtım.
Kişisel tartışmalar olursa bir süre sonra (umarım herkes kendini ifade ettikten sonra) silinecektir.
DT1 ve DT2 Üyeleri Kimlerdir, Nasıl Seçilirler, Ne İş Yaparlar?
Şurada ilan ediliyor yönetici tarafından:
DT update logHer ay değişen bir liste bu hocam. Forum sahibi kendi özel kriterlerine göre seçiyor. Bazı kriterler sayılabilse de hiç biri net değil elbette. En önemlisi forumda aktif olan üyelerin trust listesinde bulunmak. Bu yüzden Türk topluluğunda kendi kararlarına göre kendi özel Trust List'ini oluşturması önemli. Herhangi bir haksızlık durumunda Türk DT1 üyeleri ile iletişim daha rahat ve sağlıklı olur. Yabancı üyeler çoğu zaman bizlerin derdini anlayamayabilirler.
Dt1 üyeleri açılan flag'larda söz sahibi oluyor sadece. Bir kişi
maddi dolandırıcılık yapmış mı yapmamış mı karar verip oy veriyorlar sadece. Başka bir özelliği yok. Bunu farklı kullanırlarsa negatif trust bile alabilir dt1'ler diğer dt1 lerden.
Yani maddi dolandırıcılık olayları karmaşık oluyor malum. Yönetici bu işi güvenebileceği üyeler seçip onların oyları ile karara bağlayacağı bir sistem kurmuş.
Bu tarz maddi dolandırıcılık olayları ile ilgili açılmış flag'ları tartışmak için Dt1 üyelerine özel şöyle bir başlığımız var:
https://bitcointalk.org/index.php?topic=5183429.0Birde Dt2 üyeleri var. Bunlarda dt1 üyelerinin trust listesinde bulunan üyelerdir. DefaultTrust ekli olan ve deep ayarı 2 olan herkes, dt2 üyelerinin de verdiği pozitif/negatif feedbackleri otomatik görüntüler. Ayarları özellikle değiştirmediyseniz her üyenin listesinde DefaultTrust eklidir ve deep 2'dir. İmza kampanya yöneticileri dt1 ve dt2'nin verdiği feedbackleri genelde dikkate alır.
(Mobilden yazıldı)
DT1 Üyesi Nasıl Olunur?
Yönetici tarafından belirlenmiş algoritma ile belirlenmektedir. Elinden geldiğince merkezsiz yapmaya çalışmıştır. Aylık olarak, bu algoritma çerçevesinde DT1 listesini yönetici düzenler.
* En az Member rütbesinde olmalısınız.
* Son 3 gün içinde çevrimiçi olmanız gerekir.
* Güven listeniz, en az 10 kullanıcı içermelidir, ~distrust girişleri sayılmaz.
* Seçimden el ile kara listeye alınmamalısınız. Yöneticinin bir kara listesi var.
* Son 30 gün içinde post atmış olmanız gerekir.
* Başkalarından en az 10 merit kazanmış olan en az 10 kullanıcı sizi direkt Trust Listesine eklemiş olması gerekir. (Sizin gönderdiğiniz merit sayılmaz)
* Başkalarından en az 250 merit kazanmış olan en az 2 kullanıcı sizi direkt Trust Listesine eklemiş olması gerekir. (Sizin gönderdiğiniz merit sayılmaz)
Bu kriterlere uyan şuanda çok fazla kullanıcı yok forumda. Gelecekte eğer yüzlerce üye bunları karşılarsa, bunlar arasından rastgele 100 kişiyi yönetici seçecek. Sistemi kötüye kullandığı tespit edilen üyeleri yönetici kendisi kara listesine alabilir. DT1’de seçilmiş bir üye aptalca bir şeyler yapıyorsa, diğer DT1 üyeleri bu üyeyi disttrust edebilir. Dt1 üyelerinin kendi aralarındaki canlı hareketlerini
şu sayfadan takip edebilirsiniz.
* DT1 Oylaması Nasıl Yapılır?
DT1 seçimleri esasında forum yöneticisinin kendine has(gizli) bazı kriter ve seçimlerine dayanmakla birlikte,
Aynı zamanda kullanıcılar tarafından da seçim yapılmaktadır. Yönetici bu oylamanın sonucunu dikkate alır.
Her üye kazandığı her 10 merit başına 1 oy verme hakkı kazanır.
Kazandığınız 20 merit varsa 2, 30 merit varsa 3 oy hakkınız olmaktadır.
Trust listinize eklediğiniz üyelere bu oy yazılmaktadır.
Bir üye DT1 olabilmesi için kendi trust list'inde en az 10 kişinin adı bulunması gerekiyor.
Yani en az 10 kişilik bir trust list hazırlayan her üye potansiyel bir DT1 üyesidir.
Forumda aktif olan, merit kazanan üyelerin listesinde yer alan üyeler,
Ay sonunda forum yöneticisinin de elemeleri ile DT1 üyeleri olarak ilan edilir.
Her ay DT1 üyelerinin listesi değişmektedir.
Şu konudan ilan edilmektedir.
DT1 olmanın herhangi bir avantajı bulunmadığını, ekstra sorumluluk getirdiğini unutmayınız.
Aynı zamanda yerel DT1 üyelerinin de bulunması için herkesin kendisine uygun bir şekilde,
Trust List'ini itimat ettiği, kararlarına güvendiği üyelerle doldurması gerektiğini unutmayınız.
Trust Depth, DefaultTrust Ayarları
Trust settings sayfasından trust listenizi ve ayarları düzenleyebilirsiniz. "DefaultTrust" ibaresini listenizde tutarsanız, mevcut bulunan tüm DT1 üyeleri listenize eklenmiş sayılır. Trust List oluşturmanın amacı şudur: Önceden kararlarına itimat ettiğiniz üyeleri listeler ve onların kararlarını (feedback'leri, flag oylarını) otomatik görüntülersiniz. Bu yüzden:
Sadece ticaret yaptığınız bir üye ile alışveriş yaptığınız için Trust Listenize eklemeyin. O kişilerin yargılarına güveniyorsanız listenize ekleyin. Yargılara güven; yani önceden mesajlarını takip etmişsinizdir güvenirsiniz. Yada verdiği adil merit, trust listesine bakarsınız yargılarına güvenebilirim dersiniz. Mantık olarak böyle bir şeydir trust list. Yargılarını otomatik görmek istediğiniz kullanıcıları listenize ekleyebilirsiniz. Yani bu listenin
kişisel olmasının sebebi budur.
Bu listedeki adamlara "kefil" olduğunuz anlamına gelmez. Sadece yargılarını beğendiğiniz için, feedbackleri otomatik görüntülemek için ekliyorsunuz. Sonuç olarak bir kişi on tane üyenin trust listesine girmişse DT seçimlerinde seçilme şansı olur. (Belirli merit ve bazı şartları var anlatmıştım bunu). Bir kişi bariz dolandırıcı, trolse diğer üyeler bu kişiye güvendiğiniz için sizi de güvensiz bulabilir. Sizi distrust listesine ekleyebilirler. Fakat bir kişiyi trust listenize eklediğiniz için hakkınızda flag açılmaz. Flaglar sadece somut dolandırıcılık durumunda açılabilir. Negetif feedback de verilmez normal şartlarda, veren olabilirse de o kişi sistemi doğru kullanmadığı için güvensiz olur. Feedback'lerde moderasyon olmadığı için ona karışılamıyor çünkü.
Yargılarına güvenmediğiniz bir üyeyi de, başına ~ işareti ekleyerek disttrust listenize eklemiş olursunuz. "Bu kullanıcının yargılarına güvenmiyorum" anlamına gelir. DefaultTrust listenizde ekli ise, aynı zamanda DT olan bir üyeye güvenmiyorsanız onu distrust edebilirsiniz.
Trust Depth 0 ise: Sadece eklediğiniz üyelerin feedback ve oylarını görüntülersiniz ("DefaultTrust" ekliyse DT1 üyeleri de listenizdedir)
Trust Depth 1 ise: Listenizdeki kişilerin, güvendiği kişilerin feedback ve oyları da görüntülenir.
Trust Depth 2 ise: Listenizdeki kişilerin, güvendiği kişilerin, güvendiklerinin feedback ve oyları da görüntülenir
Trust Depth 3 ise: Listenizdeki kişilerin, güvendiği kişilerin, güvendiklerinin, güvendiklerine ait feedback ve oyları da görüntülenir.
Trust Depth 4 ise: Hemen hemen bütün forum diyebiliriz artık. Ortalama 1 kişinin bile güven listesinde olan herkesin feedbackleri görüntülenir.
Trust Depth ayarı kaç olursa olsun, derinlik kademelerinde yer alanlar listenizde
ekli olmuş
sayılmaz. Sadece feedback ve oyları görüntülersiniz. İdeal olarak Trust Depth 0 seçmek ve kişisel bir liste yapmayı tavsiye ederim. Forumda yeniyseniz Depth 1 veya en fazla Depth 2 ayarlamayı öneriyorum. 2 ayarladığınızda ve DefaultTrust'ta eklemişseniz, tüm DT2'lerin feedback ve oyları görüntülenir otomatik.
Yararlanılan
kaynak
arkadaşlar bu trust muhabbeti neden bu kadar önemli nedir yani forum için espirisi ben genelde bakmıyorum bile
Trust Listesi yapmak Neden Önemli?
İki yönden önemi var. 1- Kişisel Açıdan 2-Global/Toplumsal Açıdan
1- Kişisel Açıdan Önemi: Yargılarına güvendiğiniz insanları trust listenize eklediğinizde, onların verdiği tüm feedbackleri görüntülersiniz. Bu şekilde, karşınıza çıkan üyeler hakkında aşağı yukarı tanımış olursunuz. En çok pazar alanında önem arz ediyor bu. Ayrıca açılmış bir "flug" varsa, sizin trust listenize eklediğiniz üyeler de buna oy vermiş ise, otomatik olarak görüntülersiniz flug'ı. Ona göre dikkatli olursunuz forumda daha temkinli olursunuz. (Flug: Dolandırıcılık yapan üyelere açılan oylama usulüdür.)
2-Global/Toplumsal Açıdan Önemi: Trust listenize eklediğiniz üyeler DT yani forumun en güvenilir listesine aday olurlar. Sizi globaldeki entrikalarda, flug oylamalarında ve bir çok durumda temsil edip savunabilirler. Yargılarına güvendiğimiz insanların forumda temsilci olmaları her açıdan yararlıdır. Temsil kuvveti düşük olduğunda, bazı hegomanyak üyeler sistemi sabote edebilir, masumken sizi yada arkadaşlarınızı suçlayabilir, hesabınıza çamur atarak kirletebilirler. Sizi anlayan DT üyeleri olmadığında, atılan çamurlar üzerinizde kalır maalesef.
Trust List Kayıtları
Haftalık olarak forumdaki trust list değişiklikleri bu linkte yayınlanmaktadır. Bütün analiz araçları bu dosyayı kaynak olarak kullanmaktadır. Bilgi ve arşiv amaçlı burada bulunsun.
https://bitcointalk.org/trust.txt.xz
Ek bilgi: Mesela DefaultTrust ibaresini Trust listesinden çıkartan üyelerde DT'lerin yazdığı feedback'leri göremezler. Bu yüzden Trust listenizde defaulttrust ibaresini de bulundurmanız tavsiye edilmektedir. Bu sayede DT'ler bir feedback bırakmışsa otomatik olarak hem profil sayfasında hemde avatarın altındaki puandan görebilirsiniz bu puanı.
Bir kişinin avatarında ve profilinde kırmızı(negatif) yada siyah(pozitif) feedback ve puanları direkt görüyorsanız, bu demektir ki Trust listenizde olan üyeler feedback bırakmış o profile. Bunun haricinde kalan feedbackleri görmek için Show ratings butonuna basmanız gerekir.
Ayrıca sevgili @Vispilio'nun şu konusu da forum trust sistemini anlamakta faydalı olacaktır bizlere;
⚡ Yeni Başlayanlar İçin ⚡ Trust Sistemi Kullanım Kılavuzu Ayrıca bakınız:
Güven Bayrakları - [Trust Flag] - DT Member Tartışma Alanı - Güven Sistemi 
